This article proposes and tests a model for the interaction effect of the organizational safety climate and behaviors on workplace injuries. Using artificial neural network and survey data from 306 metal casting industry employees in central Anatolia, we found that an organizational safety climate mitigates workplace injuries, and safety behaviors enforce the strength of the negative impact of the safety climate on workplace injuries. The results suggest a complex relationship between the organizational safety climate, safety behavior and workplace injuries. Theoretical and practical implications are discussed in light of decreasing workplace injuries in the Anatolian metal casting industry.

İşyerinde çalışanın hiçbir iş yapmadan boş olarak oturmaktan sıkılması boreout sendromunu ifade etmektedir. İşgörenler bu sıkılma neticesinde özellikle mesai saatleri içerisinde sanal ortamda vakit geçirmek isteyebilirler yani sanal kaytarma davranışı gösterebilirler. Sanal kaytarma olumsuz olarak algılansa da boreout sendromunun olumsuz etkilerinin azaltılmasında faydalı olabilir. Bu durum sonucunda üretkenlik karşıtı iş davranışlarında da azalma gözlenebilir. Bu çalışmada amaç; boreout sendromunun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolünü tespit etmektir. Nicel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırma verileri Kayseri ilinde faaliyet gösteren bir tekstil işletmesinin çalışanlarından (n= 270) elde edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre, boreout, sanal kaytarma ve üretkenlik karşıtı iş davranışını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca boreoutun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolü oynadığı belirlenmiştir.

Olumlu örgüt davranışları, çalışanlarda örgüte karşı olumlu duyguları arttırabilmektedir. İşgörenlerin yetenekleri, örgütlerine yönelik olumlu davranışları ve verimlilikleri örgütlerin başarısında etkendir. İşgörenlerin çalıştıkları kuruluşları kendi benimseyip çalışmaları, bilgi ve becerilerini etkili biçimde kullanmaları ve örgüt yöneticilerinin de işgörenlere destek olmaları önemlidir. Bu çalışmanın amacı, örgütsel erdemlilik davranışının örgütsel özdeşleşmeye etkisinde “örgütsel desteğin” aracı işlev görüp görmediğini belirlemektir. Nicel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırmanın verileri Ankara OSTİM Sanayi Bölgesi’ndeki imalat işletmelerinin çalışanları (n=200) oluşturmaktadır. Verilerin analizinde elde edilen bulgulara göre örgütsel erdemliliğin örgütsel özdeşleşme ve örgütsel destek algılarını pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca örgütsel erdemliliğin örgütsel özdeşleşmeye etkisinde örgütsel desteğin aracı rol oynadığı da tespit edilmiştir. Sonuç olarak örgütsel erdemlilik olumlu bir davranış olarak örgütte işgörenlerin olumlu davranışlarını teşvik etmektedir. İşgörenlerde görülen olumluluğun örgütsel özdeşleşme ve örgütsel destek algılarını da arttırması beklenmektedir.

Güvenlik konusu, iş kazalarının ve yaralanmalarının sıklıkla yaşandığı örgütlerde giderek önemini artırmaktadır. Örgütler iş kazası ve yaralanmalarını azaltmak, gerçekleşebilecek durumları önlemek için güvenlik eğitimine daha fazla yer vermişlerdir. Aksi halde örgütlerde yaşanacak bir kaza nedeniyle verilecek hizmetlerde aksamalar olabilir. Ancak güvenlik eğitimi almış ve güvenlik konusunda yeterli bilince sahip çalışanlar iş yaparken güvenliği ön planda tutmaktadırlar. Böylece hizmetlerin kasıtlı olarak geciktirilmesi veya gerçekleştirilmemesi anlamına gelen hizmet sabotajı önlenebilir. Çünkü hizmet sabotajı yaşayan örgütlerde iş süreçleri ve sunulacak hizmetlerde aksamalar yaşanabilir. Bu durum örgütün müşteri kaybına, ciddi maddi kayıplara neden olabilir ve dolayısıyla örgütün varlığına zarar verebilir. Çalışmada temel amaç güvenlik eğitimi ve güvenlik farkındalığının hizmet sabotajı üzerine etkisinde güvenlik önceliğinin aracılık rolünü tespit etmektir. Bunun yanı sıra kavramlar arasındaki etkileşimlerde çalışma kapsamında incelenecektir. Çalışmanın örneklemini Kayseri’deki sac ve metal işleme makinelerinin üretimini yapan bir işletmenin çalışanları oluşturmaktadır (n=328). Yapılan analiz sonuçlarına göre güvenlik eğitiminin hizmet sabotajını negatif yönde; güvenlik eğitiminin güvenlik önceliğini pozitif yönde; güvenlik farkındalığının hizmet sabotajını negatif yönde; güvenlik farkındalığının güvenlik önceliğini pozitif yönde ve güvenlik önceliğinin hizmet sabotajını negatif yönde etkilediği saptanmıştır. Ayrıca güvenlik eğitiminin hizmet sabotajı üzerine etkisinde güvenlik önceliğinin aracı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak güvenlik farkındalığının hizmet sabotajı üzerine etkisinde güvenlik önceliğinin aracı etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir.

Güvenlik kavramı, iş yerlerinde yaşanan kazalar sonucu oluşan maddi ve manevi kayıplar sebebiyle sürekli önemini korumaktadır. İşletmeler ihmal, tedbirsizlik, eğitim yetersizliği, bilgisizlik, tecrübesizlik vb. sebeplerle bu konuyla sürekli karşılaşmaktadırlar. Bu çalışmada amaç, güvenlik iklimi ve güvenlik kültürü ile işyeri yaralanmaları arasındaki ilişkileri tespit etmektir. Çalışmanın kapsamı ve sınırlarını Kırıkkale ve Kırşehir illerindeki Döküm sanayinde çalışanlar oluşturmaktadır. Veriler tam yapılandırılmış görüşme (anket) ile toplanmış ve 283 kişiye ulaşılmıştır. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişkiler t-Testi, Anova Testi, Korelasyon ve Regresyon analizi ile test edilmiştir. Çalışmanın sonucunda güvenlik iklimi ve güvenlik kültürünün işyeri yaralanmalarını etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular yorumlanmış, sektöre ve çalışanlara bazı önerilerde bulunulmuştur.