No abstract

Bu çalışmada Ng tarafından 2012 yılında geliştirilen 17 maddeden oluşan "Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin" Türkçe 'ye uyarlaması yapılmıştır. Ölçeğin orijinali 4 faktörlü bir yapıya sahiptir. Bu faktörler tutum, teknik, bilişsel ve sosyal olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin Türkçe' ye uyarlama çalışmaları dilsel eşdeğerlik ile başlamış, iyi derecede İngilizce ve Türkçe bilen 3 uzman tarafından İngilizce'den Türkçe'ye, farklı 3 uzman tarafından da Türkçe'den İngilizce'ye çevrilmiş, uzmanların görüşleri doğrultusunda Türkçe deneme formu elde edilerek İngilizce ve Türkçe bilen 37 akademisyene iki hafta arayla her iki form uygulanmış ve her iki form arasındaki korelasyon katsayıları anlamlı olarak bulunmuştur. Dilsel eşdeğerliğin ardından AFA, DFA ve güvenirlik analizleri ile gerçekleştirilmiştir. AFA için 185 öğrenciden elde edilen veriler, DFA için ise farklı 210 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır. Birinci düzey DFA ile araştırma grubundaki kişi sayısı faktör analizi için yeterli seviyede olduğu, ikinci düzey DFA ile dijital okuryazarlık örtük değişkenin anlamlı birer yordayıcısı olduğu bulunmuştur. İç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alpha) ve test tekrar test yöntemleriyle de ölçeğin güvenirliğine bakılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir yapıya sahip olduğu görülmüştür.

Bu çalışmada Ng tarafından 2012 yılında geliştirilen 17 maddeden oluşan "Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin" Türkçe 'ye uyarlaması yapılmıştır. Ölçeğin orijinali 4 faktörlü bir yapıya sahiptir. Bu faktörler tutum, teknik, bilişsel ve sosyal olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin Türkçe' ye uyarlama çalışmaları dilsel eşdeğerlik ile başlamış, iyi derecede İngilizce ve Türkçe bilen 3 uzman tarafından İngilizce'den Türkçe'ye, farklı 3 uzman tarafından da Türkçe'den İngilizce'ye çevrilmiş, uzmanların görüşleri doğrultusunda Türkçe deneme formu elde edilerek İngilizce ve Türkçe bilen 37 akademisyene iki hafta arayla her iki form uygulanmış ve her iki form arasındaki korelasyon katsayıları anlamlı olarak bulunmuştur. Dilsel eşdeğerliğin ardından AFA, DFA ve güvenirlik analizleri ile gerçekleştirilmiştir. AFA için 185 öğrenciden elde edilen veriler, DFA için ise farklı 210 öğrenciden elde edilen veriler kullanılmıştır. Birinci düzey DFA ile araştırma grubundaki kişi sayısı faktör analizi için yeterli seviyede olduğu, ikinci düzey DFA ile dijital okuryazarlık örtük değişkenin anlamlı birer yordayıcısı olduğu bulunmuştur. İç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alpha) ve test tekrar test yöntemleriyle de ölçeğin güvenirliğine bakılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir yapıya sahip olduğu görülmüştür.

Öz Bu çalışmanın amacı Türkiye'de 2010-2015 yılları arasında sosyal bilimler atıf indeksinde (Social Sciences Citation Index-SSCI) taranan bilimsel dergilerde yayımlanmış ölçek geliştirme çalışmalarının, ölçek geliştirme sürecindeki adımları ne derece sağlayabildiklerini incelemektir. Araştırma kapsamında Türkiye'de eğitim alanındaki üç dergide 2010-2015 yılları arasında yayınlanan 57 ölçek geliştirme makalesi, Ölçme ve Değerlendirme alanında dört uzman tarafından araştırmacıların geliştirdiği "Ölçek Geliştirme Makaleleri İnceleme Formu" ile puanlanmıştır. Ölçek Geliştirme Makaleleri İnceleme Formu alan yazında olan genel görüşler dikkate alınarak 19 maddeden oluşan bir form olarak düzenlenmiştir. Analizler çok yüzeyli Rasch modeli (ÇYRM) için FACETS ve frekans analizi için SPSS programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yer alan üç yüzeyin (makalelerin belirlenen ölçütleri karşılama düzeyi, değerlendirme formunda kullanılan ölçütler ve puanlayıcılar) ve değerlendirmedeki ölçütlerin puanlama düzeylerine ait bulgular ayrı ayrı elde edilmiştir. Analizler sonucunda, Logit cetvele göre çalışmada esas alınan ölçütleri karşılayabilme düzeyi en yüksek 14 numaralı makalenin ve en düşük 27 numaralı makalenin olduğu gözlenmektedir. Değerlendirme formunda yer alan ölçütler incelendiğinde güçlük düzeyi en yüksek (karşılanması en zor) 16. ölçüt (Ölçüt geçerliği analizi sonucu elde edilen değerler uygundur) iken güçlük düzeyi en düşük (karşılanması en kolay) 3. ölçüt (Ölçeğin amacına uygun bir hedef kitle belirlenmiştir.) olduğu belirlenmiştir. Puanlayıcılara ait ölçümler incelendiğinde ise 4. puanlayıcının en katı (en yüksek pozitif değer), 1. puanlayıcının ise en cömert (en düşük negatif değer) puanlayıcı olduğu gözlenmektedir. Ayrıca incelenen 57 makalenin 27 tanesinde (%47,4) geliştirilen ölçekler makale içeriğinde verilirken 30 makalede (%52,6) bu durum gözlenmemiştir. Geliştirilen ölçeklerin diğer araştırmacılar tarafından kullanıldığında puanlamanın nasıl yapılacağına dair bilginin verilme durumu ise makalelerin %56,1'inde (32 makale) gözlenirken % 43,9'unda (25 makale) puanlama ile ilgili bir bilgiye rastlanmamıştır.

it was spotted by a reader that some items in Table 2 were incorrectly reported. We apologize to our readers for this error. We would like to thank our reader who reported the error for his / her sensitivity.