The specificities of the accumulation of the gross β-radioactivity and the controlled technogenic radionuclides (RN) 90Sr (T1/2=28.6 years) and 137Cs (T1/2=30.1 years) in leaves of several decorative tree saplings (sophora japonica, biota orientalis, cupressus sempervirens, fagus orientalis and carpinus caucasus) were studied in area of Institute of Hydroponics Problems (IHP) (zone of Armenian Nuclear Power Plant (ANPP) with radius of 30 km) and in Dilijan forest experimental station (DFES). It was revealed that the leaves of the saplings of sophora japonica and biota orientalis prevailed in gross β-radioactivity those of cupressus sempervirens in area of IHP and of fagus orientalis and carpinus caucasus in DFES. Therefore, decorative broad-leaved sophora japonica and conifer biota orientalis that were introduced into Armenia are suggested to be used in green building as natural accumulators of RN to create parks, green zones and forests. It may have important ecological value.

Ուսումնասիրվել է Դավթյանի սննդալուծույթի տարբեր խտությունների ազդեցությունը ռուկոլայի տարատեսակների (Rucola Selvatica և Coltivare) աճման, զարգացման և արդյունավետության վրա: Պարզվել է, որ հիդրոպոնիկական մշակույթում նշված տարատեսակների բարձր բերքատվություն, վիտամին C-ի և β-կարոտինի բարձր պարունակություն երկու վեգետացիոն շրջաններում դիտվել են սննդալուծույթի 1.0Ն և 0.5Ն խտության և հողային մշակույթի պայմաններում: Երկու բուսատեսակների մոտ Ca-ի և Mg-ի քանակությունը բարձր է եղել սննդա-լուծույթի 1.25Ն խտության պայմաններում: Իսկ գումարային ֆենոլային միացությունների պարունակությունը և հակառադիկալային ակտիվությունը հիդրոպոնիկական մշակույթում հողայինի համեմատությամբ եղել են ցածր:

Առաջին անգամ ուսումնասիրվել են խավրծիլի մշակման հնարավորությունն ու արդյունավետությունը բացօթյա հիդրոպոնիկայի և հողային պայմաններում: Պարզվել է, որ խավրծիլի աճեցումը Արարատյան դաշտի անհող պայմաններում հնարավոր է, այն արդյունավետ է և հեռանկարային: Հաստատվել է

Առաջին անգամ Արարատյան դաշտի պայմաններում ուսումնասիրվել և հաստատվել են սոյայի մշակման հնարավորությունն ու արդյունավետությունը բացօթյա հիդրոպոնիկայում և հողում: Պարզվել է, որ 1 մ2-ուց սոյայի Մենուա սորտի դեպքում կարելի է ստանալ հիդրոպոնիկայի պայմաններում՝ 1082 գ սերմ, 350.6 գ սպիտակուց, 278.1 գ ճարպեր, 60.3 գ շաքար, իսկ հողում՝ 361 գ, 106.1 գ, 92.1 գ և 25 գ` համապատասխանաբար: Впервые в условиях Араратской долины изучена и подтверждена возможность и эф-фективность возделывания сои на открытой гидропонике и в почве. Установлено, что с 1 м2 в случае сои сорта Менуа можно получить: в условиях гидропоники – 1082 г семян, 350.6 г белка, 278.1 г жиров, 60.3 г сахаров, a в почве – 361 г., 106.1 г, 92.1 г и 25 г соответственно. For the first time, the possibility and efficiency of soybean cultivation in outdoor hydroponics and in the soil has been studied and confirmed under the conditions of the Ararat Valley. It was found that in the case of soybean variety Menua in hydroponic conditions it is possible to get 1082 g seeds, 350.6 g proteins, 278.1 g fats, 60.3 g sugars, and in soil – 361 g seeds, 106.1 g proteins, 92.1 g fats, and 25 g sugars from 1m2.