Yabanci Uyruklu Ortaokul Öğrenci̇leri̇ni̇n Eği̇ti̇m Süreci̇nde Karşilaştiklari Sorunlara İli̇şki̇n Görüşleri̇

Abstract

Göçmen aileler, göç ettikleri ülkenin sosyal ve kültürel yapısına uyum sağlamak için mücadele ederler. Fakat çocukları sadece yeni sosyokültürel yapıya değil, okul sistemine de uyum sağlamak zorunda kalmaktadır. Dolayısıyla okullar, farklı sosyokültürel yapılardan gelen mülteci çocukların yeni sosyokültürel yaĢama uyum sağlamalarında anahtar bir role sahiptir. Bu araĢtırma, yabancı uyruklu ortaokul öğrencilerinin görüĢlerine göre eğitim sürecinde yaĢanan sorunları ortaya koymayı amaçlamaktadır. AraĢtırma, nitel yöntem ve durum çalıĢması yaklaĢımı ile yapılmıĢtır. Veriler, ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak dört ortaokulda yirmi yabancı uyruklu öğrenci ile yapılan yarı yapılandırılmıĢ görüĢmelerden elde edilmiĢtir. AraĢtırma verileri, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiĢtir. Elde edilen verilere göre yabancı uyruklu öğrenciler; okula ilk kayıt sırasında Türkçe bilmeme, onlara tercümanlık ve rehberlik edecek bir kiĢinin olmayıĢı, Türkçe öğrenmeyle ilgili kursların yetersiz olduğu ve bu konuda gerekli desteğin verilmediği gibi sorunlarla karĢılaĢmaktadırlar. Okullardaki faaliyetlere katılmalarında bir engel olmadığını, Türk arkadaĢları tarafından ilk geldikleri zamanlarda dıĢlandıklarını ancak zamanla Türk arkadaĢlar edindiklerini, okulda kendilerine genellikle ayrımcılık ve haksızlık yapıldığını düĢünmektedirler. Problem ve isteklerini yönetici ve öğretmenlere iletebildiklerini, yönetici ve öğretmenlerin sorunlarıyla ilgilendiklerini belirtmiĢlerdir. Ġlk geldikleri zamanlarda dersleri anlamakta zorlandıklarını, ailelerinden daha çok Matematik ve Ġngilizce derslerinde yardım aldıklarını söylemiĢlerdir. Ailelerinin maddi sorunlar yaĢadığını dolayısıyla okul ihtiyaçlarını teminde zorlandıklarını dile getirmiĢlerdir. Ayrıca öğrencilerin çoğunluğunun gelecekte de Türkiye'de kalmak istediği ortaya çıkmıĢtır.

Suri̇yeli̇ Ortaokul Öğrenci̇leri̇ni̇n Türk Di̇li̇ni̇ Öğrenme Ve Türk Kültürüne Uyum Sağl

“…Nitel araştırmaların inandırıcılığını artırmak için araştırmacılar izlenecek süreci net bir şekilde tanımlamalı, ilgili belgelerde kanıt sağlamalı ve çalışmayı sistem içinde adım adım yürütmeli ve sunmalıdır (Sarıahmetoğlu ve Kamer, 2020: 1617.…”

“…Alanyazında yapılan araştırmalar incelendiğinde yabancı uyruklu öğrencilere, Türkçenin öğretimi ile ilgili alanyazın çalışmaları her geçen gün artmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ile ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde (Barın, 2004;Avcı ve Korkmaz, 2010;Ergin ve Ermeğan, 2011;Arslan, 2012;Er, Biçer ve Bozkırlı, 2012;Avcı, 2012;Akkaya, 2013;Büyükikiz ve Çangal, 2016;Sezgin ve Yolcu, 2016;Kana, Özekinci, Kızıldağ ve Uzan, 2017;Mutlu ve Ayrancı, 2017;Tanrıkulu, 2017;Akkaya ve Ulum, 2018;Güngör ve Şenel, 2018;Bulut, Soysal ve Gülçiçek, 2018;Yüce, 2018;Ünal, Taşkaya ve Ersoy, 2018;Uzan ve Kana, 2018;Acar, Kana ve Kızıltan, 2019;Ayhan ve Kana, 2019;Çerçi ve Canalıcı, 2019;Kaya, 2019;Yalap ve Ünsal, 2019;Takır ve Özerem, 2019;Boylu ve Çal Işık, 2019;Başal, Kaplan, Korkmaz ve Emir, 2019;Büyükhan, 2019;Duman, 2019;Nimer, 2019;Aksoy, 2020;Demir, 2020;Ak, 2020;Kana ve Güzel, 2020;Özyalçın ve Kana, 2020;Sarıahmetoğlu ve Kamer, 2020;Şahin, 2020;Sarıer, 2020;Zeyrek, 2020;Yiğit, Şanlı ve Gökalp, 2021;…”

Yabancı uyruklu öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi: Bir durum çalışması

“…Ders verimini düşüren faktörlerden ilki olarak öğrencilerin kalabalık ailelere sahip olmaları sebebiyle ortak kullanım alanlarında derse girdiği, evlerin çok gürültülü olduğu ve kardeşlerinin öğrencileri rahatsız ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Alanyazın incelendiğinde (Kamer ve Sarıahmetoğlu, 2020;Tümkaya ve Çopur, 2020) yabancı uyruklu öğrencilerin maddi sorunlar yaşadığı görülmektedir. Yapılan araştırmalara göre Suriyeli kadınların doğum oranının 5.3'tür (Yılmaz, 2020).…”

“…Alan yazını incelendiğinde Türk öğrencilerin uzaktan eğitimde yaşadığı sorunlar, güçlükler ve önerilerle ilgili pek çok çalışma yapılmış olmasına karşın, yabancı uyruklu öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinin değerlendiren çalışmaların çok sınırlı olduğu görülmüştür. Ülkemizde çok sayıda yabancı uyruklu öğrenci olduğu bilinmekte ve alan yazı incelendiğinde yüz yüze eğitim sisteminde yabancı uyruklu öğrencilerin okulda dil, uyum, duyuşsal, bilişsel, akademik, maddi, öğretim programı, materyal ve nitelikli öğretmen gibi konularda sorunlar yaşadığı görülmektedir (Alyılmaz, 2010;Boylu ve Işık, 2020;Cırıt Karaağaç ve Güvenç, 2019;Ergen ve Şahin, 2019;Kamer ve Sarıahmetoğlu, 2020;Kara, Tiğit ve Ağırman, 2020;Koehler ve Schneider, 2019;Özenç ve Saat, 2019;Rousseau, Drapeau ve Corin, 1996;Tunga, Ergin ve Çağıltay, 2020). Örgün eğitimde bile dört temel dil becerisinde yetersizlik yaşayan yabancı uyruklu öğrencilerin tüm dünyada Covid-19 salgını sebebiyle uygulanmaya başlanan uzaktan eğitim sürecinde de ilgili becerilerde yetersizliklerinin devam etmesi ve uzaktan eğitim sisteminin getirdiği olumsuz etkilerin yabancı uyruklu öğrenciler tarafından da hissedilmesi kaçınılmazdır.…”