Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan değişim ve dönüşüm, her örgüt gibi kütüphane/ bilgi-belge merkezleri üzerinde de önemli etkiler yaratmıştır. Kütüphanelerin sundukları bilgi hizmetlerinde, kâğıda dayalı sistemlerden elektronik sistemlere doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Yapılan büyük yatırımlar karşısında, bu sistemlerin öğretim elemanlarınca benimsenmesi ve kullanımı giderek daha önemli bir hal almaktadır. Bu çalışmada elektronik kütüphane hizmetlerinin öğretim elemanları tarafından benimsenmesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Anılan amaca ulaşabilmek için, Teknolojinin Kabulü Modeli, kuramsal bir çerçeve olarak kullanılmış ve modelin genişletilmiş biçimlerinde bulunan bazı kişisel özellikler de dikkate alınmıştır. Çalışmada Teknolojinin Kabulü Modeli kapsamında yenilikçilik, algılanan özyeterlilik ve bilgisayar endişesi gibi kişisel faktörler incelenmiştir. Çalışma Anadolu Üniversitesi’nde çalışan 426 öğretim elemanı ile gerçekleştirilmiştir. Benimseme sürecini açıklamada Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Çalışma bulguları Teknolojinin Kabulü Modeli’nin elektronik kütüphane hizmetlerinin benimsenmesini anlamak açısından yararlı bir kuram olduğunu ve kişisel farklılıkların (yenilikçilik, algılanan özyeterlilik ve bilgisayar endişesi) algılanan kullanım kolaylığı ve kullanışlılık aracılığıyla kullanma niyeti üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Tüm kişisel farklılıkların algılanan kullanım kolaylığı üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Buna ek olarak, yenilikçilik kullanıma yönelik tutum ve kullanma niyeti üzerinde doğrudan etkiye sahip çok daha kapsamlı bir kavramdır. Ortaya konan model ile öğretim elemanlarının elektronik kütüphane hizmetlerini benimsemesi (kullanımı) %47 oranında açıklanmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Anadolu Üniversitesi Merkez Kütüphanesini kullanan öğrencilerin kitap seçimini etkileyen biçimsel özelliklere ilişkin tutumlarının belirlenmesidir. Araştırmada kullanılan anket Anadolu Üniversitesinde öğrenim gören 353 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçları, öğrencilerin kitap seçiminde beş faktörün bir etkiye sahip olduğunu işaret etmektedir. Bunlar; cilt ve kâğıt türü, boyut ve yazım özelliği, sayfalardaki resim ve şekiller, kapağın şekli ve rengi ile içerik açısından içindekiler ve kaynakçadır. Sonuçlar cilt ve kâğıt türü ile sayfalardaki resim ve şekillerin kitap türleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Araştırma bulguları aynı zamanda öğrencilerin cinsiyet ve akademik birimlerinin içindekiler ve kaynakça faktörü üzerinde bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bu araştırmanın sonuçları, yayıncıların yeni kitap üretimini nasıl değerlendirmeleri gerektiği konusunda önemli çıkarımlara sahiptir.
Bu çalışmanın amacı, kitap seçimindeki biçimsel faktörleri ve bu biçimsel faktörlerin tutumlar üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Araştırmada kullanılan anket Anadolu Üniversitesi’nde öğrenim gören 353 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, kitap okumada etkili olan beş biçimsel faktör ve kitap okumayı etkileyen dört tutum faktörü ortaya çıkmıştır. Kitap okumada etkili olan biçimsel faktörler; cilt ve kâğıt türü, boyut ve yazım özelliği, sayfalardaki resim ve şekiller, kapağın şekli ve rengi ileiçindekiler ve kaynakçadır. Bunun yanı sıra, biçimsel özelliklerle ilgili dört tutum faktörü belirlenmiştir. Bunlar: Dikkat ve izlenim, isteklilik, okuma zevki ve kolaylaştırıcılıktır. Sonuçlar, biçimsel özelliklere ilişkin faktörlerin tutumlar ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu araştırmanın sonuçları, yayınevlerinin ve kitap tasarımcılarının kitap üretimini nasıl değerlendirmeleri gerektiği ve okuyucuların okuma işlevini nelerin etkilediği konusunda önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Bu çalışma, 1990’lı yıllardan itibaren yaygın olarak kullanılmaya başlayan bilgi teknolojisinin, yapısal ve yönetsel açılardan bilgi-belge merkezlerine getirdiği yenilikleri ele almaktadır. Bu yenilikler, bilgi kayıt ortamları, bina, iş akışı, işgören ve yönetici, işbirliği, standartlaşma, hizmetler, kütüphane/bilgi belge merkezi kavramı, örgüt kültürü, yönetim ve organizasyon yapısı, paydaşlar açısından irdelenmiştir. Çalışmada ayrıca, bilgi teknolojisinin bilgi-belge merkezlerinde etkin kullanımını sağlamak için alınması gereken önlemlere ilişkin önerilerde bulunulmuştur.
Bu araştırmanın genel amacı, bilgi-belge merkezi yönetimi çalışmalarının Türkiye’deki kütüphanecilik literatürüne olan yansımalarını analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda, 2000-2008 yılları arasında “Türk Kütüphaneciliği” ve “Bilgi Dünyası” dergilerinde yayınlanan makaleler, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmanın temel bulgusu, incelenen yıllarda bilgi belge merkezlerinin yönetim çalışmalarının arttığıdır. Bilgi-belge merkezlerinin yönetiminde en fazla incelenen konu planlama, en az incelenen konu ise denetimdir. Gözden geçirilen makalelerin büyük bir kısmı kuramsal makaledir.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.