No abstract

İnsanların sözlüğe ihtiyaç duyup sözlük hazırladıkları ve kullandıkları çağlardan bugüne sözlükler, dört temel evre geçirmiştir. Bunlar şöyle sıralanabilir: "Tablet sözlükler" (tablet=stone dictionary: İlk Çağ sözlükleri), "basılı olmayan sözlükler" (non-print dictionary: sözlü sözlükler), "basılı (geleneksel) sözlükler" (in book=print dictionary: yazılı sözlükler), "elektronik sözlükler" (electronic dictionary: elektronik=dijitalbilgi/İnternet çağı sözlükler). Bu evrelere bağlı olarak sözlüklere ilişkin bütün ögeler zaman içinde değişmiştir. Basılı sözlüklerden e-sözlüklere geçilen bu zaman diliminde, birçok değişim arasında, özellikle sözlük kullanıcısı edilgen durumdan etken duruma geçmiştir. Söz konusu değişim sonucu yeniden şekillenen kullanıcı-sözlük ilişkisinin temel kavramlardan yola çıkılarak tek dilli genel sözlükler üzerinden irdelenmesi ve kimi sorunlara dikkat çekilmesi gerekmektedir. Anahtar sözcükler: Sözlükbilimi, sözlük, sözlük hazırlayıcısı, sözlük kullanıcısı, sözlük kullanımı S özlükler, hazırlanma ve kullanım süreçleri dolayısıyla hazırlayıcı ve kullanıcılarla sürekli bir ilişki içerisindedir. Bu nedenle sözlükler, hazırlayıcı ve kullanıcılardan bağımsız olarak değerlendirilemez. * Bu makale, 4-5 Eylül 2015 tarihinde "İç Anadolu Dilcileri Sürekli Çalıştayı-II"de sunulmuş bildirinin yeniden düzenlenmiş hâlidir.

No abstract

The main purpose in this study is to determine the spatial pattern of some characteristic vocal tones that are used in rural areas, which are not used in today's common spoken language and written language, and also to establish whether local sub-groups by using these vocal tones. Data were collected from villages in Eskişehir locality in June-September 2013 by face-to-face interview method, after which the interview data were transcribed. In these texts, palate n (/ŋ/), wheezing ha (/x/) and open e (/ä/) in vocal tones were detected. According to the results; /ŋ/ vocal tone and /x/ vocal tone show global positive spatial correlation, /ä/ vocal tone is distributed randomly over the whole region. /ŋ/ vocal tone is spoken by Manavs, Yoruks and Turkmens which has also been proven by statistical methods. The spoken of /x/ vocal tone is significant for Yoruks and Turkmens. Turkmens use the /x/ vocal tone more than Yoruks. /ä/ vocal tone is more spoken by Balkan immigrants. This study is one of the first studies quantitative research method was used to understand the relationship with characteristic vocal tones and local constituents. This study provides a new quantitative research methods perspective to researchers studying on the issue of dialect features, dialectology and geolinguistics

Bu yazıda bir diaspora lehçesi olan Karaçay Türkçesinin Eskişehir ilindeki kullanımı üzerinde durulacaktır. Rus zulmü nedeniyle Kafkaslardaki ata yurtlarından çıkartılan Karaçaylar, Anadolu topraklarına üç büyük dalga hâlinde göç etmişlerdir. Bu göçlerle gelen Karaçaylar; Ankara, Eskişehir, Afyon ve Tokat illerindeki köylere yerleştirilmiştir. Kültürlerine son derece bağlı olan Karaçaylar, yerleştikleri yerlerde uzun süre dillerini ve kültürlerini koruyarak millî benliklerinden kopmamışlardır. Ancak zamanla diasporadaki hâkim kültür ve dilin etkisiyle (dil ve kültürlerinde) yer yer çözülmeler başlamış ve özellikle köyden kente göç nedeniyle bu süreç hızlanmıştır. Karaçay Türkçesi, Karaçayları bir arada tutan ve onların etnik kimliklerini yansıtan bir değer olarak bu özelliğini giderek kaybetmektedir. Lehçenin kullanım alanlarının çoğunu hâkim dil olan ölçünlü Türkiye Türkçesine bırakan Karaçay Türkçesi, ancak aile içinde 30-40'lı ve daha yukarı yaş aralıklarında kullanılan lehçe konumuna gelmiştir.