Boşanma, kısaca, eşler arasında evliliğin hukuki açıdan sona erdirilmesi olarak tanımlanabilir. Çatışmalı ayrılık veya boşanma davalarında, ebeveynlerden birinin öfke/kızgınlık hissiyle birlikte sözleri, davranışları ve tutumlarıyla diğer ebeveyni kötülemesi, çocuklarının bu ebeveyniyle olan kişisel görüşme haklarını engellemesi sonucunda çocuklar, hedefteki ebeveyne karşı yabancılaşma geliştirebilmektedir. Alanyazında ebeveyn yabancılaşması (ebeveyne yabancılaşma sendromu), özellikle yüksek çatışmalı boşanma davalarında çocukların ebeveynlerinden biriyle (yabancılaştıran ebeveyn) güçlü bir şekilde ittifak kurması ve herhangi bir meşru gerekçe olmaksızın diğer ebeveyniyle (hedefteki veya yabancılaşılan ebeveyn) ilişki kurmayı reddetmesiyle sonuçlanan dinamik bir süreç olarak kavramsallaştırılmakta ve çocuklar açısından bu sürecin duygusal istismarın bir türü olduğu belirtilmektedir. Bu derlemede ebeveyn yabancılaşması sürecinde etkili olabileceği düşünülen faktörlerin dinamik etkileşimlerinin ekolojik sistem kuramı perspektifiyle gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda çalışmada, ebeveyn yabancılaşması kavramının genel özellikleri üzerinde durulmuş ve her bir sistem düzeyinde (mikrosistem, mezosistem, ekzosistem, makrosistem, kronosistem) ebeveyne yabancılaşma sürecini etkileyebilecek risk faktörleri ile yabancılaşmanın çocuk üzerindeki genel etkileri gözden geçirilmiştir.

Although previous research demonstrated that greater mindfulness may contribute to life satisfaction, less is unclosed about such an association and the mechanisms potentially explaining it during adolescence. The present study aimed to explore the role of self-esteem and social competence in the mindfulness-life satisfaction relationship in a sample of Turkish adolescents. The sample consisted of 406 adolescents aged 14–18 years ( M age = 16.01, SD = 1.15; 62.32% girls). We collected the data using the Mindful Attention Awareness Scale-Adolescent (MAAS-A), the Perceived Competence Scale (PCS-S), the Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), and the Satisfaction with Life Scale (SWLS). The findings revealed significant positive correlations between mindfulness, social competence, self-esteem, and life satisfaction. Our findings support two ways of explaining this relationship: the mediating role of self-esteem (indirect effect = 0.04; 95% CI: 0.03—0.06), accounting for a total effect of 0.06 and a ratio of 66.67%, and the serial mediating role of social competence and self-esteem (indirect effect = 0.02; 95% CI: 0.01—0.03), accounting for a total effect of 0.06 and a ratio of 33.33%. In addition, the results of the multi-group analysis showed no significant difference between boys and girls in a model where mindfulness predicts life satisfaction. Overall, our study may shed light on a possible process in which mindfulness boosts life satisfaction among adolescents.

No abstract

Türkiye’nin kalkınma planlarında ve çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından küçük çocukların erken çocukluk döneminde kayıtlı bakım hizmeti almasının gerekliliği; kadın istihdamının arttırılması, ebeveynlerin iş-yaşam dengesinin sağlanması ve çocukların daha nitelikli erken çocukluk eğitimi alması gibi amaçlarla vurgulanmaktadır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki çocuk bakım alternatiflerinin ebeveynler tarafından tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, özellikle kurumsal bakım ve evde çocuk bakım hizmetleri yoluyla bakılan çocukların oranlarının zaman içinde nasıl bir değişim gösterdiğinin incelenmesidir. Bu amaçla, çalışmada Türkiye’de yaşayan kadınları temsil eden bir örnekleme sahip olan Türkiye Nüfus ve Sağlık araştırmasının 2003-2018 yılları arasında yapılmış 4 dalgasının fert düzeyindeki verileri kullanılmıştır. Çocuk bakım tercihlerini açıklamak için çok kategorili lojit regresyon modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçları çalışan annelerin çocuk bakımını kabaca (~%60) 3 kadının sağladığını göstermektedir. Bunlar; anne, anneanne ve babaannedir. Mevcut çalışmanın sonuçları kreşler ve anaokullarında sağlanan kurumsal bakımın, çalışan kadınların çoğunluğu tarafından tercih edilmediği veya edilemediğini göstermektedir. 2018 yılı itibariyle 0-5 yaş arası çocuğa sahip olan çalışan kadınların sadece %12’sinin kurumsal bakımı tercih ettikleri görülmektedir. Bununla birlikte zaman içinde kurumsal bakımın tercih edilme oranlarında artış olduğu da dikkat çekmektedir. Kurumsal bakım tercih olasılığını artıran faktörler çocuğun yaşı, ailenin ekonomik durumu ve annenin eğitim düzeyidir. Annenin ücretsiz aile işçisi olarak çalışması ve hanedeki toplam birey sayısı kurumsal bakım tercihini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu faktörler regresyon modelinde hesaba katıldığında bölgelerin katsayıları büyük ölçüde istatistiksel olarak anlamsız hale gelmiştir. Bu sonuç kurumsal bakım tercihlerinin bölgeler arasındaki kültürel farklılıklar ile açıklanamayacağını; bakım tercihini belirleyen unsurların annenin ekonomik kaynakları ve eğitimi ile ilişkilendirilebileceğini düşündürmektedir

ÖzDil gelişimi, doğumdan itibaren hızlı bir şekilde gelişmeye başlayarak, yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Ebeveynin çocuğuna yönelttiği dil, çocukların dil gelişimini şekillendiren en önemli çevresel faktörlerden biridir. Ebeveynlerin sosyoekonomik düzeyine bağlı olarak çocuklarına yönelttiği dilin niceliği ve niteliği arasında farklılıklar olduğu görülmekte olup bu farklılıkların, 21. yüzyılın en önemli risk faktörlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Bu derlemede, erken dönemde işitilen sözcük sayısı başta olmak üzere ebeveynin çocuğa yönelttiği dil ve paylaşımlı kitap okuma gibi ebeveyn-çocuk etkileşiminde sosyoekonomik durumdan kaynaklanan farklılıkların ele alınması amaçlanmıştır. Bu kapsamda çalışmada, erken dönemde gelir düzeyi düşüklüğü sonucu oluşabilecek risk faktörleri üzerinde durulmuş ve risk altındaki çocukların gelişimsel potansiyelini en uygun seviyeye ulaştırmak amacıyla ebeveynleri güçlendirmeye yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde erken çocukluk dönemi organizasyonları ele alınmıştır.