Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de otomotiv sanayisinin kuruluş ve işleyişinde etkili olan faktörleri in celemektir. Çalışmada, Türkiye sanayi coğrafyası içerisinde kümelenmeye sahne olan otomotiv sanayi faaliyetlerinin yer seçiminde, otomotiv şirketlerin onlarca farklı faktörü göz önünde bulundurarak nihai kuruluş yer seçim kararı verdikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ağırlıklı olarak Marmara Böl gesinde konumlanan otomotiv sanayi faaliyetleri, kısmen Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yer almaktadır. 1950'li yılların ikinci yarısından itibaren montaja dayalı motorlu araç üretimiyle baş layan faaliyetler, başlangıçta eskiden beri köklü bir sanayi tabanına sahip olan İstanbul'da yoğunla şırken (19551970), 1970'lerden itibaren Bursa'da, 1980'lerde ülkenin iç kesimlerinde (Aksaray, Eskişehir, Ankara, Adana) ve 1990'lardan sonra ise daha çok Kocaeli ve Sakarya gibi kıyıyla bağlantılı yerlerde yayılım göstermiştir. Otomobil fabrikaları, Bursa, Sakarya ve Kocaeli gibi kıyıyla bağlantılı lo kasyonlarda, hafif ve ağır ticari araç fabrikaları ise daha çok iç bölgelerde yer almışlardır. Otomotiv sanayisi pazar odaklı bir sanayi kolu olduğu için, fabrikalar genellikle ihracat limanlarına bağlanan işlek ve gelişmiş karayollarının yakınlarında kurulmuşlardır. Günümüzde montaja dayalı üretimden uzaklaşarak küresel ölçekte üretim yapacak düzeye erişen otomotiv sanayi faaliyetlerinin ülke gene linde bu şekilde bir mekânsal dağılış düzeni kazanmasında çeşitli faktörlerin etkisi bulunmaktadır. Bu faktörleri pazar, ulaşım, hammadde, sermaye, işgücü, enerji, devlet politikaları ve kişisel kararlar şeklinde sıralamak mümkündür.Türkiye'de otomotiv kuruluşlarının lokasyon seçimi üzerinde her fak törün önemi görece olarak birbirinden farklı olmuştur. Bir motorlu araç fabrikası için nihai karar ve rilirken onlarca bireysel kararın bileşik bir sonucu olarak alınmıştır .Makalede, otomotiv sanayi kuruluşlarına özgü hazırlanan sanayi anketleri, arazi çalışmaları ve fabrika gezileri yapılarak Türkiye'de otomotiv sanayisinin kuruluş ve işleyişinde etkili olan faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, te matik haritaların hazırlanmasında, ArcGIS 10.4.1 programından faydalanmıştır.

Hüsniye DOLDUR 3 Özet Türkiye'de motorlu araç üretimi ve bununla bağlantılı faaliyetler 1955'te montaj sanayi şeklinde başlamıştır. 1980'lere kadar montaja dayalı olarak büyüme gösteren motorlu araç üretimi, 1990'lardan itibaren çeşitli gelişmelerin etkisiyle günümüzde küresel ölçekte üretim yapacak seviyeye erişmiştir. Türkiye'de motorlu araç üretiminin montaja dayalı olarak sürdürüldüğü yıllarda (1955-1970) üretim faaliyetleri ağırlıklı olarak İstanbul'da yer almıştır. Sonraki yıllarda İstanbul dışına da yayılan otomotiv sanayi faaliyetleri, 1970'lerden itibaren Bursa'da, 1980'lerde ülkenin iç kesimlerinde (Aksaray, Eskişehir, Ankara, Adana) ve 1990'lardan sonra ise ağırlıklı olarak Kocaeli ve Sakarya'da yer almaya başlamıştır. Bu mekânsal dağılışın oluşmasında otomotiv sanayisinin kuruluş ve işleyişinde etkili olan çeşitli faktörlerin (pazar, ulaşım, işgücü, sermaye, devlet politikaları, enerji kaynakları, kişisel kararlar vb.) yanı sıra ülkede yaşanan şehirleşmenin de etkisi olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de otomotiv sanayi faaliyetlerinin coğrafi dağılışını belirlemek ve bu dağılışa etki eden faktörleri incelemektir. Otomotiv sanayi ve bununla bağlantılı tesislerin yer seçiminde hangi unsurların etkili olduğunu belirlemek için çeşitli coğrafi yöntem ve teknikler kullanılmıştır.

Konut sorunu, kırsal alanlardan şehirlere olan göçün yarattığı en temel sorunlardan biri olmuştur. Dünya genelinde şehirleşmenin yaygınlaşmasıyla daha büyük boyutlara varan bu sorunun çözümü için devletler çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Geliştirilen yöntemlerden birisi de yoksul ve dar gelirli kesimleri konut sahibi yapmayı amaçlayan sosyal konut uygulamalarıdır. İlk olarak 19. yüzyılın sonlarında Avrupa’da başlayan bu uygulamalar, sonraki yıllarda diğer gelişmiş ülkelerde, 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren ise gelişmekte olan ülkelerde görülmeye başlanmıştır. Gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan Türkiye’deki ilk sosyal konut uygulamaları 1960’lı yıllarda başlamıştır. 1984 yılında ise Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) kurulması ve 2000’li yıllarda kurumun yetkilerinin genişletilmesiyle sosyal konut çalışmaları günümüze kadar sürdürülmüştür. Türkiye’deki sosyal konut üretimine TOKİ dışında KİPTAŞ (İstanbul) ve PORTAŞ (Ankara) gibi bazı belediye kuruluşları da katkı sağlamışlardır. Çalışmada 5000’den fazla sosyal konuta sahip Tuzla İlçesindeki sosyal konut uygulamaları incelenmiştir. Bu uygulamaların Tuzla’da gerçekleştirilme nedenleri ve bu uygulamalar sonrasında mekânsal görünümde ortaya çıkan değişiklikler ele alınmıştır. Çalışmadaki temel veri kaynaklarını kamu kuruluşlarının hazırladığı rapor ve istatistikler yanında arazi çalışmaları, basılı ve görsel kaynaklar ve sosyal konut kullanıcılarıyla yapılan anketler oluşturmaktadır. Ayrıca haritanın hazırlanmasında ArcGIS 10.7 programı kullanılmıştır.

ÖZEndüstrileşme, yarattığı iş olanaklarıyla 19. yüzyılın başlarından itibaren dünyanın kırsal bölgelerindeki işsiz nüfusun şehirlere göç etmesini hızlandıran bir faktör olmuştur. Endüstriyel üretim faaliyetlerinin yaygınlaşmasıyla daha çok insan şehirlere göç etmiş ve pek çok sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunlara üretim ve çalışma koşullarındaki zorluklar da eklenince, insanın dinlenme ve kendini yenileme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda biyo-psikososyal bir varlık olarak insanın "tazelenme", "dinlenme" ve "eğlenme" gibi gereksinimlerini karşılamaya yönelik olarak şehirlerde rekreasyon faaliyetleri geliştirilmeye başlanmıştır. Türkiye'de de rekreasyon faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar çok önceleri başlatılmış olsa da, bu alandaki asıl gelişmeler şehirleşmenin hız kazandığı 1950 sonrasında olmuştur. Bu çalışmada Antakya şehri ve yakın çevresindeki rekreasyon faaliyetlerinin özellikleri ve dağılışı incelenmiştir. Çalışmanın temel veri kaynaklarını ilgili kamu kuruluşlarının hazırladığı rapor ve istatistikler, basılı ve görsel kaynaklar, literatür araştırması ve arazi çalışmaları oluşturmaktadır. Ayrıca AutoCAD ve CorelDRAW programları kullanılarak şehirdeki rekreasyon faaliyetlerinin dağılışını gösteren harita oluşturulmuştur.

The origin of leather activities in Turkey as a traditional craft goes back to the periods of Seljukian and Ottoman. Mostly performed in Istanbul in early years of the Republic, these activities have also developed in the cities such as İzmir, Gaziantep, Eskişehir, Antakya, Balıkesir, Bursa, Bolu and Denizli after 1950s. Today, looking at the geographical distribution of the leather industry in Turkey, we notice that while a large part of it is located in the Marmara and Aegean regions with powerful transportation utilities and wide marketing opportunities, a smaller part of it is in the regions of Central Anatolia, Mediterranean and Black Sea with poor transportation utilities and marketing opportunities. Various factors such as market, transportation, workforce, capital, energy resources, personal decisions, governmental policies and urbanizations all have played roles in the formation of this pattern of spatial distribution. The objective of this study is to determine geographical distribution of the leather industry activities in Turkey and examine the factors which have been effective in this distribution. A variety of geographical methods and techniques have been used to identify the factors which have been influential in finding location for the leather industry and associated activities.