Göçmen aileler, göç ettikleri ülkenin sosyal ve kültürel yapısına uyum sağlamak için mücadele ederler. Fakat çocukları sadece yeni sosyokültürel yapıya değil, okul sistemine de uyum sağlamak zorunda kalmaktadır. Dolayısıyla okullar, farklı sosyokültürel yapılardan gelen mülteci çocukların yeni sosyokültürel yaĢama uyum sağlamalarında anahtar bir role sahiptir. Bu araĢtırma, yabancı uyruklu ortaokul öğrencilerinin görüĢlerine göre eğitim sürecinde yaĢanan sorunları ortaya koymayı amaçlamaktadır. AraĢtırma, nitel yöntem ve durum çalıĢması yaklaĢımı ile yapılmıĢtır. Veriler, ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak dört ortaokulda yirmi yabancı uyruklu öğrenci ile yapılan yarı yapılandırılmıĢ görüĢmelerden elde edilmiĢtir. AraĢtırma verileri, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiĢtir. Elde edilen verilere göre yabancı uyruklu öğrenciler; okula ilk kayıt sırasında Türkçe bilmeme, onlara tercümanlık ve rehberlik edecek bir kiĢinin olmayıĢı, Türkçe öğrenmeyle ilgili kursların yetersiz olduğu ve bu konuda gerekli desteğin verilmediği gibi sorunlarla karĢılaĢmaktadırlar. Okullardaki faaliyetlere katılmalarında bir engel olmadığını, Türk arkadaĢları tarafından ilk geldikleri zamanlarda dıĢlandıklarını ancak zamanla Türk arkadaĢlar edindiklerini, okulda kendilerine genellikle ayrımcılık ve haksızlık yapıldığını düĢünmektedirler. Problem ve isteklerini yönetici ve öğretmenlere iletebildiklerini, yönetici ve öğretmenlerin sorunlarıyla ilgilendiklerini belirtmiĢlerdir. Ġlk geldikleri zamanlarda dersleri anlamakta zorlandıklarını, ailelerinden daha çok Matematik ve Ġngilizce derslerinde yardım aldıklarını söylemiĢlerdir. Ailelerinin maddi sorunlar yaĢadığını dolayısıyla okul ihtiyaçlarını teminde zorlandıklarını dile getirmiĢlerdir. Ayrıca öğrencilerin çoğunluğunun gelecekte de Türkiye'de kalmak istediği ortaya çıkmıĢtır.

Özet Bu çalışmanın amacı; Kastamonu ilinde ortaokullarda öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sistemine uyumunda öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin karşılaştıkları sorunları tespit etmek ve bu konuyla ilgili yapılacak planlamalara katkı sunmaktır. Bu çalışma, nitel bir araştırmadır. Durum çalışması desenine göre yürütülen bu araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Veriler, 2018 yılında Kastamonu ilinde 4 ortaokulda görev yapan 8 öğretmen ve 8 okul yöneticisiyle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Ses kaydına alınan görüşmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe bilmemeleri öğretmen ve yöneticilerin karşılaştığı en önemli sorun olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple öğrencilerin akademik anlamda başarısız oldukları ve ilk zamanlarda arkadaşları tarafından dışlandıkları okul yöneticileri ve öğretmenler tarafından ifade edilmiştir. Okullarda yabancı uyruklu öğrenci sayısının artmasıyla beraber çeteleşme ve şiddet olaylarının da arttığı belirtilmiştir. Bu öğrencilerde devamsızlık ve okul terkinin yüksek olduğu ve yabancı uyruklu öğrenci ailelerinin maddi sorunlar yaşadığı dile getirilen diğer sorunlar olmuştur. Denklik işlemleri yapılırken yaşlarından daha düşük sınıflara verilmesinin sorunlara yol açtığı ortaya çıkmıştır. Yabancı uyruklu öğrencilerin bazı okullarda yığılması sorunların çoğalmasına ve yeni sorunların ortaya çıkmasına sebep olduğu okul yöneticileri ve öğretmenler tarafından ifade edilmiştir.