Neoliberal Eğitim Politikaları ve Eğitimde Fırsat Eşitliği Bağlamında Uluslararası Sınavların (PISA, TIMSS ve PIRLS) Analizi

Abstract

Fırsat eşitliği ya da eşitsizliği ile eğitim ilişkisi her zaman araştırma ve tartışmalara konu olmuştur. Kapital sistemin oluşturduğu eşitsiz yarış sistemi, ülkelerin eğitim sisteminin yeniden gözden geçirilmesini gerekli kılmaktadır. Eğitimin dünya genelinde belirli bir standarda ulaşıp, birçok ülkede benzer politikalar ile pazar ekonomisine hizmet edecek yapıya kavuşturulması neo-liberal politikaların bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Ülkeler arasında benzer eğitim politikaları oluşturmanın etkili bir yolu günümüzde yapılan uluslararası sınavlardır. TIMSS, PISA ve PIRLS gibi sınavlar, ülkelerin eğitim karnelerini ve ilişkili birçok değişkeni ülkelerin gündemine getirerek reform yapma gereksinimini doğurmaktadır. Bu reform algısının temel hedefinde ise dünya pazarında daha rekabetçi bir ekonomi için daha yarışçı bir eğitim anlayışı yatmaktadır. Eğitimin insani gelişimden ziyade ekonomiye hizmet edecek donanımlı bireyler yetiştirmeye odaklanması sonucunda eşitsizlik, sosyo-ekonomik duruma göre daha da derinleşmektedir. Uluslararası sınavların raporlarında eğitim eşitsizliğinin giderilip öğrenciler arasındaki farkın kapatılmasına yönelik tavsiyeler bulunmaktadır. Fakat ülkelerin eğitim reformlarında özelleştirmeye gitmeleri ve öğretmen kalitesinin farklılık göstermesi nedeniyle öğrenci başarısındaki açı daha da büyümektedir. Bu araştırmanın amacı da bu sorunları literatür çerçevesinde incelemektir. Böylece hızlı reformların olduğu ülkemizde, değişim adımlarının daha hesaplı atılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

An investigation of the factors causing inequality of opportunity in education in Turkey through rank order judgement from the perspective of academicians

“…Alan yaz›na bak›ld›¤›nda e¤itimde f›rsat eflitsizli¤i ile ilgili çok say›da çal›flma bulundu¤u görülmektedir. Bu çal›flmalar›n (Buluç, 1997;Büyüköztürk, 1992;Canöz, 2014;Güner, Çelebi, Taflç›-Kaya ve Korumaz, 2014;Kala, 2011;Kaya ve Aksu, 2009;Malkoç-Yaflar, 2014;Mercik, 2015;Özden, 1997;Petek ve Önder, 2015;Sar›er, 2010;Tanman, 2008) oda¤›nda; hangi de¤iflkenlerin e¤itimde f›rsat eflit-sizli¤ine neden oldu¤unun saptanmas›, de¤iflkenlerin nas›l s›-n›fland›r›labilece¤i ve y›llara göre de¤iflkenlerin hangisinde ne tür de¤iflimlerin yafland›¤›n›n belirlenmesi yer alm›flt›r. Yap›lan incelemede e¤itimde f›rsat eflitsizli¤ine neden oldu¤u düflünülen özelliklerin öncelik düzeyinin ortaya konulmas›na yönelik bir çal›flmaya ise rastlanmam›flt›r.…”

Preschool Attendance, School Starting Age and Cultural-Financial Resources as Predictors of Adolescent’s Reading Comprehension: Evidence From PISA 2015 and 2018

“…When the scores Turkey received in PISA 2015 and 2018 reading skills category are compared with the OECD average and the general average score of the participating countries, it is concluded that Turkey has ranked behind. Despite various efforts made in Turkey in the recent years, the inequality of opportunities in education still persists; and the socioeconomic conditions of families, the quality of teachers, and the social, cultural and economic conditions of the region stand out among the factors leading to this inequality (Güner et al, 2014).…”

Saf Madde, Karışımlar ve Karışımların Ayrılması Konularında Yaşam Temelli Başarı Testinin Geliştirilmesi

“…Bir diğer uluslar arası sınav olan PISA'nın amacı ise 15 yaş grubu öğrencilerin okulda edindikleri bilgi ve becerileri günlük yaşamda kullanabilme becerisini fen okuryazarlığı, matematik okuryazarlığı ve okuma becerileri temel alanlarında incelemektir. PISA sınavının ilki 2000 yılında yapılmıştır ve üç yıl arayla yapılmaya devam etmektedir (Güner, Çelebi, Kaya ve Korumaz, 2014). Bu uluslararası sınavlar arasında özellikle PISA'da yaşam temelli sorular yer almaktadır (Kelly, 2007;Sak ve Gürel, 2018).…”