6-8. Sınıf Üstün Yetenekli Öğrencilerin Problem Çözerken Sergiledikleri Üst Bilişsel Beceriler: Gümüşhane Örneği

Abstract

Üstün yetenekli öğrencilerin üst bilişsel becerilerini kullanarak problem çözmeleri, öğrencilerin matematik kavramları ile ilişki kurmasını güçlendirerek, matematiksel anlamalarını ve matematiği derinlemesine öğrenmelerini geliştirecektir. Bu nedenle çalışmanın amacı 6-8. sınıf üstün yetenekli öğrencilerin problem çözerken sergiledikleri üst bilişsel becerileri belirlemek ve karşılaştırmaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Üstün yetenekli dokuz ortaokul öğrencisiyle yürütülen bu çalışmada veriler, sesli düşünme protokolü (görüşme formları) ve gözlem formları kullanılarak toplanmıştır. Alan yazındaki çalışmalardan yararlanılarak tematik analiz yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda farklı öğrenim seviyesindeki üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme basamaklarının tamamında üst bilişsel beceri sergiledikleri, öğrencilerin öğrenim seviyesi arttıkça problem çözme süreçlerinde sergiledikleri üst bilişsel becerilerin sayısının genel olarak arttığı belirlenmiştir. Bunula birlikte problem çözme basamaklarının tümünde öğrencilerin genel olarak kendilerine güvendikleri, hedeflerini (tekrar) gözden geçirdikleri ve her basamakta kendilerini değerlendirdikleri/kontrol ettikleri tespit edilmiştir.

Investigation of Proportional Reasoning Problem Solving Processes of Seventh Grade Students: A Mixed Method Research

“…In the process of understanding the proportional reasoning problems, it was determined that the students were trying to understand the question by reading it several times. In the literature, many studies have shown that secondary school students read over and over again to understand the problem (Öztürk et al, 2018;Pativisan, 2006). It can be said that reading the questions several times in the process of proportional reasoning supports the literature.…”

“…Think aloud protocol. Think aloud protocol is a method used to reveal thoughts in the mind of the individual (Öztürk, Akkan, & Kaplan, 2018). In this method, the person is asked to think everything out loud, in other words, to say his inner voice out loud.…”

Üstbilişsel Sorgulamaya Dayalı Tasarlanan Öğrenme Ortamında Olasılık Öğrenme Süreci: Bir Öğretim Deneyi

“…Bunun yanında yaptığı çözümün farkında olan ve süreci izleyen bireylerin üstbilişsel becerilerini kullandığı söylenebilir. Problem çözme sürecinde bireyin bilişsel süreci sorgulaması, izlemesi, kontrol etmesi ve değerlendirmesi üstbilişsel sürecin aktif olduğunu göstermektedir (Öztürk, Akkan, & Kaplan, 2018). Üstbiliş için önemli bir yeri olan sorgulamanın, öğrenme sürecinde etkili olduğu bir kez daha anlaşılmaktadır.…”

The Effect of the Teaching of Problem Solving Strategies Supported by Metacognitive Strategies on Problem Solving Success and Metacognitive Skills of Seventh Grade Students

“…Ortaokul düzeyinde Kaplan, Duran ve Baş (2016) tarafından yapılan araştırmanın sonucunda, ortaokul öğrencilerinin problem çözme beceri algısı ile matematiksel üstbiliş farkındalıkları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğu açıklanmıştır. Öztürk, Akkan ve Kaplan (2018) tarafından yapılan çalışmanın sonucunda ise, öğrenim seviyesi arttıkça üstün yetenekli ortaokul öğrencilerinin problem çözme süreçlerinde sergiledikleri üst bilişsel becerilerin sayısında artış olduğu rapor edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin en az sergiledikleri üst bilişsel beceriler olarak problemi kendi cümleleriyle ifade edme ve yazma (anlama), yazılı çözüm yapmadan veya planı uygulamadan önce zihninden çözüm yapma (planlama), yanlışı fark etme ve yeni bir yaklaşım belirleyebilme (uygulama) ve farklı çözüm yöntemlerini düşünme (değerlendirme) şeklinde sıralanmıştır.…”

“…Problem çözme becerisini etkileyen bilişsel ve duyuşsal birçok değişken olduğunu savunan çalışmalar (Akyüz ve Pala, 2010;Yıldırım, Hacıhasanoğlu, Karakurt ve Türkleş, 2011) bulunmaktadır. Bu kapsamda, yapılan incelemelerde matematik eğitiminde üstbiliş ile ilgili yapılan çalışmaların (Baykara, 2011;Çıkrıkçı ve Odacı, 2013;Durmuş ve Özdemir, 2003;Evran ve Yurdabakan, 2013;Karakelle ve Şentürk, 2006;Karslı, 2013;Koç ve Karabağ, 2013;Oğuz ve Kutlu-Kalender, 2018;Okçu ve Kahyaoğlu, 2007;Seçkin-Kapucu ve Öksüz, 2015) bulunduğu ve yapılan çalışmaların bazılarının (Bakioğlu ve diğerleri, 2015;Baş, Sağırlı ve Bekdemir, 2016;Kaplan, Duran ve Baş, 2016;Öztürk, Akkan ve Kaplan, 2018;Serin ve Korkmaz, 2018;Yıldız ve Güven, 2016) da problem çözme ve üstbilişi birlikte ele alan çalışmalar olduğu anlaşılmıştır. Yine yapılan incelemelerden, bu araştırmaların bir kısmının (Bakioğlu ve diğerleri, 2015;Baş, Özturan-Sağırlı ve Bekdemir, 2016;Yıldız ve Güven, 2016) öğretmen ve öğretmen adayları ile bir kısmının da ortaokul öğrencileri ile gerçekleştirilen araştırmalar (Kaplan, Duran ve Baş, 2016;Serin ve Korkmaz, 2018) olduğu görülmüştür.…”