Üniversite Öğrencileri E-Değerlendirme Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi/Development of E-Assessment Attitude Scale for University Students

Abstract

ÖzetBilgisayar destekli eğitimin yaygınlaşması ve internet kullanımındaki artış kısa zamanda uzaktan eğitimin gelişmesine ve dolayısıyla internet üzerinden yapılan sınavların yaygınlaşmasına neden olmuştur. Günümüzde gittikçe artan sayıda üniversite uzaktan eğitim başlatmış, eğitim verilen bölüm sayısı da hızla artmış, böylece daha çok kimsenin eğitim almasının önü açılmıştır. Uzaktan yapılan sınavlar aynı zamanda çoğunlukla objektif sınavlar olmaları yönüyle sınıf içi değerlendirmenin en önemli öğesi olan biçimlendirici değerlendirme için önemli katkı sağlama potansiyeline sahiptirler. Zira öğretim kadrosunun öğrenciye başarısı konusunda dönüt sağlama konusunda zaman yetersizliği yaşadığı çalışmalardan da anlaşılmaktadır. Öte yandan uzaktan yapılan sınavların öğrencileri hedeflenen kazanımlardan ilgisiz bir şekilde farklı yönlerde etkilemeleri olasılığı da söz konusudur. Bununla birlikte öğrencilerin uzaktan yapılan sınavlara ilişkin tutumları ile ilgili çalışmaların yetersizliği alanyazın taramasından anlaşılmaktadır. Bu çalışmada üniversite düzeyindeki öğrencilerin e-değerlendirmeye karşı tutumlarına ilişkin tutum ölçeği geliştirmek için anket uygulanmıştır. Alanyazın taraması ve yüz yüze görüşme ve yazılı anketlerle hazırlanan 30 maddelik anket, edeğerlendirme kullanılan dersler alan lisans ve lisansüstü düzeyinde 273 yüz yüze eğitim ve uzaktan eğitim öğrencisine uygulanmıştır. Yapılan analizlerde ölçeğin KMO (KaiserMeyer-Olkin) değeri 0,858 ve Bartlett testi 2811 ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,857 bulunmuştur. Geliştirilen ölçekte 23 madde yer almıştır ve ölçeğin ilk boyutu varyansın %29'unu açıklamaktadır. Ölçek toplamda varyansın yüzde 59,5ini açıklamaktadır. Uzaktan ve yüz yüze gruplar arasındaki tutum farklılıklarını test etmek için bağımsız örneklem t testi uygulanmış, belirli maddelerde yüz yüze ve uzaktan eğitim açısından ve cinsiyet açısından farklılıklar belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Uzaktan sınav, E-değerlendirme, Uzaktan eğitim, Öğrenci tutumu GİRİŞBilgisayar destekli eğitimin tarihi bilgisayarın halk kullanımı için uygun olacak kadar yaygınlaştığı 1980'li yıllara uzanmaktadır. Bilgisayar öğrenme ve öğretme ile ilgili olarak önceleri yardımcı bir araç olarak kullanılmış sonra internetle birlikte kullanımıyla birlikte kullanım alanı genişlemiştir (Toprakçı, 2007) İlk başlarda yüz yüze ders materyalleri kullanılmış, bilgisayarların gelişmesi ile zamanla bilgisayara özgü programlar kullanılmaya başlanmıştır. Bilgisayarın öğretim aracı olarak kullanılması sonucunda uzaktan öğretim yöntemleri geliştirilmiş, alanla ilgili sayısız araştırma yapılmıştır. Daha sonra internetin kullanım alanının artması ile ise internet temelli eğitim olanakları artmış, bu eğitim sürecinin değerlendirilmesi için de 1 Bu makalenin bir kısmı 2012 yılında III. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Kongresi'nde sunulmuştur.

Teachers’ Technology Acceptance and Usage Situations and the Evaluation of Web Pedagogic Content Knowledge in Terms of Different Variations and the Determination of the Relationship between These

“…They also reshaped the education environment of technology, education besides affecting the type and nature of the material used in the course of the evaluation process and the results dimension. They state that distant learners have positive attitudes towards e-evaluation methods originated from the combination of assessment and evaluation and ICTs (Bahar, 2014). They confirmed that knowledge that Turkish teachers possess regarding graphic and presentations writing is lower than those of Bosnia-Herzogevinan teachers.…”

Uzaktan eğitim yoluyla öğrenim gören üniversite öğrencilerinin çevrimiçi sınavlara ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi

“…Alanyazın incelendiğinde Tümer ve diğerleri (2008) tarafından yapılan bir araştırmada elde edilen kadın öğrencilerin çevrimiçi sınavlara ilişkin görüşlerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulgusu, bu araştırmanın sonucu ile benzerlik göstermektedir. Öte yandan, alanyazında erkeklerin çevrimiçi sınav, e-değerlendirme sistemi, çevrimiçi akran değerlendirmesi ve multimedya sınavların kullanımına ilişkin tutumlarının kadınlara göre daha yüksek olduğunu raporlayan araştırmaların da olduğu görülmüştür (Acar vd., 2018;Bahar, 2014;Bahar ve Asil, 2018;Gömleksiz vd., 2017;Liu vd., 2001;Sırakaya vd., 2015;Wen ve Tsai, 2006). Bu bulgulara ek olarak, alanyazında çevrimiçi sınavlara ilişkin tutumların cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediğini bildiren araştırmaların da olduğu görülmektedir (Aybek ve Demirtaşlı, 2014;Başaran vd., 2017;Başol vd., 2017;Da'asin, 2016;Dermo, 2009;Elmehdi ve İbrahem, 2019;Yetgin, 2021;Yurdabakan ve Uzunkavak, 2012).…”

“…Alanyazın incelendiğinde Bahar (2014) tarafından gerçekleştirilen bir araştırmada, üniversite birinci sınıf öğrencilerinin çevrimiçi sınavlara ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre olumsuz yönde etkilendiği bulunmuştur. Bu bulgu, sınıf düzeyi değişkenin öğrencilerin çevrimiçi sınavlara ilişkin tutumlarını etkileme konusunda önemli bir değişken olabileceği şeklinde yorumlanabilir.…”

“…Buna karşın, bazı araştırmalarda ise geleneksel sınavların çevrimiçi sınavlara göre daha çok tercih edildiği ortaya koyulmuştur (Hamsatu, Yusufu ve Mohammed, 2016;Tuparova, Goranova, Voinohovska, Asenova, Tuparov ve Gyudzhenov, 2015). Yapılan alanyazın taraması sonucunda, üniversite öğrencilerinin çevrimiçi sınavlara ilişkin tutumlarını inceleyen bazı bilimsel araştırmaların olduğu, ancak bu araştırmalarda genellikle cinsiyet, yaş, öğrenim görülen bölüm, sınıf düzeyi, internet ve bilgisayara erişebilme imkânı, başarı kaygısı, not ortalaması ve akademik performans gibi değişkenlerin kullanıldığı görülmüştür (Acar, Ünsal Köse ve Ulutaş, 2018;Afacan-Adanır, İsmailova, Omuraliev ve Muhametjanova, 2020;Bahar, 2014;Bahar ve Asil, 2018;Başaran, Yalman ve Erkan, 2017;Başol, Ünver ve Çiğdem, 2017;Da'asin, 2016;Dermo, 2009;Elmehdi ve İbrahem, 2019;Gömleksiz, Ülkü Kan ve Pullu, 2017;Hillier, 2014;Ilgaz ve Afacan-Adanır, 2020;Lee, Nagel ve Gould, 2012;Liu, Papathanasiou ve Hao, 2001;Sırakaya vd., 2015;Terzis ve Economides, 2011;Yetgin, 2021;Yurdabakan ve Uzunkavak, 2012).…”

Uzaktan Eğitim Sürecinde Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Genel Öz-Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi

“…Nitekim ülkeler ve bireyler arasındaki iletişim ağlarının yaygınlaşması, eğitim alanında; bilgi kaynaklarının, fikirlerin ve ürünlerin dolaşımını hızlandırarak küresel bir eğitim algısı meydana getirmiştir. Eğitim alanındaki gelişmeler, yalnızca bilginin kaynakları ve fikirlerin dolaşımı noktasında olmamış; eğitim kurumunun yönetiminden Toprakçı, 2007), öğretmene , geleneksel eğitim metotlarından (Şahbaz ve Arseven, 2021; Yıldız, Doğan ve Özbay, 2022), ölçme ve değerlendirmeye (Bahar, 2014) veliden (Karaman ve Seferoğlu, 2022) öğretmen-öğrenci ilişkisine (Toprakçı, Hepsöğütlü ve Toprakçı, 2021), eğitimin felsefi temellerinden, eğitim kuramlarına ve diğer uygulamalarına kadar pek çok alanda köklü değişiklikler meydana getirmiştir (Kaya, Özkul ve Kırbaç, 2021). İlk çağlardan bu yana eğitim, öğrenci ve öğretmenin fiziksel (yüz yüze) olarak aynı ortamı paylaştığı, yeri önceden belirlenmiş sınırlı mekânlarda (okul, dershane, ev, kütüphane vb), devam etmekteydi.…”