Osmanlı Devleti’nin Son Dönemleri ile Erken Cumhuriyet Dönemi Çocuk Yetiştirme Politikaları

Abstract

Amaç: Osmanlı Devleti XIX. Yüzyıl’da çok uluslu yapısını kaybetmeye başlamış, sınırları giderek daralmıştı. Bu durum Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyet’inde devletin bekası ve sağlam temeller üzerine inşası adına çocuk sağlığı ve bakımı adına eylemlerde bulunulmasına sebep olmuştur. Çalışmanın amacı bu iki dönem arasında çocuk yetiştirme politikalarını irdeleyerek devletlerin gelişimine ve ilerlemesine katkısını ortaya koymaktır.Yöntem: Çalışmada, 1860-1940 arası Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’nde çocuk bakımı ile ilgili Servet-i Fünun, Tanin, Akşam, Cumhuriyet gibi gazeteler ile Başbakanlık Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerine ait belgeler, 6 Ocak ve 28 Haziran tarihleri arasında yazarlar tarafından Osmanlı alfabesinden günümüz Türkçesine çevrilerek çalışmaya dahil edilmiştir. Makale, kitap gibi ikinci el kaynaklarda araştırma sürecinde kullanılmıştır.Bulgular: Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti dönemlerinde nüfusu artırmak ve sağlıklı nesiller oluşturmak adına çalışmalar yapılmıştır. Çalışmalar, gelecek nesillere etki ederek Türk toplumunun çocuk yetiştirme bilgisini artırmıştır. Sağlıklı toplum yetiştirme adına yapılan çalışmalar, daha sağlıklı nesillerin temelinin atılmasını sağlarken beraberinde nüfus da artmıştır.Sonuç: Osmanlı Devleti’nin çocuk yetiştirme politikaları Osmanlı tebaasında yer alan Müslüman ve gayrimüslimlere uygulanmıştır. Yetim ve kimsesiz çocuklar adına ıslahhaneler açılmış Himaye-i Etfal cemiyeti çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlerle gelecek nesillerin sağlıklı olmasına ehemmiyet verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de Himaye-i Etfal cemiyetine yüklediği görev ve sorumluklarla birlikte cemiyetin temellerini sağlamlaştırmak adına fetvalar yayınlatmış ve birçok bağışın bu cemiyete intikal etmesini sağlamıştır. Çalışmalar, toplumda dil, din, ırk ayrımı yapılmadan uygulanmıştır. Çocuklar geleceğin büyükleridir. Günümüzde anne sağlığı, bebek ve çocuk sağlığına verilen önem bilinmektedir. Geçmiş örnek alınarak çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimine yönelik çalışmalar yapılmalı ailelere yönelik bilim ve teknolojideki gelişmeler doğrultusunda eğitimler verilmelidir.Anahtar kelimeler: