PurposeOne of the problems that urbanization creates on the ecosystem is the increase of heavy metal accumulation of the urban lands. Due to constant urbanization and industrialization in many parts of the world, metals are constantly spreading to the environment and pose a great threat to human health. The purpose of the study is to determine the effect of heavy metal accumulation values of the lands located in Bingöl city center on the urban ecosystem by examining them in terms of zonal and land-use classification.Design/methodology/approachThe research was conducted on 30 samples taken from five zones and six land-use classes (traffic area-TA, school area-SA, commercial-industry area-CA, green space-GS, residential area-RA and open space-OS). Heavy metal deposits of soil samples were determined in accredited laboratories using the Inductively Coupled Plasma – Mass Spectrometer (ICP-MS) and Atomic Absorption Spectrometer (AAS) device. The study employed the SPSS program for statistical analysis of laboratory results, and ArcGIS Pro programs were used to determine spatial pollution distribution.FindingsAlthough the heavy metal contents of soil samples pose no problems in terms of national and international standards, a number of zones carry risks for the future. In the analyzes, traffic and settlement area soils in terms of land-use classifications and Zone 5 soils in terms of zonal distribution were determined as ecologically risky areas.Originality/valueThe study provided suggestions on what should be done to use the results of the research in planning the physical development of the city.

Kitle turizminin çevre üzerinde oluşturduğu yıkıcı etkiye karşın, doğal alanlara gerçekleştirilen, çevreye duyarlı bir turizm şekli olarak ekoturizm ortaya çıkmıştır. Ekoturizm bir planlama dâhilinde gerçekleştirildiğinde özellikle sulak alanlar gibi hassas ekosistemlere sahip alanlarda sürdürülebilir kullanımın sağlanması ve yöre halkının kalkınması açısından önemli bir fırsattır. Bu çalışmada, ülkemizdeki 14 Ramsar alanından biri olan Uluabat Gölü Ramsar alanı tampon bölge sınırları içerisindeki, ekoturizm potansiyeli belirlenmeye çalışılmıştır. Literatür taramaları, arazi çalışmaları ve SWOT analizi tekniğinden yararlanılan çalışma sonucunda çalışma alanı sınırları içerisindeki ekoturizm potansiyeli yüksek yerleşim alanları ve bu yerleşim alanları ile yakın çevrelerinde gerçekleştirilebilecek ekoturizm aktiviteleri ortaya konulmuştur. Ekoturizm sonucunda oluşabilecek tehditlere karşın, sürdürülebilir kullanımın sağlanabilmesi adına önerilere yer verilmiştir.

Özet Nüfus artışı, plansız kentleşme ve sanayi kaynaklı etkiler özellikle içerisinde bulunduğumuz yüzyılda, etkisini artan oranlarda hissettirmekte ve çevre üzerindeki baskısını arttırmaktadır. Bu baskılar peyzajların bozulmasına ve sulak alanlar gibi hassas ekosistemlere sahip alanlarda geri dönüşü mümkün olmayan kayıpların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu kayıplar çevresel kaygıların ön plana çıkmasını ve bu doğrultuda uluslararası bir takım adımlar atılması gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Peyzajların tanımlanması, korunması, yönetilmesi ve planlaması konularında uluslararası bir dil birliği geliştirilmesi amacıyla imzaya açılan Avrupa Peyzaj Sözleşmesi bu konuda atılan en önemli adımlardan biridir. APS gereğince; taraf ülkelerin tümü, peyzajlarını tanımlama, peyzaj karakter tiplerini belirleme, peyzajın değişim ve dönüşümünü izlemeyi taahhüt etmişlerdir. Bu çalışmada ülkemizin de taraf olduğu APS'den hareketle aynı zamanda uluslararası öneme sahip bir sulak alan olan Uluabat Gölü ve çevresinde planlama, yönetim, koruma ve sürdürülebilir alan kullanımına yönelik karar alma aşamalarında önemli bir yeri olan peyzaj karakter değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada peyzaj karakter değerlendirme yönteminin bir aşaması olan peyzaj karakter analizindeki, peyzaj karakter tip ve alanlarının belirlenmesi aşamasına odaklanılmıştır. Çalışma alanının belirlenmesinde Ramsar tampon bölge sınırları dikkate alınmıştır. CBS tekniklerinden yararlanılan ve arazi çalışmalarıyla desteklenen çalışma sonucunda 229 adet peyzaj karakter tipi ve 7 adet peyzaj karakter alanı belirlenmiştir. Belirlenen her bir peyzaj karakter alanına ilişkin baskı unsurları ortaya konularak, sürdürülebilir alan kullanımına ilişkin öneriler geliştirilmiştir.