No abstract

ÖZ 1950'lerle birlikte başlayan ve giderek artan bölgesel eşitsizlikler halen ekonomilerin çözmek zorunda kaldığı ciddi sorunların başında gelmektedir. Bu sorunla mücadele eden ekonomilerin kullandığı temel politika araçlarından biri de kamu eliyle yürütülen teşvik programlarıdır. Dünya genelinde ülke ekonomilerinin giderek daha liberalleşmesine karşın kalkınma politikalarında kamusal teşviklerden vazgeçmemesi bir dilemma gibi görülebilir. Finansal liberalizasyonu destekleyen ve aynı zamanda kalkınma politikalarında da belirleyici role sahip olan uluslararası kuruluşlar bölgesel eşitsizliklerin giderilmesi için önemli miktarda fonlar ayırmaktadır. Bu bağlamda bölgesel kalkınmanın sağlanması ve bölgelerarası eşitsizliklerin giderilmesinde kamusal teşvikler büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de kamu yatırım teşviklerinin bölge düzeyindeki etkileri araştırılmıştır. 26 Düzey 2 bölgesinde 2017 yılı verileri kullanılarak yatırım teşviklerinin istihdam üzerindeki etkileri saptanmıştır. Etkinlik ölçümünde iki girdi (kamu yatırım tahsis ve teşvik belgeli sabit yatırım tutarı) ve bir çıktı (teşvik belgesiyle yaratılan istihdam) Veri Zarflama Analizi ile hesaplanarak bölgeler etkinlik düzeyleri bakımından sıralanmıştır.

In this study, it was aimed to reveal the effect of tourism sector in Turkey on the economy between the years of 1980-2016. Within this context, the effect of tourism incomes on the growth rate of GDP per capita in the ARDL model established. According to error correction factor found as a result of the analysis, the effect of shock that is possible to occur in the short term within the model without constant term can be eliminated in 1/1.10 term whereas the effect of shock in the model with constant term can be eliminated in 1/1.95 term. Moreover, a significant and positive relation between the factors was identified in the short and long term. It is believed that the sector should be featured more in order to increase these positive effects of Turkish tourism on economy.

Bilgi ekonomisine geçiş ile birlikte yenilik olgusu ülke ve bölge ekonomilerinin refahını artırmanın önemli bir yapıtaşı olarak kabul edilmektedir. Yeniliğin bir sistem olarak ele alınması ise farklı sistem anlayışlarını da gündeme getirmiştir. Bu bağlamda geliştirilen sistemler ve içerikleri birbirini tamamlayıcı nitelikte olsa da her bir sistemin kendine özgü farklılıkları bulunmaktadır. Teorik ve uygulamalı olarak yapılan çalışmalar refah artışı bağlamında yeniliğin doğru bir araç olarak kullanılmasına imkân tanımaktadır. Aynı zamanda politika üreticilerine, bölge aktörlerine yol gösterici nitelik taşımaktadır. Kalkınma planlarına dayalı olarak hazırlanan pek çok politika dokümanlarında yeniliğin, ülke ekonomisi üzerinde yaratabileceği etkiler detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de cumhuriyet döneminden günümüze yeniliğin politika dokümanlarındaki yeri, gelişimi; dünyadaki gelişmeler doğrultusunda Türkiye'deki politik ve uygulamaya yönelik dönüşümler ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda günümüze kadar alana yönelik yayınlanan politika dokümanları incelenmiştir. Tarihsel akış içerisinde politikalardaki yeniliğin gelişimine ve yenilik ölçümünde kullanılan göstergelere bakılmış, Türkiye'de yaşanan dönüşüm ve kırılmalar dönemler itibariyle değerlendirilmiştir.

Turizm sektörel olarak hızla gelişen, ekonomiyi genel anlamda olumlu şekilde etkileyen en önemli sektörlerden birisidir. Sektörün ülkelerde ekonomik büyümeyi sağlaması, ödemeler dengesi açıklarını azaltması, istihdam olanaklarını arttırması gibi makroekonomik etkilerinin yanında; toplumlar arası huzur ve barış ortamının sağlanması gibi sosyo-kültürel etkileri de bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de turizm sektörünün ekonomik büyümeye olan etkisini dönemsel olarak değerlendirmektir. Çalışmada öncelikle turizm sektörünün ekonomiyi etkileme kanalları üzerinde durulmuş ve Türk turizm sektörünün ekonomi içindeki yeri ve önemi değerlendirilmiştir. İncelemeye konu olan 2002-2016 yılları itibariyle belirli makroekonomik değişkenler üzerinde turizm sektörünün olumlu etkileri saptanmıştır.