WprowadzenieKamienie dekoracyjne i architektoniczne s¹ najczêoeciej wydobywane w formie bloków, czyli bry³ skalnych o prostopad³ooeciennych kszta³tach i wymiarach, zapewniaj¹cych objê-tooeae odpowiedni¹ dla maj¹cych powstaae rzeŸb, p³yt ok³adzinowych czy elementów konstrukcji budowlanych. Wielkooeae bloków i ich zawartooeae w skalnej masie zale¿y od intensywnooeci p³aszczyzn podzielnooeci i ich orientacji. Udzia³ materia³u blocznego w ocenianej objêtooeci górotworu zwany jest blocznooeci¹ geologiczn¹, zaoe odniesiony do ilooeci wydobytego urobku -blocznooeci¹ górnicz¹. W obu przypadkach wyra¿any jest on w procentach i stanowi istotny parametr z³ó¿ surowców skalnych zaliczanych do kamieni blocznych i ³amanych (dawniej drogowych i budowlanych), gdy¿ jest podstaw¹ w³aoeciwego ich wykorzystania przy zastosowaniu odpowiednich metod eksploatacji. Ma to istotne znaczenie dla optymalizacji wydobycia, albowiem pozyskiwanie kamienia ³amanego zwi¹zane jest zwykle z intensywnym u¿yciem bryzantycznych materia³ów wybuchowych, których stosowanie przyczynia siê do powstawania nowych p³aszczyzn podzielnooeci i zaniku mo¿liwooeci pozyskiwania bloków.W Polsce po³udniowo-wschodniej u¿ytkowanie materia³ów kamiennych od wczesnego oeredniowiecza wi¹¿e siê z rozwojem myoeli technicznej, sztuki i architektury. Wielkooeae

The early mediaeval period witnessed a considerable breakdown in masonry techniques and in architecture in the Polish territory: the application of stone and developing of skills of shaping rocks into regular cuboid stone bricks. Only local stones quarried within a distance of ca. 15 km from Krakow were used in early mediaeval edifices in the city. They were: two varieties of limestones (Upper Jurassic) and three varieties of sandstones of the Carpathian flysch (Cretaceous to Palaeogene). Sedimentary environments (facies) and post-sedimentary processes determined compactness, block divisibility and workability of stones, which, further on, determined their application. Thin bedded sandstone and platy limestone yielded easily workable and relatively small (few to a dozen of centimetres in length) and quite regular bricks used in the earliest buildings. Rocky limestone was a source of irregularly shaped clumps used initially as a filler of walls erected in the opus emplectum technique. Later, it was used also for cutting larger (few tens of centimetres), more regular blocks. Bedded limestone was a good material for obtaining larger (a dozen or two dozens of centimetres) regular bricks used widely throughout the whole early mediaeval period. Blocks (2 or more metres in length) of soft dimension Carpathian sandstone were used for shaping and carving large elements: tombstones, columns, volutes, epitaphs, etc. Techniques of quarrying and stone working developed considerable with time. Initially, slope scree and stone from demolished older ramparts were used. Later, quarries reached deeper beds which yielded larger bricks and blocks. Stone sources migrated with time too. The earliest places of excavation were located within the city, e.g. on the Wawel, Ska³ka and Krzemionki hills. When those deposits were exhausted, mining moved to more distant spots.

Analiza mechaniki procesu rozdrabniania surowców mineralnych w kruszarkach i wysokocioenieniowych prasach walcowych WprowadzenieProces rozdrabniania ska³ wywo³any jest przez naprê¿enia wewnêtrzne, których wielkooeae przekracza wartooeci graniczne. Naprê¿enia wewnêtrzne s¹ pochodn¹ oddzia³ywañ krusz¹cych, takich jak oeciskanie, udar, zginanie, oecinanie itp. Wynik rozdrabniania w konkretnej kruszarce jest uzale¿niony od w³aoeciwooeci wytrzyma³ooeciowych ziaren danego surowca, a tak¿e od charakteru oddzia³ywañ krusz¹cych. W ka¿dej kruszarce wystêpuje wiele oddzia³ywañ krusz¹cych, z których jedno, zale¿nie od typu kruszarki, ma znaczenie dominuj¹ce. W kruszarkach udarowych czy m³otkowych dominuj¹ce znaczenie posiada udar. W kruszarkach szczêkowych, sto¿kowych, walcowych i prasach walcowych wystêpuje g³ównie oeciskanie, ale tak¿e oecinanie i zginanie. Dlatego korzystne jest wielorakie oddzia³ywanie elementów kruszarek na rozdrabniany materia³. St¹d na przyk³ad wa¿ny jest kszta³t powierzchni szczêk kruszarek szczêkowych, ukszta³towanie powierzchni sto¿ków kruszarek sto¿kowych, ukszta³towanie powierzchni walców kruszarek i pras walcowych.Charakter i wielkooeae odkszta³ceñ zale¿y od typu i wielkooeci przy³o¿onych si³ (naprê¿eñ), dlatego ska³y charakteryzuj¹ siê ró¿n¹ wytrzyma³ooeci¹, zale¿nie od sposobu przy³o¿enia obci¹¿enia. Orientacyjne zale¿nooeci pomiêdzy wytrzyma³ooeci¹ na oeciskanie R c , zginanie R g , oecinanie R t i rozci¹ganie R r, przedstawiaj¹ siê nastêpuj¹co (Majcherczyk 1989):

No abstract

No abstract