Wie is gebaat bij de beleidsmaatregelen die de aankoop van de gezinswoning in Brussel ondersteunen?

Abstract

La revue scientifique électronique pour les recherches sur Bruxelles / Het elektronisch wetenschappelijk tijdschrift voor onderzoek over Brussel / The e-journal for academic research on Brussels Collection générale | 2010Wie is gebaat bij de beleidsmaatregelen die de aankoop van de gezinswoning in Brussel ondersteunen? À qui profitent les politiques d'aide à l'acquisition de logements à Bruxelles ? Who benefits from home ownership support policies in Brussels?Wie is gebaat bij de beleidsmaatregelen die de aankoop van de gezinswoning in Brussel ondersteunen? Vertaling : Benny WinantHet beleid dat het Brussels Gewest voert om de aankoop van de gezinswoning te steunen, is bestemd voor bepaalde categorieën van gezinnen en voor bepaalde wijken van het centrum en de eerste kroon. Met de verschillende steunmaatregelen kanaliseert het Gewest privé-investeringen naar bepaalde volkswijken die het aantrekkelijker wil maken voor particuliere projectontwikkelaars en een bevolking met een hoger inkomen. Volgens de analyse worden de instrumenten die bestemd zijn voor gezinnen met een middelgroot inkomen, hoofdzakelijk gebruikt in de centrumwijken, in het bijzonder langs het kanaal, terwijl de steunmaatregelen voor de armste gezinnen veeleer leiden tot migraties vanuit de centrumwijken naar het westen van het Gewest. De steunmaatregelen hebben ervoor gezorgd dat de situatie van veel gezinnen verbeterd is, maar tot nu toe hadden ze een vrij beperkt succes. Op lokaal vlak kunnen de migraties waartoe ze leiden, evenwel aanzienlijke sociale gevolgen hebben, te meer daar een deel van de wijken in kwestie al te maken heeft met gentrificatie en forse huurprijsstijgingen. Alice Romainville heeft als geografe bij het Institut de Gestion de l'Environnementet Aménagement du Territoire (ULB) onderzoek verricht naar onder meer fiscaliteit en huisvestingsbeleid in het Brussels Gewest. Haar huidig onderzoek in het departement Geografie van de ULB, waar ze assistente is, gaat over de geografie van het erfgoed en vastgoedprojectontwikkeling. het elektronisch wetenschappelijk tijdschrift voor onderzoek over Brussel www.brusselsstudies.be Nummer 34, 25 januari 2010. ISSN 2031-0293 Brussels Studies is gepubliceerd met steun van het IWOIB (Instituut ter bevordering van het Wetenschappelijk Onderzoek en de Innovatie van Brussel -Brussels Hoofdstedelijk Gewest) Contact gegevens : Alice Romainville, +32(0)2 650 65 16, alice.romainville@ulb.ac.be Michel Hubert (réd. en chef.), +32(0)2 211 78 53 -+32(0)485 41 67 64 -hubert@fusl.ac.be 1 Het percentage bedroeg 27% in 1971, 31% in 1981, 40% in 1991 en 41% in 2001 (volgens de volkstelling van het NIS). A. ROMAINVILLE, « Wie is gebaat bij de beleidsmaatregelen die de aankoop van de gezinswoning in Brussel ondersteunen? », Brussels Studies, Nummer 34, 25 januari 2010, www.brusselsstudies.be

Migratiebewegingen en dynamische processen in de Brusselse wijken

“…Het gaat evenwel om een gemiddelde, dat verhult dat de bevolking van de gemeenten Ukkel (met uitzondering van beneden-Ukkel, dat in het verlengde van de arme wijken van Vorst ligt), Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en Sint Pieters Woluwe in feite afneemt, vooral in de dunst bevolkte delen van die gemeenten. Een dergelijke vaststelling noopt ongetwijfeld tot een krachtdadige reactie op het vlak van het huisvestingsbeleid [Romainville, 2010], zodat de demografische druk niet volledig op de achtergestelde wijken komt te liggen.…”

Sociale gemengdheid in de openbare stedelijke ontwikkeling te Brussel: project of politiek taalgebruik?

“…In 1993 stelt het Gewest strengere toewijzingscriteria 13 vast en kondigt het zijn voornemen aan om het sociale woonaanbod uit te breiden. Zoals we zullen zien, is de woning ook van belang op fiscaal vlak en komt het gewestelijk beleid ter ondersteuning van de aankoop van een woning vooral ten goede aan de meer welgestelde gezinnen [Romainville, 2010]. Conform dat beleid kreeg de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (GOMB) eind jaren 1980 de opdracht 5 10 Het rapport dat het Koninklijk Comissariaat voor het Migrantenbeleid in 1990 opstelt, pleit voor de koppeling van het begrip 'integratie' aan het begrip 'inschakeling', waarbij dit laatste « op gelijke afstand van assimilatie en segregatie ligt » (geciteerd door CBAI-CRAcs, p.70).…”

“…De eerste investeringen moeten de wijk aantrekkelijker maken, zowel door een verbetering van de woonomgeving als door de instroom van de begunstigde gezinnen, en aldus de risico's voor toekomstige privé-investeerders verminderen. Aangezien de inkomensvoorwaarden niet erg streng zijn, zijn het in feite de gezinnen met een midden-en zelfs comfortabel inkomen 22 die het meest gebruikmaken van dit systeem [Romainville, 2010].…”

Ook de volksklassen verhuizen uit Brussel. Een analyse van de randverstedelijking van de bevolkingsgroepen met een laag inkomen

“…In het stadscentrum zijn de meeste gezinnen met een laag inkomen aangewezen op de private huurmarkt, gelet op het kleine aantal sociale woningen (amper 7,26 % van het woningenbestand 3 in 2016). Die markt fungeert dan als een park van "feitelijke sociale woningen" en bestaat uit woningen van slechte kwaliteit, die echter minder duur of betaalbaarder zijn dan overal elders in de stad [Dessouroux et al, 2016] [Van Criekingen, 2006Romainville, 2010]. Tegelijkertijd blijven die centrale volkswijken het woongebied bij uitstek voor de buitenlandse bevolkingsgroepen die uit arme landen emigreren [Grippa et al, 2015].…”