ÖZET Araştırmanın amacı, beşinci sınıf Fen Bilimleri dersi 'Maddenin Değişimi' ünitesine yönelik bir başarı testi geliştirmektir. Bu amaçla ilk olarak kazanımlar belirlenmiş ve bu kazanımlara uygun 55 sorudan oluşan madde havuzu hazırlanmıştır. Fen eğitimi alanında uzman görüşlerine başvurularak soru sayısı 30'a düşürülmüştür. Hazırlanan 30 soruluk test 2014-2015 eğitim öğretim yılında 230 tane beşinci sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Başarı testinin geçerliği ve güvenirliği incelenmiştir. Başarı testinin kapsam geçerliği için belirtke tablosu hazırlanmıştır. Öğrencilerin testte yer alan sorulara verdikleri cevaplar doğrultusunda madde analizi yapılarak her bir maddenin ayırt edicilik ve güçlük indeksleri ayrı ayrı hesaplanmıştır. Soruların madde ayırt edicilik ve güçlük indeksleri arasında bağımsız gruplar t-testi sonuçlarına da bakılmıştır. Madde analizi sonucunda 2 madde testten çıkarılmış ve 28 sorudan oluşan 'Maddenin Değişimi' ünitesi başarı testi oluşturulmuştur. Testin ortalama güçlüğü 0.501, ortalama ayırt ediciliği 0.488 olarak hesaplanmıştır. Başarı testinin güvenirlik analizinde, Kuder Richardson-20 tekniği kullanılmıştır. Hesaplanan güvenirlik katsayısı (r) 0.714 olarak tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin teknolojik materyallerden olan "Akıllı tahta" ve "Cep telefonu" kavramlarına ilişkin sahip oldukları düşünceleri metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Araştırmaya 2017-2018 eğitim-öğretim yılı güz döneminde, İstanbul ilinde bir ortaokulda 75 kız ve 91 erkek olmak üzere toplam 166 ortaokul 8. sınıf öğrencisi gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada, verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Katılımcılardan teknolojik materyallere ilişkin ne tür düşüncelere sahip olduklarını ortaya çıkarmak için "Akıllı Tahta/Cep Telefonu ……….. gibidir / benzer; Çünkü …" cümlelerini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada her bir kavrama ait elde edilen veriler içerik analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, akıllı tahta kavramına ait 31 ve cep telefonu kavramına ait 50 farklı metafor elde edilmiştir. Akıllı tahta kavramına ilişkin en fazla öğretmen, kitap, televizyon, bilgisayar, bilgi evi, tablet, ışık ve okul metaforları ve cep telefonu kavramına ilişkin dost, oyuncak, organ, insan, araba, saat, su, kitap, hayat ve kurtarıcı metaforları tespit edilmiştir. Araştırmada, akıllı tahta kavramına yönelik geliştirilen metaforlar en fazla öğrenmeye yardımcı araç ile kullanım amacına göre değişen bir araç kavramsal kategorileri altında toplanmıştır. Cep telefonu kavramına yönelik geliştirilen metaforlar en fazla kullanım amacına göre değişen bir araç ile yaşam için vazgeçilmez bir araç kategorileri altında toplanmıştır.

Contemporary world which is permanently open to innovations in all areas, as well as in foreign language acquisition provides us with new tools and different methods. Of course, contribution of technology is a fact which is undeniable in this. In particular, the persons, who learn the target language environment away from their own people, have a difficult time putting into practice the language skills they have acquired during training. Therefore, artistic films have an important place in development of the four language skills acquired during the learning of foreign languages, at the same time, direct, effective and efficient manner, brought to the classroom in both language and cultural elements are interwoven and provide students are provided with fair. Because, artistic films, national feeling-thinking in the target language, national consciousness and also in terms of cultural and aesthetic images within the host has a very important place. Perspective of artistic films, this article contains analysis of linguistic and cultural problems which frequently encountered in the process of foreign language learning, and depending on these, makes some of recommendations.

İnsanoğlu doğayla olan mücadelesi sonrası maddi ve manevi kazanımlar elde etmektedir. Birlikte edinilen bu değerler her toplumun kendine özgü kültürünü oluşturmaktadır. Zamanla biriken bu veriler toplumların kültürel belleğinin oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Dinamik, kolektif ve sistematik yapısı sayesinde kültürel bellekte geçmişten bugüne toplumların tüm kültürel verileri saklanmaktadır. Bu değerli verilerin sonraki kuşaklar arası aktarımı ise dilde gerçekleşmektedir. Bunun için dil toplumların kültür belleğinde bulunan evrensel, ulusal ve kültürel değerlerini dil göstergelerine kaydetmektedir. Neredeyse her toplumun dilinde bu verileri şifreleyen ve deşifre eden çeşitli kodlar bulunmaktadır. Bu kültürel bilgiler farklı toplumlarını ve onların kültürlerinin öğrenilmesi ve tanınması için anahtar görevi üstlenmektedirler. Bu evrensel ve ulusal değerlere kod kültürleri veyahut kültür kodları denilmektedir. 20. yüzyılın sonlarında araştırmacıların dilbilimde yapısalcı bakış açısı yerine antropolojik yaklaşımı benimsemesi dil ve kültür etkileşim sorunlarına yönelik çalışmaların başlamasını sağlamıştır. Böylece dilbilimde alt disiplinlerin doğuşu kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda, dil ve kültür arasındaki etkileşim sorunlarının kültürdilbilimsel yaklaşım çerçevesinde incelenmesi yeni kuram ve kavramların ortaya çıkışını sağlamıştır. Bu çalışmada, dil ve kültür etkileşim sorunlarının çözümünde önemli bir rol üstlenen kültürdilbilimin oluşumu ve gelişimi incelenmektedir. Buna istinaden, toplumların dünya görüşü, mantalitesi, ulusal ve kültürel değerleri gösteren kod kültürlerinin tahlili yapılmaktadır. Bunun için çalışmada ileri sürülen görüş ve varsayımlar Rusça ve Türkçe örneklerle aydınlatılmaktadır. Sonuç bölümünde ise elde edilen sonuçlar değerlendirilmektedir.

Öz 20. yüzyılın sonlarından günümüze kadar dilbilim çalışmalarının ana konusu dil ve kültür etkileşim sorunlarının çözümü olmuştur. Bu problemlerin çözümünde dilbilimciler toplumların dil dünya görüşlerinde yer alan evrensel ya da ulusal-kültürel değer ve imgeleri incelemişlerdir. Bu çalışmada dağ kavramının Rus ve Türk halkı tarafından algılanışı ve bu algıların her iki toplumun diline yansıma şekilleri kültürdilbilimsel analiz yöntemiyle aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Analiz materyallerini dağ sözcüğünü içeren Rusça ve Türkçe deyimler oluşturmaktadır. Dağ sözcüğünün bu deyimlerde sahip olduğu kültürel anlamlar ortaya çıkarılmakta ve betimlenmektedir. Bunun dışında, çalışmanın sonunda kültürler arası diyaloglarda her iki dil ve kültür taşıyıcıları arasında oluşabilecek olası iletişim sorunlarının önüne geçilmesi için elde edilen sonuçlar değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Dil dünya görüşü, kültürdilbilimsel analiz, Rus dili, Türk dili, kültürel anlam. CONCEPT OF "MOUNTAIN" IN THE LINGUISTIC VIEW OF THE RUSSIAN AND TURKISH WORLD (LINGUO-CULTUROGICAL ANALYSIS) AbstractFrom the end of the 20 th century till today, the study subject of linguistics researchers has been solution of the language and culture interaction problems. For effectual and simple solutions, linguists have pursued a goal to research into universal and national-cultural values and images existing within the linguistic view of the World of diversified societies. İn this context, how mountain concept is perceived by Russian and Turkish folks and then in what way these perception reflect on the language of both communities are identified through culture linguo-culturogical analysis method actualised in linguistics groups. Analysis material consists of Russian and Turkish idioms based on the "mountain" lexis in the carefully selected idioms are brought out and described. Apart from that, in order to prevent probable communication mishaps between the persons of both country, data acquired in the end of the study are interpreted and a set of suggestions are mase.Keywords: Linguistic view of the world, linguo-culturogical analysis, Russian language, Turkish language, cultural meaning. Örnek 1) 'Горой стоять (встать) за кого-что' (goroy stoyat' (vstat') za kogo-chto):'tüm gücünü ortaya koyarak birini savunmak, destek çıkmak' (Molotkov, 1986, s. 118