Chemical contamination of foods pose a significant risk to consumers. A source of this risk is due to the consumption of products contaminated with heavy metals such as cadmium (Cd) and lead (Pb). The aim of the study was to research the levels of Cd and Pb contamination of selected species of vegetables and fruits in the form of fresh, frozen, dried and processed products. The goal was to verify which of these food groups was more contaminated with heavy metals. The study covered 370 samples of fruits and vegetables including apples, pears, grapes, raspberries, strawberries, cranberries, as well as beetroots, celeries, carrots and tomatoes. The content of Cd and Pb was determined by atomic absorption spectrometry. Quantitative results were analyzed using statistical models: analysis of variance, outlier analysis, post-hoc multiple comparison Tukey test. The tests showed that the levels of Cd and Pb concentration in samples of fresh, processed, frozen and dried fruits and vegetables varied substantially. The highest concentrations were recorded in dried products. Several fruit and vegetable samples exceeded the maximum permissible concentrations of Cd and Pb. The contamination of these products could be a significant source of consumer exposure to heavy metals when these products are a part of the diet.

WstępW Polsce dane dotyczące nowotworów gromadzone są w Krajowym Rejestrze Nowotworów (KRN) i Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ). Kompletność rejestracji oraz spójność danych w obu systemach jest podstawą planowania i profilaktyki w ochronie zdrowia. Celem pracy jest analiza występowania raka piersi i raka jelita grubego w województwie śląskim na podstawie danych pochodzących z istniejących źródeł rejestracji nowotworów (KRN i NFZ), różniących się sposobem i zakresem gromadzenia danych.Materiał i metodyPodstawę analizy stanowiły dane o zachorowalności na raka piersi oraz raka jelita grubego w miastach województwa śląskiego, zgromadzone w KRN i NFZ za 2012 rok. Baza danych NFZ zawierała łącznie 3 633 486 rekordów, z których wyłoniono liczbę nowotworów piersi i jelita grubego za 2012 rok. Dane te zestawiono z zachorowalnością na raka piersi i raka jelita grubego wykazaną w KRN.WynikiAnaliza wykazała znaczne różnice pomiędzy bezwzględną liczbą przypadków nowotworów zarejestrowa-nych w NFZ i KRN. Większą liczbę przypadków zachorowań, zarówno na raka piersi, jak i jelita grubego, zawiera baza danych NFZ. W populacji mężczyzn w 1/5 analizowanych miast liczba przypadków raka jelita grubego, zarejestrowana przez KRN, przekracza wartości wskazane przez NFZ.WnioskiRóżnice w danych na temat zachorowań na raka piersi i raka jelita grubego pomiędzy KRN a NFZ mogą skutkować niewłaściwym planowaniem zapotrzebowania na onkologiczne usługi medyczne.

StreszczenieWprowadzenie. Tatuaż stanowi jedną z najstarszych form ozdabiania ciała. Dawniej oznaczał przynależność plemienną, często był oznaką inicjacji religijnej, odwagi, siły lub też dorosłości. Obecnie tatuaż stał się częścią mody i kultury. Jego wykonanie polega na wprowadzaniu pod skórę niewielkiej ilości pigmentu, za pomocą jej nakłuwania. Do tatuowania stosuje się różne pigmenty, które w swoim składzie mogą zawierać m.in. metale ciężkie: antymon, arsen, chrom, kobalt, beryl, ołów, nikiel oraz nanocząsteczki, ftalany i węglowodory, które mogą oddziaływać szkodliwie na gospodarkę hormonalną, a niektóre z nich mają działanie kancerogenne. Cel pracy. Celem pracy była analiza zawartości metali ciężkich w tuszach do tatuażu oraz narażenia osób tatuowanych na metale ciężkie, w zależności od zastosowanego koloru rysunku i pochodzenia tuszu. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiło 10 próbek tuszów do tatuażu (5 czarnych i 5 kolorowych). Każdą z próbek zbadano pod kątem zawartości takich metali ciężkich jak: kadm, ołów, cynk, arsen, chrom oraz rtęć. Wyniki. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie stężeń metali ciężkich (Cd, Pb, Zn, Hg, As, Cr) w badanych próbkach tuszów do tatuażu. W tuszach koloru czarnego odnotowano najwyższe stężenie rtęci i chromu, w tuszu białym: kadmu, ołowiu i cynku, natomiast w zielonym -arsenu. Wnioski. Przeprowadzone badania wskazują na znaczącą zawartość metali ciężkich w tuszach do tatuażu, która uzależ-niona jest od koloru i producenta tuszu. Tusze kolorowe zawierają kadm, ołów i arsen w większych stężeniach niż częściej stosowane tusze czarne. Wykorzystywanie tuszów kolorowych w większych ilościach (gęsty wzór i większa powierzchnia ciała nim pokryta) może stanowić ryzyko dla zdrowia. Słowa kluczowetatuaż, metale ciężkie, tusze do tatuażu, ryzyko zdrowotne

No abstract

StreszczenieWprowadzenie. Metale ciężkie są częstym zanieczyszczeniem środowiska. Zdolność do kumulacji oraz mobilność metali ciężkich w środowisku powoduje, że ich ponadnormatywne stężenia mogą być oznaczane w produktach żywnościowych. Spożywanie marchwi, która wykazuje skłonność do pobierania i kumulacji metali ciężkich w korzeniu spichrzowym może być istotnym źródłem narażenia człowieka na te pierwiastki. Celem pracy była analiza pod kątem zanieczyszczenia metalami ciężkimi marchwi pochodzącej z różnych punktów sprzedaży w zależności od sposobu przygotowywania jej do spożycia. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiło 10 prób marchwi dostępnej w sprzedaży na terenie województwa ślą-skiego. Przy użyciu spektrometru bezpłomieniowej absorpcji atomowej z atomizacją elektrotermiczną (ETAAS) określono występowanie ołowiu (Pb), kadmu (Cd) oraz cynku (Zn) w próbach takich jak: sok, marchew obrana gotowana, marchew obrana surowa, marchew cała świeża, a także w częściach niekonsumowanych przez człowieka (wytłoki z soku, obierzyny). Wyniki. Marchew uprawiana na glebach zanieczyszczonych jest istotnym źródłem metali ciężkich w diecie. Największe ryzyko dla zdrowia spośród analizowanych pierwiastków stanowi kadm. Badania wykazały, że sposób przygotowania marchwi do konsumpcji ma wpływ na wielkość narażenia drogą pokarmową na kadm oraz cynk. Wnioski. Miejsce zakupu, niezależnie od charakteru i rozmiaru jednostki handlowej, nie stanowi identyfikacji wielkości narażenia konsumenta na metale ciężkie. Ze względu na wykazaną zależność zawartości metali, zwłaszcza kadmu, od sposobu przygotowania marchwi do konsumpcji wydaje się istotne upowszechnienie tej wiedzy i jej wykorzystanie w indywidualnym zarządzaniu ryzykiem zdrowotnym. Słowa kluczowenarażenie, metale ciężkie, zarządzanie ryzykiem zdrowotnym WPROWADZENIE Daucus carota L., czyli marchew zwyczajna zaliczana jest do roślin uprawnych z rodziny selerowatych. Część jadalną warzywa stanowi korzeń, który w różnej formie i postaci może zostać przygotowany do konsumpcji przez człowieka. W Polsce ze względu na umiarkowany klimat nie wystę-pują trudności z jej uprawą, która zajmuje ok. 24 tys. ha powierzchni [1].Marchew jest składnikiem bardzo powszechnie występu-jącym w diecie osób dorosłych, jak i dzieci. Obok znacznej wartości odżywczej, marchew jest bogata w karotenoidy będące przykładem naturalnych przeciwutleniaczy. Wśród nich w największej ilości (45-70%) występuje β-karoten [2]. Niezależnie od związków korzystnych dla organizmu człowieka marchew pobiera, w większej ilości niż inne warzywa, związki niekorzystne dla zdrowia człowieka, takie jak chlorowcopochodne związki organiczne czy metale ciężkie, które kumuluje w korzeniu spichrzowym przeznaczonym do spożycia. Zawartość tych związków w warzywie uzależniona jest od warunków środowiskowych w miejscu uprawy, zwłaszcza od ich stężenia w glebie i powietrzu. Nie bez znaczenia jest również odmiana marchwi oraz sposób nawożenia uprawy [3].Wysoka koncentracja metali ciężkich w środowisku związana jest w głównej mierze z emis...