Despite being bio-epidemiological phenomena, the causes and effects of pandemics are culturally influenced in ways that go beyond national boundaries. However, they are often studied in isolated pockets, and this fact makes it difficult to parse the unique influence of specific cultural psychologies. To help fill in this gap, the present study applies existing cultural theories via linear mixed modeling to test the influence of unique cultural factors in a multi-national sample (that moves beyond Western nations) on the effects of age, biological sex, and political beliefs on pandemic outcomes that include adverse financial impacts, adverse resource impacts, adverse psychological impacts, and the health impacts of COVID. Our study spanned 19 nations (participant N = 14,133) and involved translations into 9 languages. Linear mixed models revealed similarities across cultures, with both young persons and women reporting worse outcomes from COVID across the multi-national sample. However, these effects were generally qualified by culture-specific variance, and overall more evidence emerged for effects unique to each culture than effects similar across cultures. Follow-up analyses suggested this cultural variability was consistent with models of pre-existing inequalities and socioecological stressors exacerbating the effects of the pandemic. Collectively, this evidence highlights the importance of developing culturally flexible models for understanding the cross-cultural nature of pandemic psychology beyond typical WEIRD approaches.

ÖZET: FÜTZ analizi, iç ve dış çevrenin analizi neticesinde, işletmenin başarısı üzerinde etkili bulunan stratejik faktörleri ve bu faktörler temelinde izlenecek stratejileri belirlemektedir. Ancak, FÜTZ analizi ölçme ve değerlendirme bakımından bir dizi eksiklik taşımaktadır. Yazında, bu eksikliklerin analitik yaklaşımlarla giderilebileceğine ilişkin çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda, yalnız FÜTZ grupları ve stratejik faktörler analitik yaklaşımla incelenmiştir. FÜTZ faktörleri temelinde belirlenen alternatif stratejilerin seçimi çalışma konusu edilmemiştir. Yazında görülen bu eksiklik, bu çalışmayla giderilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, FÜTZ matrisi hiyerarşik bir yapıya dönüştürülmüş ve oluşturulan model Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemiyle çözülmüştür.

ÖzetGünümüz iş dünyasında, küreselleşme ile birlikte, sürekli olarak teknolojik değişim ve gelişimlerin yaşanması ve nüfus oranlarının gitgide artması gibi çeşitli faktörler, işgücü piyasası açısından birtakım değişimlere sebep olmaktadır. Şu anki işinin gerektirdiğinden daha nitelikli olduğunu düşünen birey, ya işsiz kalmakta ya da işsiz kalma korkusu, ekonomik veya ailevi nedenler gibi çeşitli unsurlardan dolayı kendi eğitimi, iş tecrübesi ve becerisinden düşük bir işte çalışmayı kabul etmektedir. Böyle bir durumda ise, yapılan araştırmalar, çalışanların işten ayrılma niyetlerinin yüksek, örgüte bağlılık düzeylerinin ise düşük olduğunu ortaya koymuştur. Ancak bu konuda Türkiye'de çok az sayıda araştırma yapıldığı göze çarpmaktadır. Bu çerçevede, algılanan fazla niteliklilik konusunda yapılan kapsamlı bir literatür taraması ile; bu konunun kapsamı, türleri, bireysel ve örgütsel sonuçlarının literatür kapsamında ortaya konulması ve Türkiye'de ki işgücünün istihdam durumunun incelenmesi amaçlanmaktadır.

Makro düzeyde her ulusun kültüründen kaynaklanan kendisine özgü ahlak kuralları olması gibi mikro düzeyde de her işletmenin kendi kurumsal geçmişi ve kültüründen kaynaklanan ahlaki değerleri ve standartları olabilmektedir. Bununla birlikte bu ahlaki standartların oluşmasında çeşitli taraflar rol alabilmektedir. Bu çalışma, örgütlerdeki ahlaki standartları etkileyen ve literatür taraması sonucunda elde edilmiş faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile önem sırasına göre hiyerarşik olarak sıralanması amacıyla yapılmıştır. Çalışma neticesinde göreli olarak önemli çıkan faktörler; ana kriter bazında toplumsal faktörler olurken; küresel ağırlıklara göre nihai sıralamada önemli olanlar sırasıyla toplumsal değerler; kişisel değerler medyanın talebi ve beklentileri olmuştur. Bulgular üzerinde yapılacak çalışmalarla, örgütlerdeki önemli değerlerin başında gelen iş ahlakında belirli bir standarda ulaşma ve bu standardı koruma amaçlanmaktadır.

Amaç -Kurumsal imaj; kurumun hedef kitle, iç ve dış paydaşlar tarafından nasıl algılandığını, kuruma ilişkin duygu, düşünce ve izlenimlerini belirtir. Örgütsel özdeşleşme ise, çalışanların örgüt ile psikolojik birlikteliğini, çalışan ve örgüt ilişkisindeki uyumu açıklar. Bu çalışmanın amacı, algılanan kurumsal imajın örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisinin bir kamu kurumundaki durumunun incelenmesidir. Bunun yanında katılımcıların kurumsal imaj algıları ve özdeşleşmelerinin demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığının araştırılmasıdır.Yöntem -Çalışmada öncelikle literatür taraması yapılarak kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplamak için kullanılan anket formu; algılanan örgütsel özdeşleşme, algılanan kurumsal imaj ve demografik bilgilere yönelik ifadelerin yer aldığı toplam üç bölümden oluşmaktadır. Örgütsel özdeşleşme algısını ölçmek için Mael ve Ashforth (1992) tarafından geliştirilen ve Sökmen, Ekmekçioğlu ve Çelik (2015) tarafından yapılan çalışmada kullanılan Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği kullanılmıştır. Kurumsal imaj algısını ölçmek için ise Taner Uluçay (2012) tarafından geliştirilen Örgütsel İmaj Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma Çankırı Karatekin Üniversitesi'nde görev yapan 277 akademik ve idari personel ile gerçekleştirilmiştir.Bulgular -Çalışma sonuçlarında bireylerin kurumsal imaj algıları ve örgütsel özdeşleşme düzeylerinin demografik değişkenlere göre farklılaştığı, algılanan kurum imajının örgütsel özdeşleşmeyi pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir.Tartışma -Çalışma bir kamu kurumu üzerinde inceleme yoluyla, kurumsal imaj algılamasının demografik değişkenlere göre farklılaşmakla beraber, işgörenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyi üzerinde olumlu etkisinin olduğunu tespit ederek literatüre katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda, çalışan motivasyonunu artırmak ve örgütsel özdeşleşme düzeylerini yükseltmek isteyen kurumların tüm paydaşlarca olumlu yönde algılanan bir kurum imajı geliştirmeye yönelik çalışmalara gereken önemi vermeleri gerekmektedir.