StreszczenieW artykule analizowano specyfikę i formy współpracy funkcjonariuszy pionu dochodzeniowo-śledczego * ze specjalistami z laboratoriów kryminalistycznych w postępowaniu przygotowawczym oraz istniejące problemy praktyczne tejże współpracy. W ostatnim czasie zauważa się szczególnie intensywne dysputy na temat współzależności określania osoby posiadającej wiadomości specjalne z jej statusem w postępowaniu przygotowawczym. Dyskusji poddawane są też zagadnienia współpracy podmiotów postępowania przygotowawczego w kontekście międzynarodowym. Mniej aktywny (ale nie mniej istotny) dyskurs dotyczy formy i specyfiki współpracy funkcjonariuszy dochodzeniowo-śledczych i specjalistów oraz biegłych w trakcie badania czynów przestępczych. Mając na uwadze duże praktyczne znaczenie oraz istniejące różnice w traktowaniu naukowym tej problematyki, za cel niniejszego badania obrano formy i treść współpracy funkcjonariuszy organów ścigania ze specjalistami (biegłymi) z laboratoriów kryminalistycznych, a także problemy wynikające z tej współpracy oraz kierunki jej usprawniania. W pierwszej części artykułu przytoczono wybrane poglądy na definicje osoby posiadającej wiadomości specjalne funkcjonujące na Litwie ** i w niektórych innych państwach. Zdaniem autorów, unifikacja (harmonizacja) różnych pojęć (definicji), terminów i statusu dotyczącego biegłego, specjalisty i wiadomości specjalnych powinna być jednym z celów działań w realizacji wizji wspólnej europejskiej przestrzeni kryminalistycznej 2020. Wymaga to przeprowadzenia poważnej analizy standardów w dziedzinie prawa oraz zarządzania w stosowaniu wiadomości specjalnych każdego państwa *** . W części drugiej, popartej wynikami badań empirycznych, omówiono praktyczne problemy współpracy funkcjonariusza organów ścigania i specjalisty (biegłego), przeanalizowano trzy podstawowe formy ich współpracy oraz przed- List do Redakcji Letter to Editor archiwum medycyny sądowej i kryminologiiCopyright © 2016 by PTMSiK *W artykule zamiennie są stosowane pojęcia "funkcjonariusze pionu dochodzeniowo-śledczego", "funkcjonariusze organów ścigania" i "dochodzeniowcy". **Funkcjonujący na Litwie od roku 2003 k.p.k. wymienia dwie podstawowe figury procesowe stosujące wiadomości specjalne, a mianowicie: eksperta (biegłego) sądowego i specjalistę. Biegły jest powoływany przez sąd w procesie rozprawy, a do ustalania okoliczności sprawy wymagających wiadomości specjalnych w postępowaniu przygotowawczym powoływany jest przez prokuratora lub funkcjonariusza organów ścigania specjalista. Specjalistą według ustawodawstwa litewskiego jest nie tylko pracownik komórki techniki kryminalistycznej policji (odpowiednik polskiego technika kryminalistyki), lecz także pracownik laboratorium kryminalistycznego, który został powołany do udziału w czynnościach dochodzeniowo-śledczych w postępowaniu przygotowawczym, jak również inna osoba posiadająca wiadomości specjalne. O specyfice stosowania wiadomości specjalnych w procedurze karnej Litwy autorzy pisali niejednokrotnie w tym i w polskich wydawnictwach. Patrz np...

Mykolo Romerio universiteto Politikos ir vadybos fakulteto Filosofijos ir humanistikos instituto docentas humanitarinių mokslų daktaras Ateities g. 20, LT-08303 Vilnius, Lietuva Tel.

Many may have considered the witness�s role in the court�s function of administering justice as delegated by many national constitutions. Why is a witness important to the court and the participants in the proceedings? Must the witness be summoned to appear in court? What rights and obligations does a witness have? The public has these and many other questions when discussing this actor. When a person�s rights or legally protected interests are violated, he or she has the right to seek redress via courts. This is possible only if the legally relevant facts of the case are established correctly. The parties have to substantiate them with evidence, which determine the outcome of the case. Failure to meet the burden of proof, or failure to meet it properly, may lead to adverse consequences for the person providing evidence; the court may declare that the relevant facts to be proved have not been proven. A committed criminal offence leaves certain traces in the physical environment (objects, documents), and those who observed or were otherwise involved in the offence may remember certain details and talk about them. During criminal proceedings, people able to testify about the offence are questioned while material objects are subject to examination. In a criminal case, the court�s decision (judgement) is based on the data obtained during interviews, examinations, and investigations, known as evidence. Evidence allows for a conclusion that a particular offence has been committed by a particular person or persons. This article examines additional criteria for evaluating the reliability of testimonies given by certain groups of witnesses, which are not laid down in the Lithuanian Code of Criminal Procedure but formulated by case law. Case law identifies the following groups of witnesses whose reliability calls for a more careful (rigorous) evaluation: Witnesses whose credibility calls for a more careful (rigorous) evaluation due to their personal characteristics; witnesses whose credibility calls for a more careful (rigorous) evaluation due to their procedural status. The evaluation of testimonies by these witnesses involves additional procedures (e.g., the use of technical means, acoustic and/or visual barriers, etc.), which provide for a more reliable testimony. It is equally important to ensure that the defence is given adequate opportunities to exercise its procedural functions, and to ensure that basing the judgement on the testimonies provided by witnesses subject to a more rigorous evaluation of the reliability is, to a decisive extent, a measure of last resort rather than the rule.

Skaidrumas ir viešumas versus konfidencialumas: praktinės šių etikos principų realizavimo gairės Lietuvos teisėjų veikloje teisėjo veiklos viešumas ir skaidrumas užtikrinamas bei toliau stiprinamas ne tik per teisėjo veiksmų ir sprendimų viešumą, bet ir per kiekvieno piliečio teisę dalyvauti teisėjo elgesio vertinime, taigi, ir per atskaitomybę. Be to, šie veiksniai stiprinami per siūlomus naujus pokyčius teismų savivaldos, įvairių komisijų veiklos teisinio reguliavimo srityje, taip pat per teisėjui būtinų asmenybės savybių aktualizavimą. Tai rodo itin ryškią praksiologinę teisėjų etikos nuostatų vystymo kryptį.

No abstract