Abstract. The paper presents an analysis of influence of ambient temperature changes on the values of parameters in topography measurements with the use of different profilometry techniques. In order to check this, a series of measurements was performed. Two multiprofilometry instruments were used -a contact profilometer, further equipped with an interferometric transducer, and an optical one with a confocal probe. Measurements were performed on first-class flat interferometric glass and on an A-type roughness standard -under different conditions, with simultaneous registration of differences in ambient temperature values. These values were either intentionally changed or the temperature variations were the result of air conditioning control. The performed research showed that -despite the asperities on the surface being really small -there is a relationship between changes of temperature and the results obtained from the measured surface, which in some cases can be seriously distorted.

ZAŁOŻENIA DO OCENY WIARYGODNOŚCI POMIARÓW TOPOGRAFII POWIERZCHNI W RÓŻNYCH SKALACHW referacie przedstawiono podstawowe założenia projektu "Badania i ocena wiarygodności nowoczesnych metod pomiaru topografii powierzchni w skali mikro i nano". Celem realizacji projektu jest oszacowanie różnic w wynikach pomiarów topografii powierzchni w grupach przyrządów stykowych i bezstykowych oraz między grupami. Pozwoli to określić wiarygodność pomiarów wykonywanych różnymi przyrządami zarówno w praktyce przemysłowej jak i w badaniach naukowych oraz wskazać optymalny dobór metod do różnych zastosowań. Odpowiedni poziom wiarygodności uzyskiwany podczas pomiarów struktury geometrycznej powierzchni jest niezbędny podczas badań naukowych oraz w przemyśle do podejmowania decyzji dotyczących sterowania jakością wyrobów. THE ASSUMPTIONS TO CREDIBILITY ASSESSMENT OF SURFACE TOPOGRAPHY MEASUREMENTS IN VARIOUS SCALESThe paper presents a concept of the project: "Research and evaluation of reliability of modern methods of surface topography measurements in micro and nano scale". The aim of the project is to estimate the differences in the results of the surface topography measurements in two groups: contact and non-contact devices, and between the groups as well. It allows to define reliability of measurements which are performed by different devices both in industrial conditions and research, and to point out optimal selection of the methods for different applications. The proper level of reliability obtained during surface geometrical structure measurements is necessary during research and in the industry to make proper decision regarding the quality control of the product. WSTĘPPostęp naukowy i technologiczny w dziedzinie poprawy jakości mikro i nanostruktury powierzchni elementów obrabianych różnymi metodami wymaga stosowania coraz bardziej dokładnych i uniwersalnych metod badania stanu wykonywanych części maszyn. Podstawowym problemem w technologii budowy maszyn i części maszyn jest sterowanie geometrią powierzchni, a w szczególności powierzchni współpracujących. Ponieważ istnieje wiele metod i urządzeń realizujących pomiary struktury geometrycznej powierzchni [1 ÷ 5], w tym chropowatości, w przemyśle często powstają nieporozumienia między wykonawcą i odbiorcą związane z różnicą w ocenie jakości wyrobów i interpretacją wyników pomiaru.Problem pomiarów chropowatości powierzchni jest często bagatelizowany lub niedostrzegany. Powszechnie uważa się, że prosty pomiar warsztatowym profilometrem i sprawdzenie parametru Ra są wystarczające. Jednakże dla niektórych powierzchni nie zawsze jest to właściwy sposób oceny, co wynika z niejednorodnej struktury i nakładających się na chropowatość innych składowych wpływających na jej jakość. Dobór procesu technologicznego pociąga za sobą konieczność zrozumienia strukturalnych wymagań powierzchni dla zapewnienia właściwości i związanych z nią oczekiwanych parametrów użytkowych.Celem realizacji projektu jest oszacowanie różnic w wynikach pomiarów topografii powierzchni wykonywanych różnymi metodami i...

StreszczenieZamieszczono wyniki badań dotyczące nagniatania tocznego stopu aluminium EN AWAlCu4MgSi(A). Analizie poddano znormalizowane parametry wysokościowe, amplitudowe oraz odległo-ściowe chropowatości powierzchni w zależności od stanu powierzchni po obróbce frezowaniem, poprzedzającej nagniatanie. Oceniano stan powierzchni nagniatanejbadanego stopu aluminium po frezowaniu frezem ze stali szybkotnącej HSS-E i węglika spiekanego VHM.Wyniki badań wskazują na możliwość uzyskania -po sekwencyjnej obróbce stopu aluminium obejmującej kształtujące frezowanie i wykończe-niowe nagniatanie -powierzchni o bardzo małej chropowatości, a ponadto, że końcowy efekt zależy od sposobu przygotowania powierzchni pod nagniatanie. Słowa kluczowe: frezowanie, nagniatanie toczne, aluminium, topografia powierzchni THE EFFECT OF MILLING ON THE CURVILINEAR TOPOGRAPHY OF A BURNISHED ALUMINIUM ALLOY SURFACE AbstractThe results of roller burnishing of the aluminium alloy EN AW-AlCu4MgSi(A) are presented. Analyses are for normalized parameters of height, amplitude and distance of surface roughness, dependent on the milled surface state prior to burnishing. The analyses relate to the burnished milled alloy surface after milling by high-speed steel HSS-E and cemented carbide VHM cutters, respectively. The results indicate the possibility, after sequential initial milling and final burnishing, of obtaining a surface of very low roughness in this alloy. The end result depends on the method of surface preparation for burnishing.

DLC:Si and DLC:N (diamond-like carbons doped with Si or N) functional layers in different configurations are deposited on polyurethane (PU) for bioengineering applications using CCP (capacitively coupled plasma) discharge generated in the PE CVD (plasma-enhanced chemical vapor deposition) system. Scanning electron microscopy (SEM) observations show that the obtained single and multilayers are continuous and well adherent to the substrates, but they differ in surface morphologies. DLC:Si layers form granular-like outer surfaces, while DLC:N ones a mosaic structure of plain areas. Topography analyses by atomic force microscopy (AFM) and optical profilometry reveal that Si-doped layers are characterized by significantly higher surface roughness (Ra ca. 5 nm) in comparison to N-doped layers (Ra ca. 0.3 nm) and also higher values of profile roughness parameter Rz (up to 32 μm vs. about 13 μm). Energy-dispersive X-ray spectroscopy (EDS) analysis indicates the homogenous chemical composition of the layers. DLC:N layers, are characterized by significantly higher polar component of surface free energy (up to ca. 5.0 mJ/m2). DLC:Si layers exhibit higher values of diiodomethane contact angle (up to ca. 90°) compared with DLC:N layers (up to ca. 55°). The attenuated total reflectance Fourier transform infrared spectroscopic measurements (ATR-FTIR) of the layers reveal that the addition of silicon to the DLC structure increases the content of terminal CHn bonds (n = 1, 2, 3) as well as beneficial Si–H and Si–CHn bonds, which significantly reduce the internal stresses in the layers. Both DLC:Si and DLC:N layers exhibit no cytotoxic effects using the human osteoblast-like cell line and human keratinocytes.

Magnesium alloys, due to their unique properties, low density and high strength properties, are becoming more frequently used in industrial applications. However, a limitation of their use may be the need to ensure high abrasive wear resistance and corrosion resistance. Therefore, magnesium alloys are often protected by applying protective coatings. The paper presents the influence of the modification of the electrolyte composition, with or without the addition of borax, on the morphology (observed by SEM method) and phase composition (analyzed by EDS and XRD) of the formed layers on the AZ91 magnesium alloy, and their abrasive wear (determined with Ball-on-Disc method) and corrosion resistance (evaluated using the immersion method and by electrochemical tests), especially in chloride solutions. It has been clearly demonstrated that the modification of the electrolyte composition significantly impacts the final properties of the protective coatings on the AZ91 alloy formed by the plasma electrolytic oxidation (PEO) process. On the basis of the results, it was found that the new type of PEO coatings with the borax addition, compared to base PEO coatings, showed significantly higher abrasion resistance and an order of magnitude lower corrosion rate.