Okres przemian ustrojowych zapoczątkowany w 1989 r. obejmował z biegiem czasu coraz nowe dziedziny życia politycznego i społecznego. Dostrzegalny stał się także w zakresie systemu prawnego, który również wymagał zasadniczych przeobrażeń. Ich konieczność wynikała z przeprowadzanych zmian, demokratyzacji stosunków społecznych, budowy społeczeństwa obywatelskiego. Stąd też niezbędne wydawało się wprowadzanie nowych instytucji ustrojowych, nowych regulacji prawnych. Potrzeby te stawały się widoczne także w dziedzinie prawa wyborczego, nie tylko dlatego, że ustawodawstwo z czasów PRL nie przystawało do nowej, tworzącej się rzeczywistości, ale także dlatego, że poszerzeniu ulegał zakres i struktura instytucji, w których tworzeniu brał czynny udział i -w coraz szerszym zakresie -elektorat wybierając skład personalny organów państwowych.Zmiany objęły zatem nie tylko wybory posłów stanowiących przedstawicielstwo suwerena, którego wybór wymagał przyjęcia nowych regulacji prawnych. Służyły temu kolejne ordynacje wyborcze; w sumie uchwalono ich w latach 1989-2001 aż cztery 2 .Przywrócenie, w wyniku porozumienia Okrągłego Stołu, drugiej izby parlamentu w postaci Senatu, wymagało uchwalenia odrębnej ustawy.

RecenzjaFormy odpowiedzialności konstytucyjnej w państwach europejskich, pod red. Sabiny Grabowskiej, Radosława Grabowskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, ss. 482Odpowiedzialność osób zajmujących najważniejsze stanowiska w państwie jest gwarancją praworządności we współczesnych państwach demokratycznych. Bowiem jak wskazuje praktyka na każdym, kto jest dysponentem władzy publicznej, ciąży pokusa jej nadużywania 1 . Odpowiedzialność władzy należy do kanonów współczesnych demokracji, wynika z istoty i założeń demokratycznego państwa prawnego, jest częścią demokratycznych mechanizmów sprawowania władzy. Dlatego za cenne, aktualne i właściwe należy uznać podjęcie, w recenzowanym opracowaniu, problematyki odpowiedzialności konstytucyjnej. Inicjatywa ta jest tym cenniejsza, bo ten problem, mimo że doczekał się wielu publikacji, nie został jeszcze potraktowany tak kompleksowo i wyczerpująco jednocześnie.Recenzowana publikacja stanowi kontynuację przedsięwzięć podejmowanych przez jej Autorów, a przede wszystkim redaktorów -Sabinę i Radosława Grabowskich. Wcześniej ukazały się, pod Ich redakcją, zbiorowe opracowania problematyki sposobu wyboru prezydenta oraz zasad zmian konstytucji w państwach europejskich 2 , obecnie podjęli nową tematykęodpowiedzialności konstytucyjnej. Podobnie jak w poprzednich przypadkach i to opracowanie ma charakter przekrojowy, obejmujący całość analizowanej materii.Za szczególnie godne odnotowania uważam uwzględnienie w opracowaniu rozwiązań zastosowanych we wszystkich państwach Europy. Jak podkreślili redaktorzy we wstępie ujęcie takie ma na celu przełamanie sche-ęcie takie ma na celu przełamanie sche-cie takie ma na celu przełamanie schematu, polegającego na prezentacji regulacji zastosowanych w wybranych 1 M. Kowalska, Organy władzy sądowniczej, [w:] Organy władzy publicznej w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., pod red. Z. Szeligi, Lublin 2006, s. 181. 2 Prawo wyborcze na urząd prezydenta w państwach europejskich, pod red. S. Grabowskiej, R. Grabowskiego, Warszawa 2007; Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, pod red. R. Grabowskiego, S. Grabowskiej, Warszawa 2008.

Bogactwo form konstytucyjnych wypracowanych przez teoretyków i praktyków prawa konstytucyjnego urzeka swoją różnorodnością. Także ścieżki dochodzenia do takich a nie innych koncepcji potrafią wprawić w zdumienie nawet okrzepłych w poglądach konstytucjonalistów. Choć podstawowe zasady ustrojowe pozostają od lat niezmienne, to praktyka a także teoria wypełniają je nową treścią, która uzależniona jest od czynników długofalowych, jak też bieżących zagadnień politycznych. Wypracowane w ciągu ostatnich czterech stuleci, i wciąż mające zastosowanie w praktyce, cztery podstawowe modele ustrojowe posiadają immanentne cechy, na podstawie których można dokonać ich kwalifikacji. Pomimo tej różnorodności odnaleźć można elementy wspólne zarówno dla modelu parlamentarno-gabinetowego, prezydenckiego, jak też semiprezydenckiego i komitetowego 2. Wszystkie one wywodzą się od systemu parlamentarnego, którego podstawową zaletą jest elastyczność zastosowania idei podziału władz 3. Oczywiście najbardziej klarowne są cechy wspólne odnalezione na płaszczyźnie aksjologicznej. W sferze zasad głównym 1 Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. 2 W nauce funkcjonuje pogląd, iż ustrój Szwajcarii opiera się na zasadzie jednolitości władzy. Zaznaczyć jednak należy, że Konstytucja Szwajcarii statuuje ustrój w oparciu o zasadę podziału władz.

Ograniczenia prawa własności w polskim prawie konstytucyjnym Słowa kluczowe: prawo własności, własność, ograniczenia prawa własności, ograniczenia praw i wolności, Konstytucja, wywłaszczenie, przepadek rzeczy

Streszczenie. Celem niniejszej publikacji jest analiza współczesnych modeli kompetencyjnych opisywanych w literaturze przedmiotu. Słowa kluczowe: kompetencje menedżerskie, modele kompetencji CONTEMPORARY MODELS OF MANAGERIAL COMPETENCESAbstract. The aim of the publication is analysis of contemporary models of managerial competences described in the source literature.Keywords: managerial competences, models of competences WprowadzenieWspółczesna gospodarka jest pełna wyzwań dla działających w niej organizacji. Postęp technologiczno-informatyczny, globalny przepływ informacji, produktów oraz ludzi, nieustannie zachodzące zmiany na szczeblach narodowych i globalnym -to tylko niektóre uwarunkowania, którym muszą sprostać na co dzień, aby działać zgodnie ze swoimi założeniami, misją i celami, zachować niezbędny poziom spójności, rozwijać się i realizować w przyszłości. Zapewnieniem powyższych warunków zajmuje się zarządzanie 1 . Zarządzaniem natomiast zajmują się menedżerowie, którzy wg Penca są dziś kluczową siłą twórczą prosperowania i rozwoju każdej organizacji. To oni planują, podejmują decyzje, organizują, kierują i kontrolują wszystkie zasoby przedsiębiorstwa. Powinni więc działać skutecznie 2 . Przyjrzyjmy się typologiom kluczowych kompetencji menedżerskich według polskich autorów. Dosyć ogólne podejście do kluczowych kompetencji przedstawia Oleksyn. Wymienia on jako najbardziej istotne następujące umiejętności: kreatywność i innowacyjność, samodzielność, odpowiedzialność, przedsiębiorczość, orientację biznesową, profesjonalizm, decyzyjność, komunikatywność, zdolność do współpracy, etyczne postępowanie, inteligencję, kulturę osobistą, kulturę pracy, asertywność, przywództwo, motywowanie i inteligencję emocjonalną 6 .Kubik z kolei dzieli kompetencje na 6 grup: wykształcenie, znajomość języków obcych, oraz umiejętności: interpersonalne, koncepcyjne, techniczne, diagnostyczne i analityczne.Ponadto, przywołuje opinię psychologów, zgodnie z którą u podstaw skuteczności menedżera leżą pewne cechy osobowości, mogące zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu w tej dziedzinie. Są to: ogólna wysoka aktywność, giętkość, elastyczność, umiejętność logicznego myślenia, szybkość podejmowania decyzji, dojrzałość społeczna, tendencje do ulepszeń.