Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik özellikleri

İşeri, Kamil

doi:10.14527/9786053640738.06

Cited by 10 publications

(5 citation statements)

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Nas (2002: 249)'ın da belirttiği gibi, öykü kişilerinin çoğunlukla bir yönü üzerinde durulur, belli ve kısa bir anı işlenir, ayrıntılara girilmez. Ancak, incelenen Türkçe ders kitaplarındaki 10 öykünün ("Uçurtma", "Şeker Dede", "Semender Toplantısı", "Çöp Ev", "Küçük Ebru Ustası", "Çocuk Kitaplığında Sabah Tartışması Çocukların okuma kültürü edinmelerinde ve kişiliklerinin gelişiminde Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin büyük önem taşıdığı konuyla ilgili yapılan araştırmalarda (Çeçen ve Çiftçi, 2007;Kaya, 2007;Solak ve Yaylı, 2009;Doğan ve Gülüşen, 2011;İşeri, 2011;Okur ve Arı, 2013;Aslan ve Doğu, 2015;Canlı, 2015) sıklıkla vurgulanmaktadır. Öykülerdeki karakterlerin açık ve/veya devingen karakter özellikleri taşıması, çocuğun kişilik gelişiminin doğru yapılandırılması sürecinde özdeşim kurması bakımından önemlidir.…”

Section: Sonuç Ve öNerilerunclassified

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi

Karagül¹,

Samur²

2017

Ana Dili Eğitimi Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

ÖzDers kitaplarındaki öykülerde yer alan karakterler, çocukların öykünmelerine, özdeşim kurabilmelerine ve yeni arkadaşlıklar edinmelerine olanak tanıyarak etkin birer öğrenme ortamı oluştururlar. Bu bağlamda, öykülerdeki karakter özellikleri, çocukların kişilik gelişimi için son derece önemlidir. Buna göre Türkçe ders kitaplarındaki karakter özelliklerinin bilimsel bir anlayışla incelenmesi önemli bir gerekliliktir. Bu çalışmada, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları tarafından hazırlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan öykülerdeki karakter özellikleri, Sever (2013) tarafından belirlenen "karakter özellikleri sınıflaması"na göre içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerdeki karakterlerin açık, kapalı, devingen ve durağan olma durumları belirlenmiş ve karakter özelliklerinin frekans ve yüzde değerleri hesaplanıp tablolaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türkçe ders kitabında yer alan öykülerdeki karakterlerin büyük çoğunluğunun "kapalı" ve "durağan" oldukları belirlenmiştir. Öykülerin çoğunda "açık" ve "devingen" özelliğe sahip herhangi bir karaktere yer verilmediği görülmüştür.Anahtar Sözcükler: Türkçe ders kitapları, öykü metinleri, karakter özellikleri. Examination of the Character Traits in Stories in Secondary School Turkish Textbooks AbstractThe characters present in stories in textbooks form an active learning environment enabling children to emulate, to establish identification and to make new friendships. In this context, the character traits in story texts are extremely important for personality development of children. According to this, examination of the character traits in Turkish textbooks with a scientific approach, is an important requirement. In this study, the character traits in story texts present in 5 th , 6 th , 7 th and 8 th class Turkish textbooks prepared by Ministry of National Education Publications were examined using content analysis method according to "character traits classification" set by Sever (2013). As the result of the examination, the state of the characters in stories in Turkish textbooks being open, closed, dynamic and stable were determined and the frequency and percentage values of character traits were calculated and tabulated. As the result of the study, it was determined that the vast majority of the characters in stories present in Turkish textbooks * Bu çalışma 7. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi'nde (28-31 Mayıs 2015, Muğla) sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

show abstract

Section: Sonuç Ve öNerilerunclassified

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi

Karagül¹,

Samur²

2017

Ana Dili Eğitimi Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…Araştırmacılar metindeki tümcelerin rastgele yan yana sıralama şeklinde değil belli bir düzen ve mantık içerisinde bir araya geldiğini belirtmektedirler (Güneş, 2013a;Güneş, 2013b;Karatay, 2014;Özkan, 2004). Metindilbilimin inceleme konusu da metnin tanımında vurgulandığı gibi tümcelerin değil metnin tamamıdır (İşeri, 2014;Lüle Mert, 2011). Metinlerin incelendiği akımlardan bazılarında metinlerin iletişimsel boyutuna odaklanılırken, bazı akımlarda ise dilbilgisel bağlardan hareketle metnin incelenmesi amaçlanmaktadır (İşeri, 2014).…”

Section: Giriģunclassified

İlkokuma-Yazma Ders Ki̇taplarinin Meti̇n Oluşturma Basamağinda Oluşturulan Meti̇nleri̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Soyuçok

Kartal

2018

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Bu çalışmanın amacı, ses temelli cümle yöntemine (STCY) göre hazırlanan okuma-yazma öğreniyorum ders kitaplarında ilkokuma-yazmaya başlama ve ilerleme aşamasının metin oluşturma basamağında yer verilen metinlerin anlam bütünlüğü ve başlığı olan metinlerde ne tür başlıkların olduğu yönünden değerlendirilmesidir. Bu amaçla çalışmada 2005-2006 eğitim-öğretim yılından 2014-2015 eğitim-öğretim yılına kadar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okullara gönderilen dokuz farklı ders kitabına ulaşılmıştır. Çalışmanın verileri, ulaşılan bu eserlerden doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Ulaşılan dokuz ders kitabının ikisi MEB Yayınlarına, yedisi özel yayınevlerine aittir. Ulaşılan eserler A, B, C, D, E, F, G, H ve I şeklinde kodlanmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda, tüm eserlerde yer verilen metinlerin %54"ünde anlam bütünlüğünün olduğu saptanmıştır. Harf gruplarında ilerledikçe anlam bütünlüğü sağlanan metin oranının arttığı ancak bazı eserlerde en son öğrenilen harften sonra dahi anlam bütünlüğü sağlanamayan metin örneklerinin olduğu belirlenmiştir. Bu bulgular eserlerin hazırlanmasında metin oluşturma basamağında anlam bütünlüğünün sağlanmasına dikkat edilmesi gerektiğini göstermektedir. Ayrıca incelenen eserlerde metin oluşturma basamağında oluşturulan her beş metnin birinde başlığın olmadığı belirlenmiştir. Bunun yanı sıra başlığı olan metinlerin %30"unun başlığı özel isim şeklinde olduğu saptanmıştır. Başlıkların çoğunun özel isim olması aynı zamanda metnin içeriğini yansıtmadığını göstermektedir. Bu sonuçlara dayanarak; metinlerde anlam bütünlüğünün sağlanmasının yanında metin başlığının da içeriği yansıtmasına dikkat edilmesinin gerektiği söylenebilir.

show abstract

“…Bunun için de metinler hem türlerin temel özelliklerini sezdirebilmeli hem içerik olarak çocuğun yaşamıyla ilişkilendirebileceği türden onun gelişimsel düzeyine, duygu ve düşünce evrenine uygun bir biçimde çocuğa göre olmalıdır (Aslan, 2008(Aslan, , 2010b(Aslan, , 2011Kaya, 2006: 83). Oysa Türkçe ders kitapları üzerine yapılan araştırmalar incelendiğinde, bu kitaplar çoğunlukla bilgilendirme amacı gütmekte, Türkçe olmayan sözcüklere çok fazla yer vermekte, ezberci bir anlayışla dilbilgisi konuları işlenmekte, metinsellik ölçütlerini yansıtmamakta, okunabilirlik düzeyine uygun oluşturulmamakta, öğrencilerin beğenilerini yansıtmamakta, dil ve anlatım yönünden özensiz hazırlanmakta, Türkçe dersi öğretim programını yeterince yansıtmamakta, çocuğa görelik ilkesini tam anlamıyla göz önünde bulundurmamakta olduğu ve bu kitapları hazırlayanların çocuk kitaplarını iyi tanımadığı anlaşılmaktadır (Dilidüzgün, 2004: 53;Aslan, 2006: 16;Kaya, 2006: 90;İşeri, 2002: 81, 2007Durukan, 2014: 74;Çetinkaya ve Uzun, 2014;Çiçek ve Alcellat, 2014: 32;Solak ve Yaylı, 2009: 451;Okur ve Arı, 2013: 223;Karakuş, 2014: 588;Çakır, 2013: 1179Özbay ve Çeçen, 2012: 73;Mert, 2011Mert, : 18, 2012Aslan ve Doğu, 2016: 22;Esengül, 2006: 161;Canlı, 2015: 117;Başoğlu ve Mutlu, 2012: 993). Tüm bu araştırmalar, Türkçe ders kitaplarının, Türkçe öğretiminin başat amacı olan okuma sevgisi ve alışkanlığı kazanmış bireyler yetiştirmede çocuğa göre hazırlanmadığını ortaya koymaktadır.…”

Section: Türkçe öğRetiminde Kullanılan Ders Kitaplarıunclassified

Türkçe Öğretiminde Çocuğa Görelik İlkesine Uygun Edebiyat Yapıtlarının Önemi

Çer¹

2016

İlköğretim Online

View full text Add to dashboard Cite

ÖZ. Bu çalışmada, çocukların anlama ve anlatma becerilerini geliştirerek onları düşünen ve duyarlı bireyler durumuna getirmek için Türkçe öğretiminde kullanılan yapıtların her yönüyle çocuğa göre olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Bir yapıtın çocuğa göre olabilmesi için de öncelikle çocuk gerçekliğinin, yazınsal ölçütlerin ve sanatçı duyarlığının o yapıtın içerik, tasarım ve eğitsel özelliklerine yansıması gerekmektedir. Türkçe öğretimi ortamlarında, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun, sanatçı duyarlığının yansıdığı yazınsal nitelikli metinlerin incelenmesi, çocukların okuma kültürü sürecinde yer alarak duygu ve düşüncelerini doğru, açık, etkili ve estetik bir biçimde ifade etmelerine, Türkçenin yaratıcı anlatım olanaklarını sezinleyebilmelerine, sözcük dağarcıklarını geliştirebilmelerine, düş kurma ve üst düzey düşünme sorumluluğu alabilmelerine katkı sağlayabilir. Bu anlayış, çocuk ile kitap arasındaki ilişkiyi geliştirerek Türkçe öğretiminin niteliğini olumlu yönde etkileyebilir. Bu yönüyle, Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının ve okuma seçkilerinin (100 Temel Eser), nitelikli birer öğretim aracı olarak kullanılabilmesi için çocuğa görelik ilkeleri bakımından sorgulanması gerekmektedir. Bu durum, Türkçe öğretiminde metin sorununa çözüm olabileceği gibi ders kitaplarının niteliğini de geliştirebilir. Bütün bu yönleriyle, çocuğun gelişimsel düzeyine uygun sanatçı duyarlığıyla hazırlanmış yazınsal nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarının Türkçe öğretiminde başat bir uyaran olarak yer alması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler. Türkçe Öğretimi, Çocuğa Görelik, Edebiyat Yapıtları, Türkçe Ders Kitapları, 100 Temel Eser, Türkçe Öğretmeni ABSTRACT. This study focuses on the requirement that the books used in Turkish instruction be appropriate with children from all aspects by improving children's reading, writing, speaking, and listening skills so as to help them become the individuals who have higher order thinking skills and are sensitive. As for a book to be appropriate with children, first of all child reality, literary attributes, and artist sensitivity are required to be reflected in the content, design, and educational attributes of the books. In instructional environments for Turkish, the prioritization of literary texts appropriate for the children's developmental level and reflecting artist sensitivity may contribute to the expression of their feelings and thinking in an a true, clear, effective, and aesthetic manner through their participation in reading culture; their intuitive skills for the creative expression possibilities of Turkish; the improvement of their vocabulary; their imagination and higher order thinking. This approach may positively affect the quality of Turkish education by developing the relationship between child and book. In this respect, the textbooks and reading lists (100 Essential Readings) used in Turkish instruction are required to be questioned in terms of the appropriateness for the child principles so that they can be used as qualified instructional tool. This can be a ...

show abstract

Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik özellikleri

Cited by 10 publications

References 0 publications

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerdeki Karakter Özelliklerinin İncelenmesi

İlkokuma-Yazma Ders Ki̇taplarinin Meti̇n Oluşturma Basamağinda Oluşturulan Meti̇nleri̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Türkçe Öğretiminde Çocuğa Görelik İlkesine Uygun Edebiyat Yapıtlarının Önemi

Contact Info

Product

Resources

About