Oti̇zm Spektrum Bozukluğu Tanili Çocuk Sahi̇bi̇ Anneleri̇n Deneyi̇mleri̇

Abstract

ÖzOtizm spektrum bozukluğu (OSB) tanılı bireylerin aileleri, özellikle de anneleri bir takım olumsuz duygular ve deneyimler yaşayabilmektedirler. OSB'li bireylerin ailelerinin deneyimlerinin incelendiği araştırmalar, ailelere yönelik hizmetlerin planlanmasında ve etkili bir şekilde uygulanmasında yol gösterici bir rol oynamaktadır. Bu araştırmada, OSB'li çocuk sahibi annelerin deneyimleri ve OSB hakkındaki algıları fenomenolojik (olgubilimsel) desenle incelenmiştir. Veriler, mecazlarla (metafor) toplanıp, betimsel olarak analiz edilmiştir. Annelerin OSB'ye ilişkin mecazlarını ve bu mecazların anlamlarını içeren bulgular, ilgili alanyazın bağlamında tartışılarak, uygulama ve ileri araştırmalar doğrultusunda öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Annelerin Deneyimleri, Fenomenolojik Desen, Otizm Spektrum Bozukluğu, Özel Eğitim, Stresle Başa Çıkma AbstractThe research about the experiences of mothers provides unique findings concerning their support. The goal of this study is to understand the experiences of 20 Turkish mothers of children with autism spectrum disorders (ASD). This study has been conducted by utilizing a phenomenological approach, which is a type of qualitative methodology that aims to explore an individual's personal experiences. Data were collected using metaphors, which are a valuable data collection tool for gathering deep and new insights into educational studies. This data will then be analyzed via descriptive analysis. The results discussed in terms of implications for future research and practices. We are expecting this study to provide new knowledge about the perspectives of mothers in different countries like Turkey.

Ebeveynler Perspektifinden Otizmde Tanı Öncesi Dil, Konuşma ve İletişim Gelişimindeki Farklılıklar

“…The age of diagnosis of autism is found to be 2.6-3.0 in this study (40%). This conclusion is supported by numerous research in the literature (Brewee et al, 2003;Top, 2009;Selimoğlu et al, 2013;Aslan, Cihan and Altın, 2014;Servi and Baştuğ, 2018;Akkuş et al, 2020).…”

“…According to the literature, people with language issues have a higher prevalence of language and speech disorders in their family history (Koyuncu and Mercan, 2019), the first child is more likely to be diagnosed with autism (Balkır, 2019;Ünver and Memik, 2019;Doğan, 2019), and boys have a higher risk of developing autism (Töret and Özkubat, 2013;Aslan, Cihan and Altın, 2014;Selimoğlu, Özdemir and Şekeroğlu, 2018). Unlike previous research findings, the majority of the participants in this study (n=41, 82%) did not have language or speech impairments in their families, and the children identified with autism were typically the second child (n=26, 52%).…”

Özel gereksinimli göçmen öğrencileri tanılama, yerleştirme ve izleme sürecinde yaşanan sorunlar

“…Yapılan alanyazın taramasında Türkiye'de özel eğitim ile ilgili çalışmalara 20. yüzyılda ağırlık verildiği görülmektedir. Çalışmalarda okullarda özel eğitimle ilgili karşılaştıkları sorunlar (Akın & Gündüz, 2015), farklı yetersizliklere sahip öğrencilerin sorunları (Ekinci, Sakız & Sart, 2016;Kocabıyık & Pınar, 2014), uygulanan özel eğitim programları (Kaldırımcı & Şirinkan, 2012), öğretmenlerin özel eğitime yönelik algıları (Efilti, Demirci & Karaduman, 2021), özel eğitime ilişkin aile görüşleri (Altın, Cihan & Güleç Aslan, 2014;Töret, Özdemir, Selimoğlu & Özkubat, 2014), rehberlik araştırma merkezlerinde tanılama, yerleştirme ve izleme sürecinde yaşanan sorunlar (Avcıoğlu, 2012), özel yetenekli öğrenciyi anlama (Çetin & Ünsal, 2020) gibi konuların ele alındığı birçok araştırmaya rastlanmaktadır. Bunun yanında göçmen öğrencilerle ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde, benimsenen ve uygulanan eğitim politikaları ve okullaşma (Aksoy, 2019;Çelik, 2018;Ereş, 2015;İli, 2020;İnce, 2016;Polat vd., 2020;Şimşek & Kula, 2018), göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar (Altunbaş, 2020;Arslan ve Uslu, 2020;Börü & Boyacı, 2016;Emin, 2019;Cirit-Karaağaç & Güvenç, 2019;Eren, 2019;Kayalar, 2019;Koşar & Aslan, 2020;Yaycı, 2020;Yurdakul & Tok, 2018), dil öğretimi (Baldık, 2018;Moralı, 2018;Özdemir, 2017;Uşaklı, 2005) ve çok kültürlülük (Karakaş & Erbaş, 2018;Kırkıç, Kırkıç ve Berberoğlu, 2018), öğretmen ve okul yöneticilerinin süreçteki rolleri (Altunay & Dede, 2019;Atlıhan, 2019;…”

Otizm Spektrum Bozukluğunun nedenlerine ait ebeveyn algısının tedavi tercihine etkisi

“…Bu da ailelerin yaşadığı duygusal ve davranışsal zorlukları algılama ve dile getirme şiddetini etkilemektedir36 . Ayrıca tanının konduğu dönemde annelerin stres yaşadıkları, uygun eğitim başladıktan sonra bu stresin azaldığı gözlenmiştir.Ancak ergenlik dönemine gelindiğinde mesleki eğitim, çocuğa sunulan hizmetlerdeki yetersizlikler gibi nedenlerden dolayı aileler tekrar yoğun bir stres yaşamaktadır37 . Bu bulgunun diğer bir nedeni de OSB'de okulöncesi yıllarında çoğu tedavinin denenmesi ve çocuğun yaşı ilerledikçe psikotrop ilaç kullanım ihtiyacının artması olabilir38 .Çalışmamızda ailelerin meslekleri ve eğitim seviyelerini değerlendirmemiş olmamız kısıtlılıklarımızdan biridir.…”