Bir ekonomide bütçe açığı ve cari açığın olması durumu ikiz açık hipotezi olarak ifade edilmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bütçe açığı ve cari açık önemli bir sorun olarak görülmektedir. Literatürde bütçe açığının cari işlemler açığına neden olacağını belirten Geleneksel Keynesyen görüş ve cari işlemler açığı ile bütçe açığı arasında herhangi bir ilişkinin bulunmadığını ifade eden Ricardocu Denklik Hipotezine ait ampirik sonuçlar yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, endüstri devleri olarak nitelendirilen ve dünyanın en gelişmiş sekiz ülkesi olarak bilinen “Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Rusya, İngiltere ve ABD” ülkelerinde, 1995-2020 dönemi verileri kapsamında ikiz açık hipotezinin geçerliliğini araştırmaktır. Analizde, katsayıların heterojenliğine dayanmakta olan ve Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) tarafından geliştirilen ikinci nesil panel nedensellik testi kullanılmıştır. Bulgular, bütçe açığı ile cari açık arasında ilişki olmadığını belirten Ricardocu görüşü destekler niteliktedir. Dolayısıyla G8 ülkelerinde ikiz açık hipotezinin geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

İçsel büyüme teorileri öncesi büyüme teorileri, şirketlerin tam rekabet koşullarında çalıştıklarından dolayı teknoloji geliştirmeye ayıracak kaynaklarının kalmadığını varsaymaktadır. İçsel büyüme teoremlerinde teknolojik gelişmenin büyümenin motoru olduğuna dair bir düşünce birliği olmakla birlikte; Lucas (1988)’ın “Beşeri Sermayeye Dayalı İçsel Büyüme Modeli”, teknolojik ilerlemeyi ve ekonomik büyümeyi beşeri sermaye ile açıklamaktadır. Ampirik çalışmaların önemli bir kısmında beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerine etkisinin pozitif olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak beşeri sermayedeki artışların ekonomik büyüme üzerine etkisinin olmadığı biçiminde sonuçlarda mevcuttur. 2008 küresel krizini takiben ortaya çıkan iktisadi büyümedeki istikrarsızlıklar günümüzde de sürmektedir. Bu durumdan hareketle Kırılgan Beşli ülkelerinde beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin belirlenmesi çok önemlidir. Çalışmada, Kırılgan Beşli ekonomileri açısından 1987-2019 yılları arasında beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerine etkisi panel eşbütünleşme analiziyle tahmin edilmiştir. Analizler sonucu elde edilen bulgular, Kırılgan Beşli ekonomileri grubunda beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerine etkisinin pozitif olduğu yönündedir. Bu kapsamda söz konusu ülkelerin iktisadi büyümelerini yükseltmesinde beşeri sermayenin önemli bir rolü bulunmaktadır.

İçsel büyüme teorileriyle birlikte beşerî sermaye kavramı ekonomik büyüme modellerinde giderek önem kazanmıştır. Beşerî sermayenin temel dayanağı eğitim olmakla birlikte sağlık düzeyi de beşerî sermayeyi besleyen ve gelişimine katkı sağlayan belirleyiciler arasında yer almaktadır. Özellikle sosyoekonomik açıdan gelişmiş toplumsal yapının varlığı, sağlıklı bireyler ile mümkün olmaktadır. Bu bakımdan toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak sağlık hizmetlerinin sunulması, sağlık hizmetlerine ayrılan kaynak düzeyi ile ilişkilidir. Sağlık hizmetlerine ayrılan kaynakların yeterli düzeyde olması çalışma hayatında verimlilik artışına dolayısıyla ekonomik büyümeye olumlu katkılar sağlayacağı beklenmektedir. Bu bilgiler ışığında yapılan çalışmada sağlık harcamaların ekonomik büyüme üzerindeki etkisi ikinci nesil panel ekonometrik yöntemler yardımıyla sınanmıştır. 7 OECD ülkesi için 1985-2018 dönemi baz alınarak yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlar; sağlık harcamalarındaki artışın ekonomik büyümeyi pozitif etkilediğini göstermiştir.

Finansal küreselleşmenin 1980’li yıllarda hız kazanması ile birlikte finansal piyasalar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin araştırılması önemli hale gelmiştir. Özellikle ülkelerin sürdürülebilir bir ekonomik büyüme yakalaması noktasında finansal sistemler araştırılması gereken konuların başında gelmektedir. Bu doğrultuda çalışma, 1980-2019 dönemi için D-8 ülkelerinde finansal gelişmenin ekonomik büyüme üzerindeki ilişkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Analizlerde, “yatay kesit bağımlılığını dikkate alan Westerlund ve Edgerton (2007)’un LM panel eşbütünleşme ve eşbütünleşme katsayıları Pesaran (2006) tarafından geliştirilen Common Corelated Effect” (CCE)” tahmincisi kullanılmıştır. Panel geneli bulgular, D-8 ülkelerinde finansal gelişmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin istatiksel olarak anlamlı olduğu yönündedir. Ülke bazında sonuçlar, Türkiye, Nijerya, Mısır, Endonezya, İran, Malezya ve Bangladeş’te finansal gelişmedeki %1’lik bir artışın ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak sırasıyla, %0.59, %1.57, %0.44, %0.30, %0.95, %1.08 ve %0.49 arttırdığını göstermektedir. Elde edilen sonuçlara göre, uzun dönemde söz konusu ülkelerin finansal sistemlerini geliştirerek büyüme oranlarını hızlandırabilecekleri vurgulanmaktadır.

No abstract