Makale Bilgisi / Article Information Makale Türü / Article Types: Araştırma Makalesi / Research Article * Bu çalışma 2017 tarihinde tamamlanan "Zihinsel Engelli Kaynaştırma Öğrencilerinin Din Öğretimi (Bireyselleştirilmiş Öğretim Programının Öğrencinin Başarısına Etkisi)" başlıklı doktora tezi esas alınarak hazırlanmıştır (Erzurum, Türkiye, 2017). / This article is extracted from doctorate dissertation entitled "Religion Education of Mentally Disabled Inclusive Education Students (The Effect of the Individualized Teaching Program on the Success of the Student)"

Türkiye’de son 20 yıldır özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik eğitimin kaynaştırma yolu ile sağlanmasına öncelik verilmektedir. Örgün eğitimde kaynaştırma uygulamalarının kapsadığı dersler arasında din eğitimi ile ilgili dersler de bulunmaktadır. Bu dersler kapsamında kaynaştırma eğitimini veren öğretmenlerin yeterlilikleri, duygu, tutum ve kaygıları önemlidir. Bu durumun iyi araştırılması etkili bir kaynaştırma eğitimi için gereklidir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile İmam Hatip Meslek Dersleri Öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi yeterliliklerinin, onların duygu, tutum ve kaygıları üzerindeki etkisinin araştırılması bu araştırmanın temel gerekçesidir.Bu çalışmanın amacı, örgün din eğitiminde kaynaştırma uygulamalarının niteliğinin artırılmasına katkı sağlamaktır. Kaynaştırma eğitiminin en önemli unsuru bu dersleri okutan öğretmenler olduklarından çalışma, onların kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygu, tutum, kaygı ve yeterliliklerini ile çeşitli değişkenlere göre farklılaşma durumunu incelemiştir. Çalışmanın verileri Sharma, Loreman ve Forlin (2011) tarafından geliştirilen Bayar (2015) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan “Kaynaştırma Uygulamalarında Öğretmen Yeterliliği Ölçeği” ve Forlin, Earle, Loreman ve Sharma (2011) tarafından geliştirilen Bayar, Özaşkın ve Bardak (2015) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan “Kaynaştırma Eğitimi ile İlgili Duygular, Tutumlar ve Kaygılar Ölçeği” ile toplanmıştır. Çalışma neticesinde, kaynaştırma eğitimi ile ilgili hizmet içi eğitimin, öğretmenlerin duygu, tutum ve kaygıları ile yeterliliklerini pozitif yönde etkileyen bir faktör olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet, okul türü, lisansta eğitim alma durumu, kaynaştırma eğitimi tecrübesi ve kaynaştırmaya ilişkin özgüvenin değişkenlerinin öğretmenlerin yeterliliklerini ve duygu, tutum ve kaygılarını etkilemediği saptanmıştır. Ayıca duygu, tutum ve kaygı ile yeterliliğin pozitif ilişki içerisinde olduğu görülmüştür.

Öz Milli Eğitim Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığının ortaklaşa yaptıkları protokole bağlı olarak Kur'an kursu öğreticileri okul öncesi eğitim veren kurumlarda görevlendirilmektedir. Öğrencilerin din eğitimi ihtiyaçlarını karşılamak üzere yürütülen bu faaliyeti yeterince araştıran bir çalışmanın olmayışı bu araştırmanın gerekçesini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitimde görevlendirilen Kur'an kursu öğreticilerinin gerçekleştirdikleri etkinliklerin mahiyetini ortaya koymaktır. Bu amaçla, Muş il merkezinde D grubu Kur'an kursu programı kapsamında okul öncesi eğitim kurumlarında görevlendirilen 12 Kur'an kursu öğreticisi ile mülakat yapılmıştır. Nitel araştırma deseninde hazırlanan çalışmanın verileri yarı yapılandırılmış soruların olduğu görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Forma nihai şekil verilmeden önce alan yazın incelenmiş ve verilen eğitim yerinde gözlemlenmiştir. Araştırma sonucunda, Kur'an kursu öğreticilerinin öğrencilerin gelişim özelliklerini bilme ve konuyu öğrencilerin seviyesine uyarlama konularında eksiklikleri olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra öğretim programında yer alan kazanımların bir kısmının öğrenci seviyesinin üzerinde olduğu ve daha çok Kur'an-i Kerim'in yüzünden okunmasına öncelik verildiği görülmüştür.

Eleştirel düşünme, varlığı doğru anlamlandırmanın önemli bir unsurudur. Bu beceri, kişinin yaratılış amacını idrak etmesine ve dolayısıyla dünya ahiret dengesini gözeterek yaşamasına katkı sağlar. Dahası eleştirel düşünme, kişinin bilgi, duygu ve eylemlerine yönelik doğru değerlendirme yapması anlamında, öz eleştirinin de zeminini oluşturur. Günümüz Müslümanlarının bu alanda yaşadıkları problemlerin çözümüne ışık tutacak yeterli bilimsel çalışmanın olmayışı bu konunun ele alınmasının gerekçesini oluşturmuştur. Literatüre dayalı yapılan bu çalışmada eleştirel düşünme ve öz eleştiri ele alınmıştır. Çalışmada İslam'ın eleştirel düşünme ve öz eleştiriye yaklaşımı tahlil edildikten sonra, günümüz din eğitiminde bu becerilerin geliştirilmesinde kullanılabilecek yöntem ve teknikler tartışılmıştır.

salgınının yol açtığı hızlı ve kısmen de hazırlıksız bir şekilde geçilen uzaktan eğitimin niteliğini ortaya koymak, sürecin iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı; uzaktan eğitim kapsamında Google Classroom üzerinden sanal sınıflarda yapılan yüksek din öğretiminin verimliliğini öğrenci ve eğitim görevlilerinin görüşlerine dayalı olarak ortaya koymaktır. Karma modelde tasarlanan çalışmanın nicel verileri Muş Alparslan Üniversitesi İslami İlimler Fakültesinin 440 öğrencisinden anketle, nitel verileri ise aynı fakültenin 9 öğrenci ve 5 eğitim görevlisiyle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Bulgular, nitel ve nicel verilerin birlikte değerlendirilmesine imkân veren Yakınsayan Paralel Desen tekniği ile analiz edilmiştir. Öğretim teknolojilerinin daha aktif kullanıldığı günümüzde sağlıklı eğitim yapabilmek için paydaşların teknik alt yapı ve bilginlerinin yetersiz olduğu, eğitimin öğrencilerin bilgi ve becerilerine katkısının sınırlı olduğu, ders materyallerin geliştirilmesi gerektiği ve sanal sınıflara uygun öğretimin tasarlanması noktasında öğretim üyeleri yetkinleşmeleri gerektiği söylenebilir. Bu çalışmanın Etik Kurul izin Formu Muş Alparslan Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu tarafından 24.06.2020-E.7109 numaralı kararıyla onaylanmıştır.