Sažetak: Informacioni sistemi imaju sve veći uticaj na moderno poslovanje. Brzo menjaju poslovne sisteme i postojeće poslovne modele. Upravljački pristup je od suštinskog značaja za sve poslovne sisteme i podsisteme, kao npr. ljudske resurse, ako žele da opstanu, ali danas sve faze procesa upravljanja ne mogu da se odvijaju bez podrške informaciono-komunikacionih tehnologija. Brze i velike promene u okruženju u kojem je poslovanje praćeno neizvesnošću i rizikom, dovode do potrebe za primenom adekvatnih tehnologija u cilju povećanja fleksibilnosti, preciznosti, kao i eliminisanju ili smanjenju pojave grešaka koje umanjuju vrednost poslovne aktivnosti. Sve upravljačke aktivnosti se zasnivaju na razmeni podataka između eksterne i unutrašnje sredine, tako da na osnovu tačnih informacija menadžeri mogu da kontrolišu postizanje cilja. Proces globalizacije nameće pravila igre, dok znanje i informacije određuju poslovni sistem unutar organizacija. Informaciona tehnologija je ključni faktor koji omogućava menadžerima da upravljaju rizikom i zadovolje zahteve turbulentnog okruženja. Ovaj rad ukazuje na mogućnosti primene savremenih IT rešenja u upravljanju ljudskim resursima, analizirajući njihove prednosti i nedostatke.

This paper attempts to empirically estimate equilibrium exchange rate level of Serbian dinar. In that purpose reduced form equilibrium real exchange rate approach (ERER) is used, developed by IMF's Consultative Group on Exchange Rate Issues (CGER).The research was made by using ARDL approach in the single-country analysis. It has been started from dynamic model which has described relation between real effective exchange rate and a set of fundamental variables. Bound test has been provided due to determination of the long-term relationship existence between variables. F-statistics has been used for long-term relationship testing between dependent variable and set of indicators. Since assumptions were met, least squares method was used for coefficient estimation. The results have shown constant dinar's overvaluation over medium term. JEL: C33, F31, F41, O24, Q10CGER approach consists of three complementary methodologies: the method of 1 Brankica Pažun Ph.D., Assistant Professor, Alfa University, Faculty of Engineering Management, Vojvode Mišića Boulevard no. 43, macroeconomic balance (MB), the method of external sustainability (ES) and the method of reduced equations of the equilibrium real exchange rate (ERER). The prolonged and significant real exchange rate deviation from the equilibrium level (specifically, in terms of overvaluation can lead to a deterioration of the current account and trade balance, speculation, foreign debt increasing, investment decline, productivity and overall economic growth decreasing.(Pazun et al., 2014) As the equilibrium exchange rate level cannot be directly monitored, there are different methodologies for assessing equilibrium exchange rate and, depending on model, these concepts often yield conflicting results (Bussiere et al., 2010). Particularly, there has been challenge in emerging countries and developing economies, such as Serbia, with structural problems, data unavailability, and high macroeconomic volatility. (Pazun et al., 2014) Rezime Ovaj rad pokušava empirijski da oceni ravnotežni nivo deviznog kursa. U tu svrhu se koristi redukovana forma pristupa ravnotežnog realnog deviznog kursa (ERER), razvijena od strane MMF konsultativne grupe za pitanja deviznog kursa (CGER). U sprevedenoj single-country analizi koristio se ARDL pristup. Pošlo se od dinamičkog modela kojim se predstavio realni efektivni devizni kurs, odnosno redukovana relacija između zavisne realnog efektivnog deviznog kursa i skupa fundamentalnih promenljivih. Kako bi se utvrdilo postojanje dugoročne veze između promenljivih, koristio se granični test (bound test). Koristila se F -statistika za testiranje dugoročne relacije između realnog efektivnog deviznog kursa i samih fundamenata. Obzirom da su bile ispunjene odgovarajuće pretpostavke, sprovedena je ocena koeficijenata metodom najmanjih kvadrata. Rezultati su pokazali konstantnu precenjenost dinara na srednji rok. Ključne reči: ARDL, prilagođavanje, ravnotežni realni devizni kurs, ERER, Srbija JEL: C33, F31, F41, O24, Q10 8 Docent, dr Brankica Pažun, Alfa...

Devizni kurs je oduvek bio aktuelna tema, a posebno u poslednje dve decenije, u doba snažne globalizacije svetske privrede, kao i liberalizacije međunarodnih tokova robe, usluga i faktora proizvodnje, a što je rezultovalo jačom trgovinskom i finansijskom integracijom. Došlo je do porasta učešća trgovinske razmene u svetskom BDp-u. Sve jače zemlje u razvoju značajno doprinose ovom rastu, što se najbolje vidi iz podatka uvećanja njihovog udela u svetskoj razmeni, kao i njihovog značaja u međunarodnim tokovima kapitala. Jedan od najznačajnijih pojmova u otvorenoj makroekonomiji je "ravnotežni realni devizni kurs" (Equilibrium Real Exchange Rate-ERER). odstupanja realnog deviznog kursa se smatraju uzrokom gubitka konkurentnosti i usporavanja privrednog rasta, kao i moguće valutne krize (precenjenosti i potcenjenosti). Nedostaci primene tradicionalnih koncepata formiranja deviznog kursa koji se ogledaju neretko u neuspešnim empirijskim rezultatima, motivišu eksperte da traže alternativne modele kao pomoć pri analizi ravnoteže deviznog kursa. u ovom radu se nastoji prikazati jedna od tri komplementarne metodologije koje koristi Međunarodni monetarni fond za procenu ravnotežnog realnog deviznog kursa u Srbiji, kao i odstupanja realnog deviznog kursa od svog (ocenjenog) ekvilibrijuma, a to je koncept spoljne održivosti (external sustainability approach).

During the last two decades there is a growing awareness of the importance of introducing organic agricultural production in Serbia due to issues of health, environmental protection and need for more sustainable agriculture. There is a need for education of small farmers on the possibilities of organic production and significance of information technologies for education, production and marketing. This paper aims to examine the perception on the possibilities of organic production and ICT use concerning their level of education. The study has included 143 farmers from Raška district, municipality Kraljevo. The statistical ANOVA analysis has been done by using the software package SPSS18 to explore an impact the education has on the perception of small farmers on the use of information technologies in education, production, and marketing of agricultural products. The results show statistically significant difference in the perception of small farmers on the usage of information technologies regarding their level of education.

Apstrakt: U procesu odlučivanja je moguće koristiti veći broj metoda i tehnika. Prvi sistemi koji su počeli da se bave podrškom u odlučivanju, kao zasebnom naučnom disciplinom, bili su sistemi za podršku odlučivanju. Cilj je bio da se kreiraju elementi odlučivanja i na osnovi toga napravi kvalitetan izbor za prijem kandidata/nastavnika u radni odnos. Polaznu osnovu kod izbora kandidata za radno mesto nastavnika je predstavljala verbalna provera/ocena, odnosno intervju, ocena na internom testu i radno iskustvo. Pomoćni elementi su definisani kao komunikativnost, odnosno snalaženje u datoj radnoj situaciji, i prosek ostvaren tokom studija. Metoda koja je korišćena u procesu odlučivanja je AHP metoda. AHP omogućava interaktivnu analizu osetljivosti postupka vrednovanja na konačne rangove elemenata hijerarhije. Strukturiranjem problema, odnosno, definisanjem cilja i kriterijuma odlučivanja za izbor nastavnika u radni odnos određeno je optimalno rešenje.