cOrrespOnding AuthOr/AutOr dO kOrespOndencji:Andrea Obročníková Faculty of health care in prešov, university of prešov ul. partizánska 1, 080 01 prešov, slovak republic tel. +421 51 756 24 60 e-mail: andrea.obrocnikova@unipo.sk
StreSzczenieWiedza, poStaWy i praKtyKa W profilaKtyce raKa SzyjKi macicy Wprowadzenie. Rak szyjki macicy jest najbardziej powszechnym nowotworem narządów płciowych oraz jednym z wiodących przyczyn zgonów wśród kobiet w Słowacji. Obecnie tak umiejscowionemu nowotworowi można zapobiec jeśli kobiety regularnie poddają się badaniom przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy. Wiedza kobiet dotycząca tego rodzaju badań, ich postawa oraz praktyczne uczestnictwo zostały poddane ocenie. Materiał i metody. Badanie przekrojowe pomogło w dokonaniu ewaluacji wiedzy, postaw i praktyki dotyczących profilaktyki raka szyjki macicy oraz badania przesiewowego służącego jego wczesnemu wykrywaniu. Próbie poddano 239 kobiet między 18 a 64 rokiem życia. Dane uzyskano dzięki przeprowadzeniu kwestionariusza w okresie od stycznia do kwietnie 2015 roku. Wyniki. Uczestniczki badania wykazały się przeciętną wiedzą dotyczącą raka szyjki macicy, czynników ryzyka oraz wczesnych objawów choroby, jednak ich świadomość odnośnie badań przesiewowych była zadawalająca. Pomimo faktu, iż osoby uczestniczące w badaniu wyrażały właściwe nastawienie do takich badań, poziom faktycznego w nich uczestnictwa był niski (64% uczestniczyło w ginekologicznych wizytach kontrolnych, 43% poddawało się badaniu cytologicznemu w przeciągu roku a 44% w przeciągu trzech lat). W niniejszym badaniu zaobserwowano lepsze rezultaty u kobiet z wyższym wykształceniem jeśli chodzi o chorobę (p < .001). profilaktykę (p < .001) oraz zachowanie grożące ryzykiem. Wnioski. Świadomość kobiet w Słowacji dotycząca raka szyjki macicy jest ograniczona. W związku z tym widoczna jest potrzeba propagowania i promowania takiej świadomości wśród kobiet aby zredukować zachorowalność i umieralność na tę chorobę. słowa kluczowe: rak szyjki macicy, badanie przesiewowe, profilaktyka, opieka nad chorym abStract KnoWledge, attitudeS and practiceS of cervical cancer prevention Aim. Cervical cancer is the most common genital malignancy and one of the leading causes of death among female population in Slovakia. At present, this location of cancer is preventable disease visible in screening for premalignant lesions if the women use and participate in such screening regularly. We assessed the knowledge on the cervical cancer screening, the attitude towards it and its utilization among women in Slovakia. Material and methods. A cross-sectional study evaluated the knowledge, attitude and practice of cervical cancer prevention and screening among women. The sample was composed of 239 women aged 18-64 years. Data collection was conducted by selfadministered questionnaire in a period from January to April 2015. results. Respondents exhibited an average knowledge of cervical cancer, about risk factors and early signs, but awareness of cervical cancer screening was satisfactory. Despite ...