Klasi̇k Kemençe Eği̇ti̇mi̇nde Kullanilan Saz Semai̇leri̇ni̇n Iii. Haneleri̇ne Yöneli̇k Hazirlanan Aliştirmalarin Öğrenci̇ Başari Düzeyleri̇ne Etki̇si̇

Abstract

KLASĠK KEMENÇE EĞĠTĠMĠNDE KULLANILAN SAZ SEMAĠLERĠNĠN III. HANELERĠNE YÖNELĠK HAZIRLANAN ALIġTIRMALARIN ÖĞRENCĠ BAġARI DÜZEYLERĠNE ETKĠSĠ ÖZ Araştırmanın genel amacı, klasik kemençe eğitiminde kullanılan saz semailerinin III. hanelerinin icrasına yönelik alıştırmalar oluşturarak bu alıştırmaların klasik kemençe eğitiminde uygulanabilirliğini sınamaktır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle klasik kemençe alanında uzman üç kişi ile birlikte uygulamada kullanılacak olan saz semaileri belirlenmiş ve bu saz semailerinin III. hanelerine yönelik alıştırmalar hazırlanmıştır. Sonrasında, araştırmada lisans 3. ve lisans 4. sınıflarda öğrenim görmekte olan altı klasik kemençe öğrencisine, kontrol grupsuz ön test-son test deney modeli uygulanmıştır. Öğrencilerin icradaki başarı düzeylerini değerlendirme aşamasında, araştırmacı tarafından hazırlanan Performans Dereceleme Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin yapmış oldukları icralar, hazırlanan bu ölçeğe göre klasik kemençe alanında uzman üç öğretim elemanı ile birlikte puanlanmıştır. Elde edilen veriler Wilcoxon işaretli sıralar testi ile sınanmıştır. İstatistiksel bulgular, tablolar kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda; saz semailerinin III. hanelerinin icrasında karşılaşılan başlıca güçlüklerin makam/çeşni geçişleri ve pozisyon geçişlerinden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.

A Model Proposal for the Use of Hicaz Saz Semais in Cello Training

“…Viyolonsel'e yönelik yapılan bu çalışmaların yanı sıra makamsal veya aksak usûllü eserlerin seslendirilmesine yönelik piyano (Aydıner, 2008), flüt (Öner, 2011;Şenol Sakin, 2016), gitar (Özdek, 2013), klasik kemençe (Köroğlu ve Sevinç, 2017) ve keman (Özkan Köse, 2019) için hazırlanan alıştırmaların da öğrencilerin hedeflenen davranışlara ulaşmasında ya da makamsal eserler ile aksak usûllü eserlerin seslendirilmesinde karşılaşılan güçlüklerin giderilmesinde bu çalışmanın sonuçlarıyla benzer şekilde etkili olduğu görülmektedir.…”

“…Literatürde çeşitli çalgılar için makamsal ya da aksak usûllü eserlere yönelik çalışmalar (Aydıner, 2008;Değirmencioğlu, 2011;Demirci, 2013b;Kaya, 2010;Köroğlu ve Sevinç, 2017;Lehimler, 2014;Öner, 2011;Özdek, 2013;Özkan Köse, 2019;Topaloğlu, 2019) yer almaktadır. Fakat hicaz saz semâilerinin hatta daha da geniş kapsamda diğer bütün makamlardaki saz semâilerinin çalgı eğitiminde kullanımına yönelik, bu çalışmada önerilen modele benzer şekilde saz semailerinin form usul ve makam unsurlarını da göz önünde bulunduracak şekilde kapsamlı bir çalışmaya rastlanamamıştır.…”