Bu araştırmanın amacı; okul yöneticilerinin veriye dayalı karar verme kavramına ilişkin algılarını, veriye dayalı karar sürecinin işleyişi, bu sürece etki eden faktörleri ve sürecin iyileştirilmesine yönelik önerileri incelemektir. Nitel yöntemle gerçekleştirilen çalışmada olgu bilim deseni benimsenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme teknikleri kullanılmıştır. Kahramanmaraş il merkezinde görev yapan 17 okul yöneticisi çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Verilerin analizi önce betimsel ardından içerik analiz yapılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; yöneticiler veriyi daha çok sayısal değer olarak anlamlandırmakta dolayısıyla veriye dayalı karar vermeyi sayısal değerlere göre karar verme olarak kavramsallaştırmaktadır. Okulda kullanılan veri türlerinden öğrenci performans verisi en çok sözü edilen veri türü olmuştur. Yöneticiler verileri en çok bütçe oluşturmak için kullanmaktadırlar. Veriler genellikle ilgili oldukları sistemlerden toplanarak düzenlenmektedir. Verilerden yararlanma şekli yöneticiler tarafından verilerin analiz edilmesi şeklinde olduğu gibi; yöneticilerin analiz edilmiş halde bulunan hazır raporlardan yararlanması şeklinde de olabilmektedir. Ardından kurul toplantılarında tartışılmakta ve alınan kararlar uygulanmaktadır. Veriye dayalı karar vermeyi etkileyen en önemli faktörler, verinin tamlığı ve veriyi kullanan kişinin tutumudur. Yöneticiler verilerin raporlaştırılarak ayrıntılı dönütler şeklinde kendilerine sunulmasını istemektedir.

Bu çalışmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynaklarının örgütsel vatandaşlık, örgütsel güven, örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik üzerindeki etki düzeyini araştırma sentez yöntemlerinden biri olan meta-analiz yaklaşımı kullanarak araştırmaktır. Bu amaçla okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile ilgili Türkiye bağlamında yapılmış yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları ile hakemli dergilerde yayımlanmış makaleler veri tabanları aracılığıyla incelenmiş, 19 çalışma analize dâhil edilmiştir. Araştırma sonuçları okul yöneticilerinin kullandığı yasal güç, ödül gücü, karizmatik güç ve uzmanlık gücünün öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve örgütsel güven duyguları arasında pozitif yönde ve zayıf; örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik davranışları ile negatif yönde zayıf bir ilişki olduğunu göstermiştir. Okul yöneticilerinin kullandığı zorlayıcı gücün ise örgütsel vatandaşlık, örgütsel güven ve örgütsel sessizlik ile pozitif yönde çok zayıf, örgütsel sinizm ile negatif yönde ve çok zayıf bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenleri sosyal, psikolojik ve performans açısından etkileyen güç kaynaklarının örgütsel çıktılarına dayalı meta-analiz sonuçlarının hem teorik hem de uygulamada katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

This meta-analysis study aimed to examine the effect of data literacy education, which affects data-based decision processes, on data use knowledge and skills of school administrators and teachers. Therefore, theses of data literacy education for school administrators and teachers and relevant studies in peer-reviewed journals were examined through several databases. The study was conducted using the Comprehensive Meta-Analysis (CMA) software, using a total of eight studies published between 2006-2021. The results revealed that the selected studies were heterogeneous. Therefore, a random effects model was applied in the study. The overall effect size value of data literacy education was calculated as 2.16, suggesting that a data literacy education makes a positive high contribution to data use knowledge and skills of school administrators and teachers. The subgroup analyzes conducted to determine the source of heterogeneity in results have shown that data literacy education did not differ by type and country of publications, but varied by type of participants, where studies conducted with mixed participants had high effect values. Based on these results, it can be suggested that data literacy education given to school administrators and teachers should be expanded in all countries and education levels, and a meta-analysis of studies conducted in correlation between data literacy and different variables.

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de 2003-2021 yılları arasında okul yöneticilerinin kullandıklarını güç kaynakları konusunda yapılan tez ve makale çalışmalarını kapsamlı ve bütüncül bir şekilde analiz etmektir. Araştırmada betimsel içerik analizi yöntemi kullanıldı. Araştırmada, dâhil etme kriterlerine uyan 48’i tez ve 30’u makale olmak üzere 78 çalışma incelendi. İlgili çalışmaları çeşitli değişkenlere göre değerlendirmek amacıyla kodlama formu oluşturuldu, toplanan veriler Excel programına aktarıldı ve elde edilen kategorilerin frekans ve yüzde değerleri verildi. Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları konulu çalışmaların, çoğunlukla 2015-2018 yılları arasında, Ege ve İstanbul bölgelerinde, farklı okul türlerinde ve tek yazarlı olarak gerçekleştirildiği görüldü. Çalışmalarda metodolojik olarak genellikle nicel araştırma yöntemi, ilişkisel tarama deseni, anket tipi veri toplama aracı, basit seçkisiz örneklem belirleme yöntemi ve kestirimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Okul yöneticilerinin güç kaynaklarıyla birlikte en çok örgütsel sessizlik, sinizm ve bağlılık gibi örgütsel davranış çalışma alanları araştırılmıştır. Araştırmacılara metodolojik olarak çeşitlemeye gidilmesi ve kapsamlı çalışmalar yapılması önerilmiştir.

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin verileri kullanma ve anlamlandırma becerilerini anlamak için geliştirilen Veri Okuryazarlığı Ölçeği’ni (VOY-Ö) Türkçe’ye uyarlamaktır. Araştırmanın çalışma gruplarını 2021-2022 öğretim yılında Kahramanmaraş ili Onikişubat merkez ilçesinde ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenler oluşturmuştur. Araştırmanın analizleri, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik ve kolay ulaşılabilir uygun örnekleme yöntemi esas alınarak belirlenen çalışma grubu-1’de 207, çalışma grubu-2’de 280 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) kullanılmıştır. Ölçümlerin güvenirliğinin belirlenmesinde ise Cronbach alpha iç tutarlık katsayıları incelenmiştir. AFA ve DFA sonuçları Veri Okuryazarlığı Ölçeğini (VOY-Ö) Türk kültüründe ve Mandinach and Gummer’in teorik çerçevesiyle uyumlu dört faktörde 14 madde ile doğrulamıştır. Sonuç olarak araştırmanın bulguları bu ölçeğin eğitimcilerin veri okuryazarlığı düzeyini ölçmek için büyük ölçüde kabul edilebilir özelikler gösterdiğini ortaya koymuştur.