Türkçe Öğretiminde Çocuğa Görelik İlkesine Uygun Edebiyat Yapıtlarının Önemi

Abstract

ÖZ. Bu çalışmada, çocukların anlama ve anlatma becerilerini geliştirerek onları düşünen ve duyarlı bireyler durumuna getirmek için Türkçe öğretiminde kullanılan yapıtların her yönüyle çocuğa göre olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Bir yapıtın çocuğa göre olabilmesi için de öncelikle çocuk gerçekliğinin, yazınsal ölçütlerin ve sanatçı duyarlığının o yapıtın içerik, tasarım ve eğitsel özelliklerine yansıması gerekmektedir. Türkçe öğretimi ortamlarında, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun, sanatçı duyarlığının yansıdığı yazınsal nitelikli metinlerin incelenmesi, çocukların okuma kültürü sürecinde yer alarak duygu ve düşüncelerini doğru, açık, etkili ve estetik bir biçimde ifade etmelerine, Türkçenin yaratıcı anlatım olanaklarını sezinleyebilmelerine, sözcük dağarcıklarını geliştirebilmelerine, düş kurma ve üst düzey düşünme sorumluluğu alabilmelerine katkı sağlayabilir. Bu anlayış, çocuk ile kitap arasındaki ilişkiyi geliştirerek Türkçe öğretiminin niteliğini olumlu yönde etkileyebilir. Bu yönüyle, Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının ve okuma seçkilerinin (100 Temel Eser), nitelikli birer öğretim aracı olarak kullanılabilmesi için çocuğa görelik ilkeleri bakımından sorgulanması gerekmektedir. Bu durum, Türkçe öğretiminde metin sorununa çözüm olabileceği gibi ders kitaplarının niteliğini de geliştirebilir. Bütün bu yönleriyle, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun sanatçı duyarlığıyla hazırlanmış yazınsal nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarının Türkçe öğretiminde başat bir uyaran olarak yer alması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler. Türkçe Öğretimi, Çocuğa Görelik, Edebiyat Yapıtları, Türkçe Ders Kitapları, 100 Temel Eser, Türkçe Öğretmeni ABSTRACT. This study focuses on the requirement that the books used in Turkish instruction be appropriate with children from all aspects by improving children's reading, writing, speaking, and listening skills so as to help them become the individuals who have higher order thinking skills and are sensitive. As for a book to be appropriate with children, first of all child reality, literary attributes, and artist sensitivity are required to be reflected in the content, design, and educational attributes of the books. In instructional environments for Turkish, the prioritization of literary texts appropriate for the children's developmental level and reflecting artist sensitivity may contribute to the expression of their feelings and thinking in an a true, clear, effective, and aesthetic manner through their participation in reading culture; their intuitive skills for the creative expression possibilities of Turkish; the improvement of their vocabulary; their imagination and higher order thinking. This approach may positively affect the quality of Turkish education by developing the relationship between child and book. In this respect, the textbooks and reading lists (100 Essential Readings) used in Turkish instruction are required to be questioned in terms of the appropriateness for the child principles so that they can be used as qualified instructional tool. This can be a ...

Analysis of Literary Works from Turkish and World Literature with Natural Language Processing

“…Eserlerde vurgulanan değerler ve temalar Şen, 2007;Kılıç, 2010;Sivrikaya, 2010;Aktan, 2012;Gedik, 2012;Kızılkaya, 2012;Kurttekin, 2013;Öztürk, 2013;Kantar, 2014;Çalışkan, 2016;Erdemir, 2016Karaman Kepenekçi & Aslan, 2013Türkyılmaz & Kuş, 2014;Kılıç & Aktan, 2015;Eker & Yıldırım, 2017 Öğrencilerin eserleri okuma alışkanlığı, tutumları ve oranları ile sebepleri Arıcan, 2010;Karakaş, 2013;Parlak, 2014Arı & Okur, 2014 Eserlerin hedef kitleye uygunluğu Doğan, 2011;Ulutaş, 2011;Yurtseven, 2011;Alemdar Özer, 2012Arıcan & Yılmaz, 2010Çifçi & Ulutaş, 2017 Eserlerin sözcük kazanımına katkısı Okur, 2007;Akçay, 2009;Paksu, 2010Kara & Ulutaş, 2018 Eserlerde deyim ve atasözü kullanımı Tozoğlu, 2009;İspir, 2013Bayraktar Erten, 2016Diğer Birkan Baydan, 2008Süngü, 2011;Tenekeci, 2011;Erdemir, 2016;Özdoğan Şahin, 2018;Güzelküçük, 2019Ceran, 2015Çer, 2016;…”

Etkinliklerle çocuk edebiyatı yapıtlarının Türkçe öğretiminde kullanılması

“…Alanyazın incelendiğinde Türkçe ders kitabına metin seçiminde hedef kitlenin yaş düzeyine uygun nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarından yararlanılması gerektiği vurgulanmaktadır (Canlı, 2015;Çer, 2016;Sever, Kaya ve Aslan, 2013;Sever, 2015, Temizyürek, 2003Uz Erşahin, 2009). Dil öğretiminde, öğrenciye sunulan metinlerin önemi büyüktür (Baki ve Karakuş, 2012: 6).…”

İmam-Hatip Ortaokulu Öğrencilerinin Okuma Kültürü Düzeylerinin Okuma Profilleri Bağlamında İncelenmesi: Alanya Örneği

“…Çocuklara okuma kültürü kazandırmada en etkili araç ise nitelikli çocuk kitaplarıdır. Çocuk edebiyatının etkili bir uyaranı olan çocuk kitapları, erken çocukluk döneminden başlayarak çocuğun yaşamına girmelidir (Aslan, 2007;Çer, 2016). Bu sayede çocuk, okuma eylemini yaşamın temel bir gereksinimi olarak içselleştirir.…”