Zeytinde (Olea europaea cv. Ayvalık) Farklı Potasyumlu Gübre Uygulamalarının Verim ve Zeytinyağı İçeriği Üzerine Etkisi

Abstract

Ülkemiz tarımında zeytin bitkisine verilen önem gün geçtikçe artmaktadır. Zeytin meyvesinin kalitesini etkileyen en önemli kültürel uygulamalardan birisi de gübrelemedir. Toprak ve yaprak analizlerine dayalı olarak doğru bir gübreleme programı ile birlikte potasyumlu gübre uygulaması, meyvenin kalitesini önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu amaçla farklı potasyumlu gübre (KNO3, K2SO4 ve KNO3+K2SO4) uygulamalarının, ayvalık çeşidi zeytin üzerine etkisini görebilmek amacı ile ağaç başına verim, meyve ile kalkan N-P2O5-K2O miktarları ve % yağ miktarları incelenmiştir.
 Çalışma Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü deneme bahçesinde, 35 yaşında Ayvalık zeytin çeşidinin bulunduğu parselde 2016-2017 yılları arasında yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme desenine göre planlanan çalışma, 4 tekerürlü ve her uygulamada 3 ağaç olacak şekilde kurulmuştur. Toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre gübreleme programı oluşturulmuş ve Nisan-Eylül ayları arasında fertigasyon sisteminden gübre uygulamaları yapılmıştır. Hasat döneminde zeytin meyvesinde yağ (% YA) ve ağaç başına yağ (kg/ağaç) miktarı analizleri yapılmıştır.
 Ayvalık çeşidi zeytin ağaçlarında farklı K’lu gübre formülasyonu uygulamalarında incelenen parametrelerde yıllar ve gübre arasında <0,05 düzeyinde önemli ilişki önemli bulunurken, yapraktaki toplam K (%) ile gübre uygulamaları arasındaki ilişki önemsiz bulunmuştur. Düzenli yapılan gübreleme programı ile topraktaki yarayışlı K’un arttığı, yaprak ve meyvedeki K içeriklerinin ise yıllara göre değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. Ağaç başına alınan verim miktarları incelendiğinde, 2016 yılında kontrole göre uygulamaların etkili olduğu görülmüş ancak uygulamalar arasında istatistiki bir fark bulunamamıştır. 2017 yılında ise KNO3 (80,33 kg/ağaç) uygulamasının istatistiki olarak öne çıktığı görülmektedir. Ağaç başına yağ (kg/ağaç) ve yağ (%YA) miktarları değerlendirildiğinde, ilk yıl K2SO4, ikinci yıl ise KNO3 uygulamaları diğer uygulamalara göre istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Dengeli ve düzenli gübre uygulaması ile birlikte zeytin veriminde artış sağlandığı görülmektedir.

The Need for Change in Chemical Fertilizer Consumption: An Example of Potassium Fertilizer Consumption in Şanlıurfa Province

“…Ancak sulanan alan artışının gerçekleştiği ve artışın devam edeceğini bildiğimiz Şanlıurfa ilinde bu değişimin durumunu incelemek ve gelecek öngörüsünde bulunmak, yapılması gerekenler konusunda öneriler geliştirmek gerekir. 2006 yılında yayınlanan il master planında 314.000 ha olarak bildirilen sulanan alan, 2020 yılında DSİ kaynaklarına dayandırılarak 390.000 ha olarak bildirilmiştir [2,6]. GAP Projesinin tamamlanması ile sulan alanın yaklaşık 940.000 ha olacağı bildirilmiştir [21].…”

“…Ayrıca, potasyum bitkilerde kök gelişmesini ve büyümesini olumlu şekilde etkilerken bitkilerde yatmayı önler, soğuğa dayanıklılığı artırır, erkencilik sağlar, azotun etkinliğini artırır, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığını olumlu şekilde etkiler [1,2,3,4,5]. Bu etkinlikleri sonucunda, potasyum ürün miktarı ve kalitesi üzerine olumlu ve önemli etki yapar [6,7,8,9,10]. Potasyum protein kapsamlarını artırmak suretiyle [11] gıda ve yem bitkilerinin besin değerlerini yükseltir [12], meralarda yem bitkilerinin daha kaliteli olmalarına yardım eder.…”