Η Επιρροή Της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) Στην Εθνική Πολιτική Περιβάλλοντος

Abstract

Ο στόχος της συγκεκριμένης διδακτορικής εργασίας είναι διττός: αφενός, εξετάζει την επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην εθνική πολιτική περιβάλλοντος και, αφετέρου, διερευνά τους κύριους αποτρεπτικούς παράγοντες που ευθύνονται για το έλλειμμα εφαρμογής. Η διαδικασία της τυπικής και πρακτικής υλοποίησης αποτελεί το κρισιμότερο τεστ για την αξιολόγηση του εξευρωπαϊσμού των δημόσιων πολιτικών. Εάν τα κράτη μέλη δεν συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, τότε δεν στοιχειοθετούνται μεταβολές στο εσωτερικό λόγω των υπερεθνικών πιέσεων. Αν και η ΕΕ, με όλους τους μηχανισμούς πίεσης που διαθέτει, έχει θετικό αντίκτυπο στο περιεχόμενο και τις δομές της πολιτικής, η Ελλάδα ταξινομείται στις «βραδυπορούσες» χώρες στον τομέα του περιβάλλοντος (Sbragia 1996). Έχοντας συμπληρώσει 35 χρόνια συμμετοχής στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η ανταπόκριση της περιβαλλοντικής διοίκησης παραμένει παθητική. Η προβληματική υλοποίηση και η κακή απόδοση αποτελούν συστημικά χαρακτηριστικά της ελληνικής περίπτωσης.Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η απουσία πολιτικής βούλησης, εξαιτίας του κόστους εφαρμογής των οδηγιών, αποτελεί την κύρια επεξηγηματική αιτία. Ωστόσο, τι γίνεται όταν οι κυβερνήσεις είναι πρόθυμες ή εξαναγκάζονται να τηρήσουν τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις; Από την εξέταση των τριών μελετών περίπτωσης, καθίσταται εμφανές ότι η βούληση δεν αρκεί για την επίλυση των προβλημάτων. Η έρευνα, επικεντρώνοντας στο στάδιο της υλοποίησης, διακρίνει τρεις βασικές αιτίες για την ελλιπή εφαρμογή: α) χαμηλός βαθμός εμπιστοσύνης και συγκρουσιακή κουλτούρα β) διοικητική ανεπάρκεια και γ) θεσμικά προβλήματα. Μέσω της μελέτης της πολιτικής περιβάλλοντος, που είναι ένα από τα πιο ρυθμισμένα πεδία στην ΕΕ, προτείνεται ένα πλαίσιο ανάλυσης για την ερμηνεία της γενικότερης υστέρησης της χώρας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Η μεγάλη εικόνα απεικονίζει μια διαρκή ένταση ανάμεσα στις υπερεθνικές δεσμεύσεις και τις παραδοσιακές πρακτικές. Η εθνική ανταπόκριση συναρτάται με αυτές τις δύο αντίρροπες δυνάμεις, καθώς οι περισσότεροι κυβερνητικοί δρώντες επιστρατεύουν την στρατηγική της «διγλωσσίας», ώστε να εξισορροπήσουν μεταξύ των δύο.