Zadłużenie, a więc najogólniej rzecz biorąc, zobowiązania podlegające zwrotowi, nierzadko w doniesieniach medialnych traktowane jest jako pojęcie o pejoratywnej konotacji i negatywny aspekt funkcjonowania samorządów, zarówno regionalnych, jak i lokalnych, to jednak ze względu na przeznaczenie, przede wszystkim na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych, w literaturze z zakresu prawa finansowego oraz ekonomii jest przedstawiane w zdecydowanie lepszym świetle. Jego występowanie w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego (JST) nie stanowi przejawu nieprawidłowości występujących w procesie gospodarowania, a jest wręcz wyrazem prorozwojowej polityki władz lokalnych oraz regionalnych. Ograniczone zasoby finansowe samorządu spowodowały, że realizacja inwestycji, będących niezwykle ważnym stymulatorem rozwoju lokalnego, wymaga sięgania po zwrotne źródła finansowania. Obowiązujące regulacje prawne oraz możliwości pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej (UE) spowodowały, że dynamicznie rosnący w ostatnich latach dług JST służył przede wszystkim realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, które przynajmniej w zamierzeniach mają służyć rozwojowi wspólnot lokalnych. Włączenie Polski w struktury zjednoczonej Europy spowodowało, że to właśnie samorządy stały się największym inwestorem publicznym, przyczyniając się tym samym do rozwoju nie tylko poszczególnych regionów, ale również całej gospodarki krajowej. Realizacja poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych budzi czasem zastrzeżenia i obawy, niemniej z samego założenia mają one służyć zarówno rozwojowi danych samorządów, jak również poprawie jakości życia ich mieszkańców. Mając na względzie te argumenty, zawarty w literaturze przedmiotu pozytywny obraz zadłużenia samorządowego jest uzasadniony. Istnieje jednak dość pokaźna luka w zakresie analizy aspektów negatywnych, jakie bez wątpienia występują.

Streszczenie. Dług jednostek samorządu terytorialnego w przeważającej części stanowi sumę zobowiązań zwrotnych zaciągniętych w celu realizacji przedsię-wzięć o charakterze inwestycyjnym. Nie dziwi więc, że w literaturze przedmiotu zadłużenie samorządowe przedstawiane jest głównie jako dobre, opłacalne czy też konstruktywne. Zaciąganie zobowiązań zwrotnych zawsze wiąże się z możli-wością wystąpienia efektów negatywnych, niemniej wydaje się, że często bywają one bagatelizowane. W licznych publikacjach zarówno naukowych, jak i publicystycznych zadłużenie polskich samorządów oceniane jest przede wszystkim przez pryzmat jego stosunku do osiąganych dochodów. Konieczne jest jednak poszukiwanie mierników oraz źródeł danych pozwalających na spojrzenie na ten dług Daniel Jurewicz 48 z nowych perspektyw. Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie wyników badań przeprowadzonych w gminach województwa kujawsko--pomorskiego z zastosowaniem nowych mierników ich zadłużenia.Słowa kluczowe: dług publiczny; samorząd terytorialny.Abstract. The debt of local government units is, to a large extent, the sum of repayment of commitments contracted to carry out investment projects. It is not surprising that in the literature of the subject local government debt is presented mainly as good, profitable or constructive. Commitment to repayment obligations is always associated with the possibility of an occurrence of negative effects which often appear to be underestimated. In numerous scientific and public publications, the indebtedness of the Polish self-governments is assessed first of all by the prism of its relation to earned incomes. However, it is imperative to look for metrics and data sources to look at this debt from new perspectives. The purpose of this study is to present the results of research conducted in the communes of the Kujawsko-Pomorskie voivodeship using new measures of their debt.

Streszczenie. Ograniczoność dochodów generowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (dalej: j.s.t.) oraz ogrom potrzeb powodują, że zdecydowana większość samorządów lokalnych i regionalnych pozyskuje środki finansowe na rynku kapitałowym, zaciągając kredyty lub pożyczki bądź też emitując papiery wartościowe. Zasadnicza zmiana limitów zadłużenia wprowadzona ustawą o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r., pomimo długiego vacatio legis, spowodowała, że w części j.s.t. zaistniało realne zagrożenie przekroczenia indywidualnego wskaźnika zadłużenia po 1 stycznia 2014 roku. W związku z powyższym część samorządów podjęła działania zmierzające do restrukturyzacji swoje-

No abstract

Streszczenie. Obowiązująca ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ma na celu eliminację niepożądanych wzorców zachowań przez możliwość orzeczenia sankcji wobec sprawcy czynu oraz realizację funkcji prewencyjnej. O tym, czy cele te są możliwe do zrealizowania, decydują m.in. szczegółowe rozwiązania zawarte w ustawie. Pamiętać również należy o zmieniającym się otoczeniu. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie potrzeby poszerzonej debaty, na płaszczyźnie zarówno teoretycznej, jak i praktycznej, w zakresie skuteczności obowiązujących przepisów.Słowa kluczowe: dyscyplina finansów publicznych; gospodarowanie środkami publicznymi.Abstract. The current law on liability for breach of discipline in public finances is to eliminate undesirable behavior patterns through the possibility of a judgment sanctions against the perpetrator, as well as the implementation of the preventive.