The subject of the analysis is within the category of an educational lie. According to Maria Ossowska, this might be understood as either a justified or permitted misleading of someone, or the maintaining an illusion for either one’s own or another’s sake. Looking at different categories of these distortions of truth, we find that they are used not only for a child’s upbringing or the benefit of the topic, but for withholding or modifying the information about the reality or educational concept. Cheating is an example of an educational lie and it combines someone’s opinion with truth, but would be falsely incompatible with factual knowledge and truthful understanding. Pupils who cheat mislead the teacher and, in the instructor’s ignorance, are led to believe that those pupils have, in fact, knowledge reflected in the exam. Likely the teacher is being cheated as well the student for different reasons. The educational lie has another dimension (when we take into account the sham activity) the quasi teaching or the pseudo-education. This occurs when educators/teachers offer their pupils/clients something different from what should be. The pretence takes place along with the authentic process of learning or completing educational tasks.

Czy możliwy jest w szkole dialog? W jednym z numerów wydawanego przez Radę Edukacji Narodowej-Zespół Oświaty Niezależnej "wielomiesięczniku" Edukacja i Dialog Julian Radziewicz przypomniał podstawowe idee samorządności, które w okresie PRL były łamane tak zwaną samorządnością 1. Mieliśmy bowiem do czynienia z sytuacją występowania "samorządności przeciw samorządności", albo pseudosamorządności czy samorządności pozorującej samorządność. Rozparcelowanie samorządności na poszczególne podmioty, czyli osobno dla uczniów, osobno dla nauczycieli i rodziców, było wyrazem tego, "[…] jakby ci uczniowie, nauczyciele, te szkoły istniały na osobnych wyspach, obleganych przez obojętne i nic nikomu nie szkodzące wody. Rzadko wiąże się te «pożądane symptomy» samorządności z prawem do autonomii w skali szerszej, całego systemu oświatowego, a ten-w kontekście systemu społeczno-politycznego" 2. Istota zła w oświacie tkwiła-zdaniem J. Radziewicza-głównie w tym,

STRESZCZENIEAutor sygnalizuje w artykule potrzebę rozwijania pedagogiki nadziei, a więc nauki o wychowaniu, której myśl wybiega w przyszłość. Nauki społeczne i humanistyczne funkcjonują w ponowoczesnej dobie, toteż przed pedagogami stoi większa odpowiedzialność wobec świata humanum, w którym muszą liczyć się z ryzykiem, nieoznaczonością, nieprzewidywalnością zdarzeń społeczno-politycznych. Konieczny jest zatem rzetelny metodologicznie warsztat badawczy i ustawiczne dążenie do prawdy.Słowa kluczowe: pedagogika; manipulacja; nauki humanistyczne; badania pedagogiczne Za sprawą globalnej komunikacji idee przekraczają granice tak samo szybko i dynamicznie, jak wyniki badań w społecznościach, w których one zaistniały w praktyce pedagogicznej i teoriach naukowych. Transcendowanie wiedzy w naukach jest czymś naturalnym, a nawet sprzyja pojawianiu się nowych utopii lub wskrzeszaniu starych, zaś blokowanie tego procesu staje się oznaką patologiczności tych, którzy tak czynią. Najlepszą jednak -jak się wydaje -przesłanką na symetryczne (dialogiczne) współżycie pedagogów wśród innych nauk i z ich twórcami jest utrzymywanie własnego dystansu, by wysokim poziomem własnych badań przeciwstawiać się tyranii wścibskich i despotycznych wobec pedagogiki przedstawicieli nauk współdziałających jako pedagogicznych besserwisserów. Nie możemy sami wytwarzać swoich wrogów, konstruując własną tożsamość z obu stron granicy naraz. Jak pisał Z. Bauman: "Niczego w tym świecie nie wie się na pewno, ale wie się, że o wszystkim, o czym się wie, wiedzieć można w zgoła odmienny sposób -a każda wiedza jest tyle samo warta, co inna, nie lepsza ani nie gorsza, a już z pewnością nie mniej od innych tymczasowa i ulotna" (Bauman 2000, s. 49).

No abstract

The object of analysis is the personality education, train of thought pedagogic the most exposed of the conflict as the result of political disputes. The main problem of absence the research and specialist literature about personality education in the period of the socialism, was caused the political and ideological reasons. In the state democratic, this same, became an object of the marginality and social exclusion in public and pedagogic debate. Important is the question – why, from what reason, we are questioning personality in pedagogic and we are giving rise for formulating alternatives towards him. This situation is supporting to creating another – non personal direction in pedagogic, against contents and the structure of the social functioning.