The aim of the study was to assess the relationship between the shape of the anteriorposterior spinal curvature and body composition in schoolchildren. The study included 257 children, aged 11–12. Correct spinal curvature was established in 106 (41.08%) subjects. Other types included: decreased kyphosis and correct lordosis—40 participants (15.50%), correct kyphosis and decreased lordosis—24 individuals (9.30%), increased kyphosis and correct lordosis—17 subjects (6.59%), correct kyphosis and increased lordosis—22 children (8.53%), decreased kyphosis and decreased lordosis—32 people (12.40%), decreased kyphois and increased lordosis—four of the examined subjects (1.55%) increased kyphosis and lordosis—13 people (5.04%). In addition, 134 (51.94%) demonstrated scoliotic posture and eight (3.10%) scoliosis. There were significant relationships between the shape of the anteriorposterior curvatures and body composition in schoolchildren. Those with a strong body build (predominance of mesomorphs) were generally characterised by the correct formation of these curvatures. In contrast, lean subjects (with the predominance of ectomorphic factors) were more likely to experience abnormalities. No correlations with body composition were observed in the group with scoliotic posture or scoliosis. Both in the prevention and correction of postural defects, one should gradually move away from one-sided, usually one-system, therapeutic effects. An approach that takes into account both somatic and neurophysiological factors seems appropriate. With the correct body composition and structure, shaping the habit of correct posture is much easier.

Lymphoedema is a serious problem in patients treated for malignant neoplasm. The removal of regional lymph nodeslymphadenectomy-is an inherent consequence of the surgical treatment of malignant neoplasm of breasts, genitals, prostate, skin cancer, salivary glands cancer and many others. The basic methods of conservative treatment of this chronic disease include complex methods of physiotherapy. The aim of this study is to present the rules of rehabilitation of patients treated for lymphoedema, which have been adopted by the team of the Department of Rehabilitation in the Holycross Cancer Centre in Kielce. This paper presents complex methods of physiotherapeutic management and discusses their availability and practical application in Polish health care institutions. Streszczenie Obrzęk limfatyczny stanowi poważny problem wśród pacjentów leczonych z powodu nowotworów złośliwych. Usunięcie regionalnych węzłów chłonnych-limfadenektomia, jest nieodłącznym skutkiem operacyjnego leczenia m.in. nowotworów złośliwych gruczołu piersiowego, narządów płciowych, prostaty, skóry, ślinianek. Do podstawowych sposobów leczenia zachowawczego tej przewlekłej choroby należą kompleksowe metody fizjoterapeutyczne. Celem pracy jest przedstawienie zasad usprawniania chorych leczonych z powodu obrzęków limfatycznych, jakie zostały przyjęte przez zespół Zakładu Rehabilitacji w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. W pracy zaprezentowano kompleksowe metody postępowania fizjoterapeutycznego oraz omówiono ich dostępność i praktyczne zastosowanie w polskich placówkach służby zdrowia.

Introduction: The development of civilisation and the modern lifestyle of children and teenagers have caused an increase in the number of cases of faulty body posture. Aim of the research: To analyse the relationship between posture defects and the speed of the centre of foot pressure in school-age children. Material and methods: The research included 503 girls and boys aged 12-15 years. The research approach used a spatial photogrammetry technique. Lateral speed and anteroposterior speed of the centre of foot pressure were tested on a Cosmogamma platform. Results: Lateral speed ranged from 8.22 mm/s with eyes open to 7.63 mm/s with eyes closed. In correct posture, from 8.45 mm/s with eyes open to 7.64 mm/s with eyes closed. In the defective posture, from 7.90 mm/s with eyes open to 7.63 mm/s with eyes closed. Antero-posterior speed varied from 10.50 mm/s with eyes open to 10.56 mm/s with eyes closed. In the correct posture, from 10.73 mm/s with eyes open to 10.64 mm/s with eyes closed. In the defective posture, from 10.17 mm/s with eyes open to 10.45 mm/s with eyes closed. Conclusions: Analysis of variance of lateral speed showed a significant effect only of test options (p < 0.002). Lateral speed in the test with eyes closed significantly decreased both in the correct and defective posture. There were no significant differences, however, in lateral speed between the correct and incorrect posture. Analysis of variance did not show any significant effects for anteroposterior speed. Streszczenie Wprowadzenie: Rozwój cywilizacji oraz współczesny styl życia dzieci i młodzieży powoduje ustawiczne zwiększanie się częstości występowania wad postawy. Cel pracy: Analiza związku między wadami postawy a prędkością środka nacisku stóp u dzieci w wieku szkolnym. Materiał i metody: Badaniami objęto 503 dziewcząt i chłopców w wieku 12-15 lat. W badaniach postawy zastosowano technikę fotogrametrii przestrzennej. Prędkość boczną i prędkość przednio-tylną środka nacisku stóp badano na platformie Cosmogamma. Wyniki: Prędkość boczna oscylowała od 8,22 mm/s przy oczach otwartych do 7,63 mm/s przy oczach zamkniętych; w postawie prawidłowej od 8,45 mm/s przy oczach otwartych do 7,64 mm/s przy oczach zamkniętych, a w postawie wadliwej od 7,90 mm/s przy oczach otwartych do 7,63 mm/s przy oczach zamkniętych. Prędkość przednio-tylna oscylowała od 10,50 mm/s przy oczach otwartych do 10,56 mm/s przy oczach zamkniętych; w postawie prawidłowej od 10,73 mm/s przy oczach otwartych do 10,64 mm/s przy oczach zamkniętych, a w postawie wadliwej od 10,17 mm/s przy oczach otwartych do 10,45 mm/s przy oczach zamkniętych. Wnioski: Analiza wariancji prędkości bocznej wykazała jedynie istotny efekt opcji badania (p = 0,002). Prędkość boczna w teście przy oczach zamkniętych istotnie się zmniejszyła zarówno w postawie prawidłowej, jak i wadliwej. Nie wystąpiły jednak istotne różnice prędkości bocznej między postawą prawidłową i wadliwą. Analiza wariancji nie wykazała istotnych efektów dla prędkości przednio-tylnej.

Introduction: The problem of cancer is becoming epidemic in the world. Despite many campaigns that promote prophylaxis, the number of women dying of cervical carcinoma is still high. Broadly defined health education aimed at detecting the disease at an early stage should be an important point of the cervical carcinoma prophylaxis program. Aim of the research: To determine the level of awareness of women surveyed in the context of the risk factors and an analysis of health behaviours. Material and methods: The study was conducted among 108 randomly selected women living in Świętokrzyskie province. The women were between the ages of 20 and 60 years. Results: The study showed that the respondents were able to read properly the causes of the risk of cervical carcinoma, but only about 30% went to a gynaecologist for prophylactic measures. Thirty percent of the respondents had cytology regularly done. Only 8% of the women in the studied group accepted an invitation to screening examinations. The majority of the surveyed women knew the risk factors for cervical carcinoma but they did not translate their knowledge into health behaviours. Most of the respondents did not have regular cytological examinations done. The majority of the surveyed women did not have screening examinations done. Conclusions: Therefore, it is necessary to multiply efforts within the actions preventing cervical carcinoma, and promote a healthy lifestyle and pro-health education.

Introduction: In the world cervical cancer is the second most common malignant tumour among women, as well as the second most common cause of death. Most often this disease develops in women who are between 35 and 59 years old, i.e. at the time when many women raise children and are active professionally. There is a close correlation between the incidence of cervical cancer and lifestyle and the risk factors associated with it. Aim of the research: Evaluation of the influence of knowledge about risk factors for cervical cancer on health-related behaviours of women from the area of the Świętokrzyskie Region. Material and methods: The research material was obtained on the basis of a survey. The study was conducted among 108 randomly selected women in the age range 20 to 60 years. Results: Based on the studies, a significant correlation between the women's health-related behaviours and their age, level of knowledge, and awareness of belonging to the group at risk of cervical cancer was found. Conclusions: Among the respondents, older women showed more incorrect behaviours than younger women. It was also shown that the place of residence did not have an influence on health behaviour of the surveyed women. Respondents who participated in health education showed greater knowledge about the factors of cervical cancer than women not participating in the education. Women who were aware of belonging to the risk group for cervical cancer more often showed health-related behaviours. Streszczenie Wprowadzenie: Na świecie rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania nowotworem złośliwym wśród kobiet, jak również przyczyną zgonów. Najczęściej występuje między 35. a 59. rokiem życia, czyli w momencie, kiedy wiele kobiet wychowuje dzieci i jest aktywnych zawodowo. Istnieje ścisła korelacja pomiędzy występowaniem raka szyjki macicy a stylem życia oraz związanymi z nim czynnikami ryzyka. Cel pracy: Ocena wpływu wiedzy dotyczącej czynników ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy na zachowania prozdrowotne kobiet z terenu województwa świętokrzyskiego. Materiał i metodyka: Materiał badawczy uzyskano na podstawie ankiety. Badania przeprowadzono wśród 108 losowo wybranych kobiet w wieku 20-60 lat. Wyniki: Stwierdzono istotną korelację między zachowaniami prozdrowotnymi kobiet a ich wiekiem, posiadaną przez nie wiedzą i świadomością przynależności do grupy ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Wnioski: Wśród ankietowanych starsze kobiety przejawiały więcej zachowań nieprawidłowych niż młodsze. Wykazano również, że miejsce zamieszkania nie wpływa na zachowanie zdrowotne badanych kobiet. Respondentki, które brały udział w edukacji zdrowotnej, mają większą wiedzę na temat czynników raka szyjki macicy od kobiet nieuczestniczących w edukacji. Kobiety świadome przynależności do grupy ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy częściej przejawiają zachowania prozdrowotne.