Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
Türk ve İslam devletlerinde toplumsal, iktisadî ve hukukî yönleriyle önemli bir müessese olan vakıflar, Osmanlı Devleti'nde de toplumsal, iktisadî ve hukukî hayatta önemli rol oynamıştır. Vakıflar, başta padişahlar olmak üzere hanedan üyeleri, yüksek rütbeli devlet adamları ve toplumun zengin ve seçkin kişileri tarafından kurulmuştur. 16. yüzyılda Osmanlı hâkimiyetine giren Adıyaman'da da Osmanlı genelinde olduğu gibi bey, paşa, şeyh, ağa unvanlı toplumun zengin, güç sahibi ve seçkin kişileri tarafından birçok vakıf kurulmuştur. Abdi Ağa'nın Adıyaman'da kurmuş olduğu vakıflar da bu duruma güzel bir örnek teşkil eder. Bu çalışmada, Abdi Ağa'nın 18. yüzyıl sonlarında Hısn-ı Mansur (Adıyaman) ve Behisni (Besni) kazalarında kurmuş olduğu vakıflar ve bu vakıflara ait vakfiyeler incelenmiştir. Konunun daha iyi anlaşılması için vakıf müessesesi ile ilgili birtakım bilgiler verildikten sonra Abdi Ağa'nın yaptırmış olduğu mektep, medrese ve camilerdeki görevliler ve vakıflara ait vakfiyeler hakkında bilgi verilmiştir.
Türk ve İslam devletlerinde toplumsal, iktisadî ve hukukî yönleriyle önemli bir müessese olan vakıflar, Osmanlı Devleti'nde de toplumsal, iktisadî ve hukukî hayatta önemli rol oynamıştır. Vakıflar, başta padişahlar olmak üzere hanedan üyeleri, yüksek rütbeli devlet adamları ve toplumun zengin ve seçkin kişileri tarafından kurulmuştur. 16. yüzyılda Osmanlı hâkimiyetine giren Adıyaman'da da Osmanlı genelinde olduğu gibi bey, paşa, şeyh, ağa unvanlı toplumun zengin, güç sahibi ve seçkin kişileri tarafından birçok vakıf kurulmuştur. Abdi Ağa'nın Adıyaman'da kurmuş olduğu vakıflar da bu duruma güzel bir örnek teşkil eder. Bu çalışmada, Abdi Ağa'nın 18. yüzyıl sonlarında Hısn-ı Mansur (Adıyaman) ve Behisni (Besni) kazalarında kurmuş olduğu vakıflar ve bu vakıflara ait vakfiyeler incelenmiştir. Konunun daha iyi anlaşılması için vakıf müessesesi ile ilgili birtakım bilgiler verildikten sonra Abdi Ağa'nın yaptırmış olduğu mektep, medrese ve camilerdeki görevliler ve vakıflara ait vakfiyeler hakkında bilgi verilmiştir.
This study explores the demands and lawsuits against the administrators of the Livane district, such as mufti and mukhtars, from the beginning of the 19th century after the publication of the 1864 Provincial Regulations. The study discusses the period when the district governors were the administrators. However, it was seen that the people of Livane and the governors of the province Erzurum and the sanjak Çıldır, to which Livane was affiliated, were not satisfied with the administration policy at the time. Regarding the fact that In the Ottoman Empire, when the local governors in the provinces and the Sanjak's were off during the campaign, leaving their posts to the trustees as administrators. Mütesellims were officials who collected taxes as well as fulfilled administrative duties in the provinces, sanjaks and districts where they were assigned instead of their Beylerbeyi's and sanjakbeyi’s. Before the Tanzimat, they were assigned to the administrations of the sanjaks and districts administered by the governors and mutasarrifs. Mütesellims were also called voivodes in the XVIth century Ottoman Empire. This task continued from the end of the century until the Tanzimat period. Since 1842, accident managers took charge of accidents. The people of Livane also reported their complaints about these administrators and wrote many petitions to Istanbul. The state did not remain indifferent to these complaints and sent orders to the necessary places to replace the said administrators and restore order. When the requests about the Livane administrators are examined in the documents of the period, Livane is an important city whose administrators were asked for soldiers and ammunition for the security of the eastern regions such as Erzurum, Ardahan and Kars during the Ottoman-Persian War in 1820-1823. Livane played an important role in the withdrawal of the Iranian army in terms of soldiers and ammunition.
Osmanlı Devleti'nin, 16. yüzyılın sonlarına doğru İran ve Avusturya ile yaptığı savaşların uzun süreli olması devleti hem askeri hem de mali açıdan olumsuz etkilemiştir. 17. yüzyılda da devam eden bu durum içeride karışıklıklara neden olmuştur. Dolayısıyla 17. yüzyıl Osmanlı Devleti genelinde asayiş olaylarının had safhaya ulaştığı bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yüzyılda Osmanlı ordusu bir taraftan batı ve doğu cephelerinde hâkimiyetini korumak için çabalarken, diğer taraftan da içerdeki âsilerle mücadele etmek zorunda kalmıştır. Savaşlar ve Anadolu'yu kasıp kavuran isyanlar nedeniyle askeri masrafların artması önemli boyutlarda bütçe açığı oluşturdu. 18. yüzyıla gelindiğinde de durum bundan farklı değildi. Osmanlı Devleti, bu yüzyılda da askeri açıdan oldukça masraflı seferlere girişmiştir. Savaşlar sebebiyle Anadolu'da meydana gelen otorite boşluğundan istifade eden kimi yöneticiler devlete başkaldırarak isyan etmişlerdir. Bu bağlamda 18. yüzyılın ortalarında Muş mütesellimi Alaaddin liderliğinde, Muş ve çevre şehir ve kasabalarda ortaya çıkan isyan ve eşkıyalık faaliyetleri devlet için oldukça tehlikeli bir boyuta ulaşmıştır. Alaaddin ve yandaşları Erzurum, Van, Bitlis ve Muş dolaylarında savunmasız pek çok yerleşim yerinde hâkimiyet kurmuşlar ve kendilerine karşı gelen ahaliyi öldürmüşlerdir. Nüfus ve gücünü gittikçe artıran eşkıya lideri, Muş ve çevresinde savunma amaçlı çok sayıda kale, palanga ve kuleler yaptırmıştır. Osmanlı Devleti'nin sınır güvenliğini tehlikeye düşüren ve ahalinin can ve mal güvenliğini ortadan kaldıran bu isyan ve eşkıyalık olaylarının bir an önce bastırılarak, kamu düzeninin yeniden tesis edilmesi devlet için büyük önem taşımaktaydı. Bu sebeple devlet isyan ve eşkıyalık faaliyetlerine sonlandırmak için Çeteci Abdullah Paşa'yı görevlendirmiştir. Yapılan muharebede eşkıya lideri Alaaddin ve destekçileri bozguna uğratılmış bölgede ehemmiyet ve huzur yeniden tesis edilmiştir.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.