(1) Đại học Sư phạm Thái Nguyên (2*) Viện Công nghệ sinh học, huanlequang@gmail.com TÓM TẮT: Vi khuẩn Escherichia coli O157:H7 là nguyên nhân quan trọng gây nên các vụ ngộ độc thực phẩm và gây chết người trên toàn thế giới. Một kỹ thuật phát hiện nhanh và chính xác là rất quan trọng. Shiga toxin 2 (mã hóa bởi gen stx2) là một tác nhân quan trọng gây của dòng STEC nói chung và E. coli O157:H7 nói riêng, do vậy gen st2 là một trong những gen đích cho rất nhiều các kỹ thuật phát hiện sử dụng. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã phát triển kỹ thuật LAMP để phát hiện nhanh và chính xác chủng vi khuẩn Escherichia coli O157:H7. Kỹ thuật này có ưu điểm là phát hiện nhanh, chính xác và thiết bị đơn giản. Bộ mồi được thiết kế đặc biệt dựa trên trình tự gen stx2. Chúng tôi nhận thấy không có sự khác nhau khi sử dụng duy nhất mồi trong (BIP/FIP) hoặc cả 4 mồi. Phản ứng dương tính được quan sát bằng mắt thường khi sử dụng SYBR green hoặc dưới tia UV.Từ khóa: Escherichia coli O157: H7, LAMP, stx2 gen, FIP, BIP.
MỞ ĐẦUEscherichia coli O157:H7 (E. coli O157:H7) thuộc nhóm vi khuẩn tạo độc tố Shiga (Shiga toxin-producing Escherichia coli, STEC). Vi khuẩn E. coli O157:H7 là một trong những nguyên nhân chính nên các vụ ngộ độc thực phẩm và một số bệnh ở người như: tiêu chảy, viêm ruột, hội chứng sưng huyết và suy thận (Hemolytic Uremic Syndrome, HUS) [2]. Theo Rasekh et al. (2005) [5], có khoảng 1,8 triệu người chết vì hội chứng sưng huyết trong khi số người tử vong do ngộ độc thực phẩm chưa thống kê được.Việc phát hiện nhanh E. coli gây bệnh là rất quan trọng, vì vậy, một phương pháp phát hiện chính xác và hiệu quả là rất cần thiết. Hiện nay, việc phát hiện nhân tố gây bệnh thường dựa trên cơ chế và độc tố gây bệnh của các chủng vi khuẩn. Kỹ thuật LAMP là phương pháp nhân bản DNA nhanh được phát triển bởi Notomi et al. (2000) [4, 9], kỹ thuật này được ứng dụng để phát hiện virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh vật. Phương pháp này yêu cầu một bộ mồi đặc biệt để nhận ra từ 2-6 vùng trên gen đích, do vậy làm tăng độ nhạy cũng như độ nhanh của phản ứng. Kết quả của phản ứng LAMP có thể được quan sát bằng mắt thường hay bằng điện di trên gel agarose hoặc thêm thuốc nhuộm phát quang dưới tia UV. Kỹ thuật LAMP được thực hiện trong điều kiệu đẳng nhiệt vì vậy, chỉ cần sử dụng các thiết bị giữ nhiệt như bể ổn nhiệt, tủ ấm. Hơn nữa, thành phần phản ứng có thể bảo tồn trong một tháng khi giữ ở nhiệt độ 37 o C tốt hơn đề xuất của nhà sản xuất [7]. Với những ưu điểm đó, kỹ thuật LAMP trở thành kỹ thuật được sử dụng rộng rãi trong các phương pháp phát hiện nhanh và chính xác.Đã có một vài nghiên cứu kỹ thuật LAMP để phát hiện vi khuẩn E. coli O157:H7 và một số vi khuẩn độc mang gen stx2 được nghiên cứu trên thế giới [1,3,8]. Tuy nhiên, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào được công bố. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng kỹ thuật LAMP cho việc phát hiện nhanh và chính xác chủng vi khuẩn E. coli O157:H7 tại Việt Nam nhằm tạo tiền đề cho việc phát triển kit thử nhanh vi khuẩn E. coli O157:H7 trong thực phẩm cũng như các mẫu nghiên cứu khác.
PHƯƠNG PH...
