Epilepsy is one of the most common neurological diseases, afecting approximately % of the population. It is a chronic disease and increased incidence falls in the period up to year and years of age. Most patients require long-term antiepileptic drugs AEDs therapy. In addition, approximately % of patients with epilepsy do not obtain satisfactory seizure control, which is deined as drug-resistant epilepsy. It is postulated that one of the causes of drug resistance can be polymorphisms of ABCB1/MDR1 gene, tested particularly in tumors. It is believed that the old generation of AEDs, e.g. CBZ, VPA, may change plasma Hcy, asymmetric dimethylarginine ADMA levels, disturb lipid levels, C-reactive protein, vitamins, markers of oxidative stress, which are risk factors for vascular and neurodegenerative diseases. Changes in the level of risk factors for vascular disease caused by enzymes inducing AEDs, CBZ, PB, and PHT lead to a small increase in the risk of myocardial infarction. Alteration of Hcy and ADMA levels are also linked to genetic factors, e.g. genetic variants of MTHFR, MTR, MTHFD1, CBS, DDAH1, eNOS genes. Individualization of treatment with AEDs and prevention against cardiovascular disease in patients with epilepsy may bring the best therapeutic efects in these patients.

Wstęp Beztlenowa laseczka Clostridioides jest bakterią powszechnie występującą w organizmach zwierzęcych, ludzkich i środowisku, stanowiącą przyczynę zakaźnej biegunki szpitalnej, która odpowiada za 15–25% wszystkich biegunek poantybiotykowych. Aktualnie zakażenie Clostridioides difficile stanowi jeden z najważniejszych problemów epidemiologicznych, a częstość jego występowania związana jest z niekontrolowanym stosowaniem antybiotyków oraz pobytem pacjenta w szpitalu czy ośrodku opieki długoterminowej. Źródłem przenoszenia infekcji są najczęściej nosiciele i osoby chore. Właściwości drobnoustroju sprawiają, że odpowiada on w dużym stopniu za obserwowany w ostatnich latach wzrost zapadalności i cięższy przebieg zakażeń C. difficile. Cel Celem badań jest określenie poziomu wiedzy pielęgniarek na temat zakażenia C. difficile. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w 2019 r. wśród 104 pielęgniarek pracujących w oddziałach jednego ze szpitali w regionie podkarpackim. Zostało zrealizowane metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietowania z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety zawierającej 30 pytań jednokrotnego wyboru. W badaniu dominowały kobiety, osoby pracujące w oddziałach zachowawczych, w wieku 41–50 lat, ze stażem pracy powyżej 31 lat, mieszkające w mieście, z wykształceniem średnim, które nie miały kontaktu w rodzinie z osobą zakażoną C. difficile, jednak miały kontakt z osobą zakażoną w środowisku zawodowym. Wyniki Badania potwierdziły, że wiedza respondentów na temat C. difficile była na poziomie przeciętnym i dostatecznym, niezależnie od płci, wieku, miejsca pracy, stażu pracy, miejsca zamieszkania, kontaktu badanych z osobą zakażoną C. difficile lub jego braku. Samoocena wiedzy personelu pielęgniarskiego nie korelowała z jej faktycznym poziomem. Personel pielęgniarski wykazywał się poziomem wiedzy, który tylko w niektórych zakresach był zależny od cech opisujących badaną populację. Wnioski Stwierdzony poziom wiedzy badanych na temat zakażeń C. difficile potwierdza, że konieczna jest ciągła edukacja personelu pielęgniarskiego, aby możliwe było skuteczne leczenie i zapobieganie zakażeniom tym drobnoustrojem w praktyce klinicznej.

Wstęp Zakażenia odcewnikowe we współczesnej praktyce pielęgniarskiej stanowią istotny problem i są tematem licznych badań naukowych, opracowań i wytycznych z zakresu profilaktyki zakażeń. 60% zakażeń odcewnikowych ma przyczynę zewnętrzną (zakażenia egzogenne), a 30% wewnętrzną (zakażenia endogenne). Oznacza to, iż źródłem zakażenia mogą być m.in. źle zdezynfekowana skóra w miejscu wprowadzenia kaniuli, zanieczyszczone, niewłaściwie pielęgnowane porty linii naczyniowej czy zakażone płyny infuzyjne. Ograniczenie występowania tego typu zakażeń musi być oparte na wielu działaniach, zarówno edukacyjnych, jak i profilaktycznych, dotyczących nie tylko personelu medycznego, ale także pacjentów. Cel Celem niniejszej pracy była ocena poziomu wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. Materiał i metody W badaniu, w którym wzięło udział 87 pielęgniarek i pielęgniarzy, wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający 39 pytań weryfikujących wiedzę pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. Poziom wiedzy badanych określano w kategoriach: niski, przeciętny, wysoki. Ocena poziomu wiedzy uzależniona była od liczby prawidłowych odpowiedzi udzielonych przez badanych w ankiecie w części związanej z testem wiedzy. Wyniki Wśród badanych dominowały kobiety, osoby w wieku od 20 do 25 lat, z wykształceniem wyższym licencjackim, i ze stażem pracy do 5 lat. W ankietowanej grupie 36,8% respondentów miało niski poziom wiedzy na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych, 55,2% przeciętny, a 8,1% wysoki. Poziom wiedzy w zakresie pielęgnacji i zapobiegania zakażeniom dostępów donaczyniowych nie był zależny od stażu pracy badanych pielęgniarek i pielęgniarzy, wykształcenia, oddziału, w którym pracowali respondenci, czy uczestnictwa w szkoleniach na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych. W przypadku osób pracujących w oddziałach, w których obecna była procedura uzyskiwania dostępu donaczyniowego, poziom wiedzy nie różnił się od pozostałych osób badanych, jednakże zależność ta była bliska progu istotności statystycznej. Wnioski Poziom wiedzy pielęgniarek dotyczący pielęgnacji dostępów żylnych jest niewystarczający. Na poziom wiedzy miał wpływ fakt, że w ich miejscu pracy została wdrożona procedura uzyskiwania dostępu naczyniowego, natomiast nie potwierdzono wpływu wykształcenia, stażu pracy, miejsca pracy oraz uczestnictwa w szkoleniach dotyczących pielęgnacji dostępów naczyniowych. Czynnikami stanowiącymi główną przyczynę zakażeń odcewnikowych w opinii pielęgniarek w pierwszej kolejności jest brak dezynfekcji miejsca wkłucia, a następnie niedostateczna higiena rąk personelu. Ponadto pielęgniarki są zainteresowane uczestnictwem w szkoleniach dotyczących pielęgnacji dostępów naczyniowych i zapobiegania zakażeniom odcewnikowym.