Türkiye’de İlkokulda Kaynaştırma Eğitimiyle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Betimsel İncelemesi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de ilkokulda kaynaştırma eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin demografik, tematik ve yöntemsel açılardan incelemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile yürütülen çalışmada dahil etme ölçütlerini karşılayan 109 adet teze ait veriler doküman analizi tekniği ile toplanmış, betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Çalışma sonunda, ilkokulda kaynaştırma konusunda yaygın olarak yüksek lisans düzeyinde tezin yapıldığı; 36 farklı üniversitede yapılan tezlerin anabilim dallarının da çeşitlilik gösterdiği sonucu elde edilmiştir. Tezlerin yoğun olarak eğitim/müdahale ve görüşler temalarında gerçekleştirildiği, aileler ve tükenmişlik temalarında en az sayıda tezin gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Nicel araştırma yöntemi ile yürütülen çalışmaların ağırlıklı olduğu; bu çalışmalar içinde deneysel desenle yapılan çalışmaların sınırlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deneysel çalışmaların içerisinde sıklıkla yarı deneysel desen tercih edilirken, deneysel olmayan çalışmalar içerisinde tarama deseninin tercih edildiği görülmüştür. Nitel araştırma yöntemi ile yürütülen çalışmaların büyük kısmında, çalışmanın hangi desenle yürütüldüğü belirtilmemiştir. Karma yöntemle yürütülen çalışmalarda son yıllarda artış olduğu belirlenmiştir. Tezlerin çalışma gruplarını ağırlıklı olarak öğretmenlerin oluşturduğu görülmüştür.

Özel Eği̇ti̇mde Yaratici Drama Çalişmalarinin İncelenmesi̇

“…Özel eğitim alanındaki doküman incelemesi meta-analiz araştırmaları incelendiğinde, Google schoolar tarama motorunda aile konulu (Kizir, 2021;Şahin ve ark., 2019;Tavil & Karasu, 2013;Yassıbaş ve ark., 2019;); Ulusal Özel Eğitim Kongrelerinde sunulan bildiriler (Aslan & Özkubat, 2018); istismar (Bulut ve Karaman, 2018); erken çocukluk dönemi (Sazak, Bozak, Çay & Deli Mehmet-Dada, 2019); problem davranışlarla başetme (Sönmez & Diken, 2010;Toper-Korkmaz & Diken, 2010;Tosun-Sümer & Güven, 2018;Yıldırım & Aydın, 2019;Yücesoy-Özkan & Sönmez-Kartal, 2011); kaynaştırmayı farklı boyutlarıyla ele alan (Ayvaz-Öztürk, 2020;Bakkaloğlu ve ark., 2018;Başaran & Güleryüz, 2020;Deniz & Çoban, 2019;Gürgür & Hasanoğlu-Yazçayır, 2019;Kale, Nur & Kara, 2017;Sönmez & Özcan, 2020); otizm ile ilgili (Aydın & Tekin-İftar, 2020;Ergenekon & Çolak, 2019;Genç-Tosun & Kurt, 2017;Karasu, 2009;Türker, Şen & Sazak, 2020;Yayla-Eskici & Özsevgeç, 2019); öğrenme güçlüğü ile ilgili (Filiz, 2021;Görgün & Melekoğlu, 2018;Güngörmüş-Özkardeş, 2013;Karaer & Melekoğlu, 2020;Özkubat, Karabulut & Akçayır, 2020;Karatay & Ünal, 2020;Uysal-Özaslan & Bilaç, 2020); görme yetersizliği ile ilgili (Sözbilir ve ark, 2015); çoklu yetersizlikle ilgili (Eldeniz-Çetin, Çay& Bozak, 2020); üstün zekalı ve üstün yeteneklilerle ilgili (Güçin & O...…”

Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Hazırlanan Tarih Konulu Lisansüstü Tezlerdeki Eğilimler: Bir Meta-Sentez Çalışması

“…Çırak (2020)'a göre sosyal bilgilerde tarih ile ilgili konuların öğretimi üzerine hazırlanan tez çalışmalarında araştırma yöntemi olarak nicel yöntem çalışmalarının oranı %55.2; nitel yöntem çalışmalarının oranı %34.5 ve karma yöntemle yapılan araştırmaların oranı ise %10.3 olarak verilmiştir. Eğitim bilimleri alanında hazırlanan yüksek lisans derecesindeki tezlerin incelendiği bazı araştırmalarda tezlerin büyük oranda nicel araştırma yöntemiyle hazırlandığı görülmüştür (Tavşancıl & diğ., 2010;Şahin & diğ., 2013;Sönmez & Özcan, 2020).…”

“…Tarih öğretimiyle ilgili olarak hazırlanan tezlerin yöntemlerinde ise en fazla tarama yöntemi (%44.29) kullanıldığı belirtilmektedir (Kaymakcı, 2017). Sönmez & Özcan (2020), inceledikleri lisansüstü tezlerin yöntemlerine ilişkin olarak nitel yöntemle yürütülen tezlerin yarısından fazlasında, karma yöntemle yürütülen tezlerin yarısında araştırma desenine ilişkin bilginin verilmemiş olmasını çok dikkat çekici bir durum olarak değerlendirmektedirler. Bunun sebebinin, tez çalışması yapan araştırmacıların araştırma modeli konusunda yeterli düzeyde bilgisi olmamasıyla ilgili olabileceği değerlendirilmiştir (Karadağ, 2010).…”

“…Ancak sosyal bilgiler eğitimi üzerine yapılan doktora tezlerini inceleyen Oğuz-Haçat ve Demir (2018) doktora tezlerinin örneklem grubunu en fazla 7. sınıf öğrencileri ile hazırlanan çalışmalar oluşturduğunu belirterek çalışmamızla benzer bir sonuca ulaşmıştır. Katılımcılar olarak en fazla öğretmenler (Sönmez & Özcan, 2020), öğretim elemanları ve öğretmen adayları (Ayaz, Oral & Söylemez, 2015), öğretmen adayları, öğretmenler ve öğretim elemanları (Karakoç, Özpolat & Kara, 2018) olarak belirtilen çalışmaların olduğu görülmektedir. Burada çalışılan grupların farklı olmasının, çalışılan konunun doğası, özellikleri ve veri toplama koşulları ile bağlantılı olduğu değerlendirmektedir.…”

Determining the Opinions of Teachers at Different Education Levels About Successful Inclusion Practices

“…Bu nedenle öğretmenlerin kendilerini başarılı kaynaştırma konusunda önemli bir etmen olarak görüp görmeme ve başarılı kaynaştırmayı etkileyen etmenlerin kim veya kimler olduğuna ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla nitel ve nicel çalışmaların birlikte yürütüldüğü araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Alanyazın incelendiğinde başarılı kaynaştırma ile ilgili farklı eğitim kademelerindeki öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla hem nitel hem nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma çalışmaların yetersiz olduğu görülmektedir (Bilen, 2007;İlk, 2014;Sönmez & Özcan, 2020). Bununla beraber farklı eğitim kademelerindeki öğretmenleri dahil eden araştırmaların da sınırlı olduğu tespit edilmiştir (Batu, vd., 2018;Deniz & Çoban, 2019;Gürgür & Yazçayır, 2019).…”